Nurulloh Muhammad Raufxon Bu kunlar
Download 3.93 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 26 no‘yabir sonida
- Jujanka YAKAB
- Bu kunlar
|
Bu kunlar
www.nurullohuz.com 276
qilish borasida tub islohotlar olib borilib, qator davlat dasturlari hayotga tatbiq etilayotganini alohida ta’kidlash kerak”. Bunaqa qaytariqqa bir marta duch kelsangiz, ha, endi, jurnalistikada nimalar bo‘lmaydi, esdan chiqib tasodifan ikki marta bosib yuborgandir-da deb o‘ylaysiz, ammo yana boshqa bir chetellikning “madhiya”si ham sondan-songa ko‘chib yurganini ko‘rib, bunaqa tajriba “Xalq so‘zi”day bir “jiddiy matbuot”ga xos an’ana ekanini anglab qolasiz. Gazetning 26 no‘yabir sonida Garvard universiteti professori, Garvard tibbiyot maktabi xalqaro dasturlar bo‘yicha ilmiy jamiyat qo‘mitasi raisi Edvard
185
, degan bo‘lsa, xuddi shu gaplar 6 dekabir sonida ham (ya’ni, atigi o‘n kundan keyin!) deyarli bir xil shaklda takrorlanadi. Faqat ikkita o‘zgarish bor: 1) birinchi maqolada “muhayyo qilingan” birikmasi ikkinchi maqolada “muhayyo etilgan” deb berilibdi; 2) birinchi maqoladagi “Poytaxtingizda...” deb boshlanuvchi oxirgi jumla ikkinchi maqolada:
mahliyo aylagan diyor!”). Demak, o‘n kun oldin simpozium bahona “O‘zbekiston haqidagi tasavvurlarning yanada boyishi”ga e’tibor qaratilgan bo‘lsa, o‘n kundan keyin siyosiy direktiva o‘zgarib, endi diqqat-e’tiborni “O‘zbekiston tom ma’noda barqaror taraqqiyot mamlakati ekanligi”ga qaratish lozim bo‘lib qolgan! Qolaversa, bu gazetni muntazam o‘qib yuradigan ayrimlar o‘zgartirilgan bu oxirgi jumlani ham darrov tanib qoladi – uni gazetning boshqa sonida boshqa bir chetellik aytgan bo‘lib chiqadi! 3. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti Yevropa Mintaqaviy Byurosi direktori Jujanka
185 No Bo Kim, Jujanka Yakab, Edvard Jeyms O’Rurk suhbatlarini yozib olgan muxbirlar ko‘rsatilgan, ammo No Bo Kim bilan Edvard Jeyms O’Rurkning oldingi suhbatlarini kim yozgani gazetda bildirilmagan. Nurulloh Muhammad Raufxon
www.nurullohuz.com 277
harakatlari bilan aholi farovonligini yuksaltirish, ayni chog‘da jamiyatda sog‘lom turmush tarzini qaror toptirishga katta e’tibor qaratildi”. Bu gaplarni yana qaydadir o‘qiganday bo‘lyapsizmi? To‘ppa-to‘g‘ri, o‘qigansiz. Aniqrog‘i, sal tepada, Fransiya mehnat, bandlik va sog‘liqni saqlash vaziri o‘rinbosari
boshqatdan o‘qib ko‘ring. Imzo qo‘yuvchilari boshqa-boshqa davlatdan, boshqa- boshqa millatdan bo‘lishsa ham, maqola muallifi bittaga o‘xshaydi. Mana, solishtiring: “O‘zbekiston – izchil taraqqiy topib, nufuzi tobora oshib borayotgan davlat. Bugun dunyoning ko‘plab davlatlari, xususan, yevromintaqada moliyaviy-iqtisodiy inqirozning salbiy ta’siri yaqqol sezilib, o‘tkirlashib borayotgan bir sharoitda yurtingiz ijtimoiy-iqtisodiy sohada yuksak yutuqlarga erishayotgani e’tirofga loyiqdir”, degan edi Meri Kamel Kenormand. Farq ko‘ryapsizmi? Men hech qanday farq ko‘rmayapman! Radio-televideniyemizda ham ahvol bu kabi, balki