O’zbekistan respublikasi

Sangvinik- shaqqan, jedel, oynaqshiǵan. Barliq tásirlerge emotsional juwap beretuǵin, onsha kúshli bolmaǵan hám birin ekinshisi tez almastiratugin sezimleri sirtqi minez qulqinda ko`rinetuǵin adam.
Melanxolikte- emotsional táshwishleriniń hár túrliligi az biraq, úlken kúsh hám olardiń uzaqliliǵi menen ayirmashiliqlanadi. Ol barliq nársege juwap bere bermeydi, al eger juwap berse, o`z sezimlerin onsha ko`rsete bermese de kúshli bastan keshiredi.
Flegmatik- áste qiymildaytuǵin, saldamli hám keń peyil, emotsional kewline tiyiw hám o`zinen shiǵariw júdá qiyin adam. Ol sezimlerin derlik sirtqa shiǵarmaydi.
Biraq barliq adamlardi usi to`rt tiykarǵi temperament boyinsha ayiriw múmkin dep oylaw qáte bolar edi. Tek ayirim adamlar ǵana sol tiptiń taza wákili esaplanadi, basqa ko`pshilikte bolsa bir neshe temperamentlerdiń belgileriniń birigiwin ko`remiz. Bir adamniń o`zi hár qiyli jaǵdaylarda, hár qiyli temperamenttiń belgilerin aniqlawi múmkin.
Qaysi temperament jaqsi degen soraw qoyiwǵa bolmaydi. Olardiń hár biri o`ziniń unamli hám unamsiz táreplerine iye.
Xoleriktiń qumarliq, jedellik, energiyasi, sangviniktiń shaqqanliq, tireshelik, haq kewilligi. Melanxoliktiń sezimleriniń tereńligi hám turaqliliǵi, flegmatiktiń o`zin uslawi hám asiǵisliqtiń bolmawi- jeke shaxstiń qásiyetleriniń bahali misallari, olardiń iyelewi ayriqsha temperament penen baylanisli. Soniń menen birge temperamentlerdiń qálegen birinde jeke shaxstiń qálemegen belgileri payda boliw qáwipi bar. Misali, xolerik temperamenti adamdi shidamsiz, shalt, bárha ǴjariliwǴlarǵa beyim qilip taslawi múmkin. Sangvinik temperamenti jeńilteklik, pitirańqi, sezimlerdiń tereńligi hám turaqliliǵiniń jetispewshiligine alip keliwi múmkin. Melanxoliyaliq temperamenttegi adamda júdá tuyiqliq, o`z bastan keshiriwlerine toliq shúńgip ketiw, júdá uyalshaqliq payda boliwi múmkin. Flegmatikaliq temperament adamdi uyań, qos jaqpas, o`mirdiń barliq tásirlerine qatnassiz qilip taslawi múmkin.
Temperament- adamniń nerv is-háreketiniń joqarǵi tipiniń sirtqi ko`rinisi sonliqtan da, tárbiya, o`zin-o`zi tárbiyalaw nátiyjesinde bul sirtqi ko`rinis burmalaniwi, o`zgeriwi, haqiyqiy temperamenttiń «maskirovkasi» júz beriwi múmkin.
Temperament haqqinda bilimniń qisqasha sholiwi. Temperament haqqinda bilimniń do`retiwshisi áyyemgi grek vrachi Gippokrat esaplanadi. Ol adamlar to`rt tiykarǵi «organizmniń shireleri»-qan, flegma, sari o`t hám qara o`t o`z-ara qatnasi menen ayirmashiliqlanadi dep tastiyiqlaǵan edi. «Organizm shireleriniń» o`z-ara qatnasi grekshe
«krasis» so`zi menen belgilengen, soń bul so`zdi latin tilindegi «sáykes» «duris ilaj» so`zi menen o`zgertken. Gippokrattiń ilimine súyene otirip, jáne bir belgili antik dáwirdiń vrachi Klavdiy Galen temperamentler tipologiyasin islep shiǵip, oni o`ziniń belgili «--« traktatinda bayanlaǵan. Oniń tálimatina muwapiq temperament organizmde qaysi bir shireniń ko`pligine baylanisli. Ol temperamenttiń 13 túrin ajiratqan, biraq soń olar to`rtewge keltirilgen. Temperament túrleriniń bul to`rt atamasi hámmege jaqsi tanis sangvinik (latin tilinen qan), xolerik (grek tilinen o`t), melanxolik (grek tilinen qara o`t) hám flegmatik (grek tilinen silekey).