O’quv jarayonida axborot texnologiyalarining asosiy yo’nalishlari va ularni qo’llash

2-bob. Tarbiyaviy ishlarning texnologiyasi
2.1 Ta'lim paradigmalari
Pedagogik paradigma tushunchasi tashqi majburlash tizimidan, sabzi va tayoqdan foydalangan holda odamni tarbiyalashdir. Shu bilan birga, o'qimishli shaxs tarbiyaning ma'nosini anglay olmaydi, uning tarbiya jarayonida zarurligini baholay olmaydi, shuning uchun majburlash bu maqsadga erishishning yagona usuli hisoblanadi.
Albatta, shaxsiyati shakllanish jarayonida bo'lgan kichik bola, aslida qo'ylarni bo'rilardan mustaqil ravishda ajratishga qodir emas. Ammo pedagogik paradigmaning ichki qarama-qarshiligi, majburlashni kuchaytirganda, biz ijodiy erkinlik haqida gapiramiz. Agar ta'lim jarayonida erkinlik bo'lmasa, erkin shaxsni tarbiyalash mumkin emas. Pedagogik paradigmaning afzalliklari uning kamchiliklarini kengaytirishdir. Tarbiyalanuvchining individual xususiyatlarini chuqur hisobga olishning hojati yo'q, tegishli ravishda belgilangan rasmiy shablonga asoslangan yondashuv mumkin normativ hujjatlar. Bunday sharoitda har qanday odam o'z nuqtai nazarining ustunligini tasdiqlashi mumkin, u o'qituvchi bo'lishi mumkin.
Bunday ta'limning ma'nosi har xil bo'lishi mumkin - ijodiy fikrlashga qodir bo'lmagan tor mutaxassislarni shakllantirishdan, mavjud ijtimoiy tizimni qo'llab-quvvatlashgacha. Ammo har holda, bu chinakam barkamol ijodiy shaxsni shakllantirish bilan deyarli bog'liq emas.
Andrologik paradigma
Andrologik paradigmaga ko'ra, o'qimishli kishi ta'lim jarayonidan xabardor, o'zi uchun maqsadlar qo'yadi va ularga erishadi. Ushbu sxemadagi o'qituvchiga odamni qo'llab-quvvatlashi, yo'l davomida itarishi kerak bo'lgan yordamchi roli berilgan. Ushbu paradigma nazariyasi shakllanmagan, bu erda (ammo umuman pedagogikada bo'lgani kabi) fenomenologik yondashuv ustunlik qiladi.
Kontseptsiyaning o'zi o'qituvchi va o'qimishli odamni ko'proq yoki kamroq teng holatga qo'yish orqali rag'batlantiradi. Ammo bu erda yana bir qarama-qarshilik yuzaga keladi. Maqsadni maqsadga aylantirish uchun, hech bo'lmaganda uning uchun maqsad tanlash maydonini shakllantirish kerak. Va tanlov qilish uchun siz tanlashingiz kerak bo'lgan hamma narsani tasavvur qilish kerak. Ammo buni faqat jarayon davomida yoki tarbiya jarayoni tugaganidan keyin tasavvur qilish mumkin. Shuni ta'kidlash kerakki, ushbu paradigma asosan ishlatiladi oliy ma'lumot, shuning uchun bu holda ta'lim ta'lim deb tushuniladi.
Bunday holatda o'qituvchiga qo'yiladigan talablar ortib bormoqda. Talabalarning individual xususiyatlarini hisobga olish kerak, chunki ularning har biri o'rgatilgan bilim va ko'nikmalarni o'zlari ishlatadilar (yoki ishlatmaydilar). Har bir mutaxassis bu darajadagi o'qituvchi bo'lishga qodir emas. Albatta, agar siz o'zingizning monografiyangizning tanlangan bo'limlarini tinglovchilar oldida o'qish uchun ma'lumot olish jarayonini kamaytirmasangiz ...
Akmeologik paradigma
Akmeologik paradigmaga ko'ra, tarbiya jarayonida shaxsga uning shaxsini ochishda, potentsial imkoniyatlarni amalga oshirishda, o'z cho'qqisiga (akme - cho'qqisi) ko'tarilishda yordam berishda maksimal yordam ko'rsatilishi kerak.
Ushbu yondashuv aniq ijodiy yo'nalishga ega, gumanitar sohalarda, turli xil san'at va boshqa maktablar va studiyalarda qo'llaniladi. Biror kishiga nisbatan maksimal individuallik namoyon bo'ladi. Bunday holda, o'qituvchidan bosh harfli shaxs bo'lishi shart. Bu nafaqat maxsus, balki psixologik tayyorgarlikka, odamlarning yaxshi bilimlariga ega bo'lishi kerak. Bu hamma uchun berilmaydi, shuning uchun akmeologik paradigma, ehtimol, oliy ta'limda hech qachon amalga oshirilmaydi, chunki, qat'iy aytganda, buni o'rgatish mumkin emas.
Kommunikativ paradigma
Kommunikativ paradigma kontseptsiyasi bir xil mavzudagi odamlar guruhini, rivojlanish darajasida taxminan bir xil bo'lgan odamlar bilan muloqot qilish va o'zaro yaxshilanishni nazarda tutadi. O'zaro aloqa jarayonida bu ma'lumot, bilim va ko'nikmalar almashish, odamlarni takomillashtirishdir. Ilmiy sohada bu turli xil simpoziumlar, konferentsiyalar, seminarlar va boshqalar orqali amalga oshiriladi. Kommunikativ paradigma shuningdek turli xil psixologik treninglarning asosini tashkil etadi. Bunday holda, o'qituvchining rolini konferentsiya raisi yoki mezbon, trening rahbari va boshqalar o'ynaydi. Bunday odam bilim sohasidan tashqari, xushmuomala, oqilona moslashuvchan, moslashuvchan va muloqotda to'g'ri bo'lishi kerak. Maqsadga erishish uchun bunday jarayonning ishtirokchilari (uni ta'lim deb ham hisoblash mumkin) unga qiziqishlari kerak.