bundan ham battardir. Yaxshiyam bu sho‘rlik chetelliklar o‘zbekcha bilmaydi, yaxshiyam “Xalq so‘zi”ni o‘qiyolmaydi, o‘zbekcha radioni eshitmaydi (eshitsa ham, tushunmaydi), o‘zbekcha teleko‘rsatuvlarni ko‘rmaydi (ko‘rsa ham, tushunmaydi). O‘qisa, orqasidan nima ishlar qilinayotganini, gapi tele-radioga qanaqa o‘girilayotganini, gazet-jo‘rnollar uning nomidan nimalarni yozib yuborayotganini bilsa, sovg‘aga berilgan do‘ppi- choponniyam itqitib (nonko‘r!), matbuoti odamga o‘xshab yozadigan yurtlariga tiraqaylab qochib ketgan bo‘lar edi. U yurtlar boshida jiddiy moliyaviy inqirozlar kechayotgan bo‘lsa ham. Ular iqtisod sohasida O‘zbekiston o‘rnaklariga juda-juda muhtoj bo‘lsa ham. Boshida “Islom Karimovday dono va oqil rahnamosi” bo‘lmasa ham! Kichkinagina lirik chekinish. “Hammamiz uchun hurmatli, otashin lelinchi, jonajon Kommunistik partiyaning sodiq yo‘lboshchisi, kommunizmning tolmas kurashchisi” o‘rtoq Leonid Ilich Birejnev o‘ziga ketma-ket berilayotgan orden-medallarni ko‘ksiga taqish bilan ovora bo‘lib, mamlakatni boshqarishga, boshqarish ne, hatto bosh qashishga vaqt topolmay qolgan pallalarni hali o‘rta avlod esidan chiqarib ulgurmagan bo‘lsa kerak. Keyinroq u davrga “turg‘unlik yillari” deb ot berildi. Turg‘unlik eng uchiga chiqqan o‘sha yillari bosilgan gazetlarni, xossatan, O‘zbekiston Kompartiyasi Markaziy Komitetining organi “Sovet O‘zbekistoni” gazetining 1981 yilgi sonlarini bir-bir varaqlab chiqishimga to‘g‘ri keldi. Hozirgi matbuotimiz bilan solishtirmoqchi, o‘xshash tomonlar topmoqchi bo‘ldim. Bugungi matbuot ilgarigi matbuot yo‘lidan zarracha chekinmagan, farqi – u zamonda hamma ishlarning tashabbuskori Kompartiya bo‘lardi, bugun – prezident; u zamonda mamlakat Kompartiyaning dono va oqil rahnamoligida izchil rivojlanib borardi, bugun – muhtaram yurtboshining dono va oqil rahnamoliklarida; u zamonda erishilgan hamma yutuq Kompartiyaniki, xato va kamchiliklar “joylardagi tashkilotlar...”niki bo‘lardi, bugun barcha yutuq prezidentniki, xato va kamchiliklar xalqniki, juda nari borsa, “joylardagi rahbarlar”nikidir; u zamonda mustamlaka bir xalq edik, hozir esa, Nurulloh Muhammad Raufxon
www.nurullohuz.com 278
tepadagilar qistov miyalarimizga quyayotgani rost bo‘lsa, “hech kimdan kam bo‘lmagan mustaqil xalqmiz!..” va hokazo... degan tezisimni isbotlamoqchi, isbotlab, bugungi matbuotimiz po‘stagini rosa qoqmoqchi bo‘lgan edim. Ammo... Ammo ahvol kutganimcha bo‘lib chiqmadi. Meni nihoyatda ajablantirgan narsa – rahbarlarni ulug‘lash, maqtash, ularning panohiga sig‘inish hatto sovet davri matbuotida hozirgidek ko‘p bo‘lmagan ekan! Insof bilan aytganda, rahbarga yo rahbar tashkilotga hamdu sano borasida ilgarigi “Sovet O‘zbekistoni” hozirgi “Xalq so‘zi”ning changida qolib ketibdi! (Lekin u zamonlarda bizga shu ham ko‘p ko‘rinar, ko‘ngillarimiz aynigudek bo‘lar edi.) Bitta son gazetning birda-yarim joyida partiya sha’niga maqtov yo birnima uchraydi. Shu bilan bo‘ldi. Boshqa yo‘q. Qolgani – hayot. Albatta, ko‘tarinki hayot. Ishonmasalaring, erinmasdan Alisher Navoiy kutubxonasiga kelib (chunki endi sovet davriga tegishli arxivlarni, matbuot organlari va kitoblarni tuman yo viloyat kutubxonalaridan topolmaysiz – hammasi yo‘qotilgan!), o‘qib ko‘ringlar. Mana, urug‘liqqa men topgan uchtagina misol, lekin shu uchta misolni ham topish uchun gazetning anchagina sonini titkiladim: 1. “O‘zbekiston Kompartiyasi Markaziy Komiteti rahbarligida respublikamizda qishloq xo‘jaligining boshqa tarmoqlari ham shahdam rivojlantirilib, mahsulot yetishtirish ko‘paytirilyapti”. (Ilgari Markaziy Komitet edi, hozir – prezident rahbarligida! – N.M.R.) 2. “Partiya, uning Markaziy Komiteti, Siyosiy byurosi va shaxsan L.I.Brejnev
3. “Rivojlangan sotsializm sharoitida barcha sovet respublikalari bilan birga, O‘zbekiston xalqlari ham ajoyib muvaffaqiyatlarga erishdilar. Ular KPSS XXIII, XXIV, XXV s’ezdlari, partiya Markaziy Komiteti Plenumlari qarorlarini, KPSS Markaziy Komitetining Bosh sekretari, SSSR Oliy Soveti Prezidiumining raisi o‘rtoq L.I.Brejnevning ko‘rsatmalari va yo‘l-yo‘riqlarini izchillik va faollik bilan amalga oshirmoqdalar”. (“Izchillik” sovet davrida ham bo‘lgan ekan! – N.M.R.) O‘tmish bilan hozirni har kim o‘zi solishtirib, o‘zi xulosa chiqarsin. Bu bobda mavzu talabiga ko‘ra ko‘chirma ko‘payib ketdi, uzr so‘rayman. Maqsadim o‘quvchining miyasini achitish emas, rasmiy matbuotimizning rangini- tusini ko‘plashib-birgalashib aniqlash edi, xolos. Sizlarda ham bir fikr tug‘ilgandir, axir?! Ya’ni, bugun O‘zbekistonda “sariq matbuot” sariqmi, “jiddiy matbuot” sariqmi? Tag‘in ham bor-yo‘g‘i bitta gazetning nari borsa besh-olti sonini varaqlab ko‘rdik, har bir sondan ikkita-uchta maqoladan parcha keltirdik. Tasavvur qiling: O‘zbekistonning har tongi shu gaplar bilan otadi, har kuni shu gaplar ila kechadi, har tuni shu kabi allalar og‘ushida uyquga toladi! Oldiniga cho‘chqa terisidan o‘ttiz milyon qalpoq tiktirildi – uni xalqimizning o‘zi bichdi, o‘zi tikdi. So‘ngra aholining boshi taqir qilindi – buni ham chekkadan birov Nurulloh Muhammad Raufxon
www.nurullohuz.com 279
kelib qilmadi, vatandoshlar o‘zi Bosh Sartarosh kuzatuvi ostida bir-birining sochini qirdi. Undan keyin har kim o‘zi u qalpoqni boshiga sirib tortdi va... mana, yigirma yildan beri yozma, bosma, so‘zlama, ko‘rsatma axborot vositalari miyalarimizni shunaqa puch gaplar bilan emlayverib-emlayverib, oxiri qip-qizil manqurt bo‘ldik- qoldik. Lokin... Lokin boshqacha gaplar ham bor. Onda-sonda tanqid ham bo‘lib turadi. Xato va kamchiliklar qiyg‘os-qiyg‘os ochib turiladi. Faqat, bu ishni OAV emas, bironta boshqa odam emas, shaxsan prezidentning o‘zi qiladi. Chunki tanqid qilish huquqi va vakolati bizning “demokratik davlat”da faqat Bir Kishiga berilgan. Mana, o‘shanday tanqidlardan bittasi: “Xalq so‘zi” gazetining 2011 yil 1 dekabir payshanba (233-) soni birinchi va ikkinchi beti deyarli to‘lasicha prezident Islom Karimovning Qashqadaryo viloyati kengashining sessiyasida so‘zlagan nutqi bayonini bosgan. Nimaga nutqning o‘zini to‘lig‘icha emas, qisqartirilgan bayonini bosgani to‘g‘risidagi taxminlarimizni o‘rni kelganida etakroqda aytamiz. Hozircha o‘sha nutq va bayonidan ayrim parchalar keltiramiz: “Agarki o‘zimiz o‘z ishimizga tanqidiy baho bermasak, hech kim chetdan kelib bu
186
. Shu nuqtai nazardan qarab, viloyatda amalga oshirilgan ishlarga xolisona baho berar ekanmiz... oxirgi yillarda... iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanish sur’atlari pasayib borayotganiga e’tibor berishimiz zarur. Xususan, qishloq xo‘jaligini oladigan bo‘lsak, islohotlarni amalga oshirish, sohani modernizatsiya qilish va unga zamonaviy texnologiyalarni jalb qilish masalalarida jiddiy kamchiliklar mavjudligi yaqqol kuzatilmoqda. Joriy yilda o‘tgan yilga nisbatan 32 ming tonna paxta, 164 ming tonna g‘alla kam yetishtirilgani bu boradagi ana shunday oqsoqlikka misol bo‘la oladi. Paxtachilikda 5 ta tuman va 950 dan ortiq fermer xo‘jaligi yoki jami fermer xo‘jaliklarining 19 foizi shartnoma majburiyatlarini bajarmagani tufayli 18 ming tonnadan ko‘proq paxta xom ashyosi yetkazib berilmadi. Paxta hosildorligi esa 8 ta tumanda o‘tgan yilga nisbatan o‘rtacha 2 sentnergacha kamayib ketdi. G‘alla bo‘yicha ham shunday ahvolni ko‘rish mumkin. Ya’ni, 270 ta fermer xo‘jaligi tomonidan shartnomada belgilanganidan 10 ming tonna don kam yetkazib berilgan”. “Avvalambor, viloyatda seleksiya va urug‘chilik ishlarining o‘z holiga tashlab qo‘yilgani, navlarni to‘g‘ri tanlash va joylashtirishdagi kamchiliklar, mavjud texnika parkining eskirgani, agrotexnika tadbirlarini qo‘pol buzish holatlari shunday salbiy oqibatlarga olib kelayotganiga e’tibor qaratildi...”
186
Biz ham “Bu kunlar” kitobimizni prezidentning “bag‘ri kengligidan, o‘zining kuchiga ishongan inson” ekanidan umid qilgan holda yozdik. Prezidentning shaxsini emas, u yaratgan boshqaruv usulini tahlil etdik. “...hech kim chetdan kelib bu ishni biz uchun qilib bermasligini” bilganimizdan, shu tuproqlarning haqli bir farzandi, shu Vatanning bir jon kuyari o‘laroq, o‘zimiz tanqid qildik. Prezident agar chindan ham “o‘z kuchiga ishongan”lardan bo‘lsa, bu “tanqidiy baholarni mardona tan olib, ularni tuzatishga” kirishadi, deb kutamiz. Nurulloh Muhammad Raufxon
www.nurullohuz.com 280
“Ma’lumki, 2008 yilda viloyatda... Boshoqli don ekinlari seleksiyasi va urug‘chiligi ilmiy tadqiqot instituti tashkil qilingan edi. Bugunga qadar bu institutda 16 mingdan ortiq turli nav va liniyalar sinovdan o‘tkazilgan bo‘lsa-da, hali ishlab chiqarishdan o‘z o‘rnini topgan navlar yo‘q, bir so‘z bilan aytganda, aniq natija ko‘rinmayapti. Bu yerdagi ishlar pala-partish tashkil etilib, institut faoliyatida mantiq va mazmunning yetarli emasligi tobora o‘z isbotini topmoqda...” “Viloyatda sanoat tarmoqlarini barqaror rivojlantirishga yetarli e’tibor berilmayotgani, rejalashtirilgan loyihalar o‘z vaqtida amalga oshirilmayotgani, mavjud salohiyat va quvvatlardan samarali foydalanilmayotgani ham jiddiy muammoga aylanib bormoqda. Birinchidan, viloyatda o‘tgan yili sanoat mahsuloti ishlab chiqarish hajmi 2009 yilga nisbatan pasayib, 96.8 foizga tushib qolgan... Bugungi kunda viloyatda zarar ko‘rib ishlayotgan korxonalar soni 9 taga yetib, umumiy zarar miqdori1.2 milliard so‘mni tashkil etayotgan bo‘lsa, bunday murakkab ahvolni tuzatish uchun zarur amaliy choralar ko‘rilmayapti. Ikkinchidan, ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarni diversifikatsiya qilish, ya’ni ularning turini kengaytirish va raqobatdosh (“raqobatbardosh”, “raqobatga chidamli”
alohida e’tiboringizni qaratishni istardim... Bu borada muhim o‘rin tutishi lozim bo‘lgan mahalliylashtirish dasturini amalga oshirish ishlari ham talab darajasida emas. Viloyatdagi mavjud 2 ming 821 ta korxonadan faqat 7 tasi ana shunday mahsulot ishlab chiqarish bilan shug‘ullanmoqda. Har yili mamlakatimiz poytaxtida bo‘lib o‘tadigan Xalqaro sanoat yarmarkasi va kooperatsiya birjasi doirasida yaratilgan imkoniyatlardan keng va samarali foydalanilmayapti... O‘z-o‘zidan savol tug‘iladi: viloyat rahbarlarining bundan xabari bormi yoki yo‘qmi? Uchinchidan, sanoatning qayta ishlash tarmog‘i ham e’tibordan chetda qolmoqda... (Misollar keltirilgan. – N.M.R.) To‘rtinchidan, ...tumanlarda nooziq-ovqat iste’mol mollari ishlab chiqarishda deyarli o‘zgarish sezilmayapti... Agarki bu masalani tumanlar misolida tahlil qiladigan bo‘lsak, ahvol yanada achinarli ekaniga guvoh bo‘lamiz... Yana bir jiddiy kamchilik... mahalliy hokimliklar tomonidan xorijiy investitsiya ishtirokidagi korxonalarni tashkil etishga va hududning eksport salohiyatini oshirishga yetarli e’tibor berilmayapti...” “O‘tgan o‘quv yilida viloyatdagi kollejlarni bitirgan yoshlarning 96 foizi ishga joylashtirilgani 187
e’tiborga loyiq, albatta. Ammo 1 ming 516 nafar yosh bitiruvchi ish
187 Bu ko‘rsatkichni izohlamasak bo‘lmaydi. 96 foiz – qalbaki natija. “Yuqori”ga qalbaki bo‘lsa ham ijobiy natija kerak. Buning uchun o‘quv yurtlari ma’muriyati bitiruvchining ota-onasiga: “Bolangizni bironta ishxona ishga olayotgani haqida ma’lumotnoma olib keling, diplomini o‘shandan keyin beramiz”, deydi. Sho‘rlik ota-onasi tanish-bilish axtaradi. Topsa: “Erkakcha so‘z beraman: bolam (yoki: jiyanim) o‘qishni bitirgach sizdan ish talab qilmaydi! Diplomini olvolsin... yo‘liga... manavi uchtomonlama shartnomaga qo‘l qo‘yib bersangiz”, deb iltimos qiladi. Yalinadi, yolvoradi, kerak bo‘lsa ozgina uzatadi ham. Yuz issiq, biron ishxona boshlig‘i bu ishni “hal etib” beradi. “96 foiz”lik natija mana shunaqa
Nurulloh Muhammad Raufxon
www.nurullohuz.com 281
bilan ta’minlanmasdan qolgani joylarda haligacha biz uchun o‘ta muhim bo‘lgan bu masalaga yetarlicha ahamiyat qaratilmayotganidan 188 dalolat bermoqda...” “Lekin ana shu o‘ta muhim masalada (gap namunaviy loyihalar asosida uy-joylar qurish borasida ketyapti. – N.M.R.) mas’uliyatsizlik va pala-partish yondashuvlar ko‘zga tashlanayotgani joylardagi ko‘pchilik rahbarlar bu masalaning mohiyati va ahamiyatini hanuzga chuqur anglab yetmaganini ko‘rsatadi... Buning ustiga, qurilishni amalga oshirish uchun pudratchi tashkilotlarni tanlashda ham jiddiy kamchiliklarga yo‘l qo‘yilmoqda... Yuqorida ko‘rsatilgan qo‘pol xato va kamchiliklarni, birinchi navbatda, shu sohalarga mas’ul bo‘lgan rahbar va xodimlarning ishga sovuqqonlik bilan qarashi, eng muhimi, butun O‘zbekiston bo‘yicha keng rivoj topayotgan bunday loyihalarning ahamiyatini, naqadar dolzarbligini tushunishga aqli yetmaganining natijasi deb qabul qilish kerak. Avvalambor, katta kelajagi bor bunday ishlarni obro‘sizlantirish harakatlariga yo‘l qo‘yishni chidab bo‘lmaydigan holat, deb baholayman... Bu masala bo‘yicha Bosh prokuratura tomonidan maxsus komissiya tuzib, viloyatdagi ahvolni chuqur o‘rganish, mas’uliyatsizlikka yo‘l qo‘ygan rahbarlarni qonuniy javobgarlikka tortish zarur, deb ta’kidladi Prezidentimiz. “...bu boradagi amaliy harakatlar keyingi vaqtda yangi bosqichga ko‘tarilish o‘rniga, susayib borayotganidan ham ko‘z yumib bo‘lmaydi”. “Viloyatning ijtimoiy-iqtisodiy hayotida yo‘l qo‘yilayotgan kamchilik va nuqsonlar haqida yana ko‘p gapirish mumkin, o‘ylaymanki, bu zalda o‘tirgan faollarimiz ham mavjud oqsoqliklar va ularning sabablari haqida yana qo‘shimcha misollar keltirishi qiyin emas...” “Sessiyada tashkiliy masala ko‘rildi. N.Zayniyev Qashqadaryo viloyati hokimi lavozimidan ozod etildi”. Shunday qilib, murod-maqsadga yetildi... Endi bu ko‘chirmalarning qisqacha sharhiga o‘tamiz. Prezidentning oxirgi gapiga suyansak, demak, “kamchilik va nuqsonlar haqida
aytilmagan yana qanchadan-qancha kamchilik va xatoliklar bor. Bunday holda mantiq ne deydi? 1. Prezident viloyat hokimlarini ishdan olishda har gal u viloyatdagi xato va kamchiliklarni avra-astarini ag‘darib-ochib tashlaydi. Natijalar nuqul salbiy ekan degan taassurot qoladi odamda. Ijobiy natija ko‘p bo‘lganida hokimni almashtirish mantiqqa to‘g‘ri kelmas edi-da. Ishdan olindimi, demak, viloyat deyarli o‘tirib qolgan. Mamlakatda esa hokimi salbiy baho bilan ishdan olinmagan viloyat yo‘q hisobi. Bu narsa nimani bildiradi? Demak, hamma viloyatda ish chatoq. “Hamma viloyat” degani
nayranglar bilan yuzaga keladi! Qashqadaryodagina emas, butun mamlakatda va uning poytaxtida ham ahvol shu! Yolg‘onlar ichra aniq ma’lumot topish mushkul, tevarakka boqib taxmin qila olamiz: bitiruvchilarning 80 foiziga yurtda ish yo‘q! Chetga survoradi yo ota-onasi bo‘yniga osilib yuraveradi. 188
“96 foizini ishga joylashtiribsanlar, 4 foizginasini eplayolmadilaringmi?!” demoqchi. Laqmami bu odam?! Nurulloh Muhammad Raufxon
www.nurullohuz.com 282
butun bir mamlakat ‒ O‘zbekiston deganidir! O‘zbekistonning hokimi kim? Mamlakat o‘tirib qolgan bo‘lsa, nimaga u javob bermayapti?! Uni kim ishdan olib tashlaydi?! Uning xatolarini kim ko‘rsatadi?! OAVga quloq solsangiz, mamlakatda hammasi yaxshi! Zo‘r ketyapti! Dunyo lol! Prezidentning o‘zi ham respublikani hech yomonlamaydi ‒ hammayoq go‘zal, naq jannat! Viloyatga chiqqanida esa u yerdagi kamchiliklarni sanayverib jazavasi qo‘zib ketadi. Tushunib bo‘lmaydi. Bu boshqotirmani yechaman deb miya ishdan chiqib qolishi hech gap emas. Prezidentning viloyatlardagi so‘zi yolg‘onmi, Toshkentdagi so‘zi yolg‘onmi? Yoki masalani bunday qo‘yamiz: prezidentning har bir viloyatga chiqqanidagi so‘zi to‘g‘ri bo‘lsa, OAVning so‘zi yolg‘on, OAV to‘g‘ri gapirayotgan bo‘lsa, prezident yolg‘onchi ‒ qay birining gapiga ishonaylik biz sho‘rlik xalq?! 2. Respublikaning eng katta bir viloyatida ahvol bunaqa ekan, “jiddiy matbuot”imiz shu damgacha qayoqqa qarab turgan edi?! Bir Kishining ko‘nglini ovlab hadeb karnay- surnay chalavermasdan, voqelikka haqiqat ko‘zi bilan boqsa, bu xato va kamchiliklarni ko‘rmasmidi? “Xalq so‘zi”ning shu sessiyadan oldingi sonlarini atay varaqlab ko‘rdim: umuman respublikadagi, xossatan Qashqadaryo viloyatidagi ishlar haqida bironta tanqidiy maqola uchratmadim. O‘rniga nuqul quloqlarni qomatga keltiradigan karnaybazm – “tinimsiz rivojlanish”, “yuksak samaralar”, “ulkan natijalar”, “tub islohotlar”, “izchil taraqqiyot” va hamma sohada “Prezident tashabbusi bilan amalga oshirilayotgan beqiyos ishlar”! Sessiya o‘tgach – prezident “barcha kamchiliklarni jasorat bilan ochib tashlaganidan keyin” balki matbuotda ahvol o‘zgargandir, deb gazetning keyingi sonlarini ham ko‘zdan kechirib chiqdim – zarracha o‘zgarish yo‘q. Jim suvga tosh tushdi, cho‘lp etdi, so‘ng yana jimlik. Bir marta “cho‘lp” etgan tovushini eshitib qoldik, xolos. Hech bo‘lmaganda prezident tanqid qilgan sohalar haqida, hech bo‘lmaganda prezident tanqidiga suyangan holda tanqidiy yondashuv bo‘lishi kerak edi-ku! Yo‘q! Hokim almashdi – maqsad hosil bo‘ldi, manfaatdor tomonlar murodlariga yetdilar, qani, yana karnaybazmga marhamat! Uyat yo‘q! O‘likning ustida ham to‘y qiladi bizning “jiddiy matbuot”! Prezident nutqi bayonidagi har bir so‘z va jumlaga shu qabilda yondashib, mamlakatimiz ahvoli aslida qandayu ommaviy axborot vositalarida qanday ekani haqida mantiqiy kuzatuvlarimizni uzoq davom ettirsak bo‘lardi, lekin biz bu ish davomini ziyrak o‘quvchilarimizga qoldirishni to‘g‘ri deb topdik. Sharhsiz ham tushunarli,telba-teskari ishlar har kimning ko‘zi o‘ngida ochiq turibdi. Lekin bitta nozik masalaga diqqatimizni qaratmasdan o‘tolmaymiz. Prezident so‘zi oxirida: “Yana bir muhim masala borki, u haqda ham eslatib o‘tishni joiz, deb bilaman. Tuman, shahar yoki viloyat miqyosida erishilgan barcha yutuqlarni har qaysi rahbar o‘zining nomi bilan bog‘laydigan bo‘lsa, o‘rinli-o‘rinsiz maqtanib gapiradigan bo‘lsa, birinchidan, bunday holat juda xunuk ko‘rinadi, ikkinchidan bu (ishi. – N.M.R.) rahbarga hech qachon obro‘ keltirmaydi...” deb Qashqadaryo viloyati hokimini ishdan olishining asosiy sababini bildirib qo‘yibdi. |
