Oъзбекистон республикаси соглiqни саqлаш вазирлиги тошкент тиббиёт akademiyasi фарgъона филиали


Download 420 Kb.
bet23/31
Sana09.04.2023
Hajmi420 Kb.
#1343475
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   31
Bog'liq
Ан.маъ.5 кит.

Ички кулок - auris internа.
Ички кулок ёки лабиринт чакка суягнинг тошсимон кисми ичида жойлашган. Ташки томони суякдан тузилган булиб, лабиринт ичкарисида уни такрорловчи парда лабиринт парда дахлизи (vestibuli labirinthus) ярим халкасимон каналлар canalis semieircularis ва чиганокка cochlea булинади.
Суяк лабаринти - labyrinthus osseus. Суяк лабиринти дахлизи vestibulum labyrinthus нинг узунлиги 6 мм, кенглиги 3,6 мм ва баландлиги 5-6 мм булиб эзилган нок шаклига ухшайди. Лабиринт дахлизи 2-3 томчи сув сигдира олади. У ташки томондан урта кулокка караган булиб, юмалок ва овал дарчалар оркали урта кулок бушлиги билан алокадордир. Орка томондан эса бешта тешик ёрдамида учта яримойсимон халкалар бушлиги билан алока килади. Лабиринт дахлизи олдинги томонда нисбатан каттарок тешик оркали чиганокка утиб кетади. Шундай килиб, лабиринт дахлизининг 8 та: 5 та яримойсимон халкаларга, иккита урта кулок бушлигига ва битта чиганокка очиладиган тешиклари бор.
Crista ucstibuli деб аталувчи кирра лабиринт дахлизининг ички томонида жойлашаган булиб, дахлиз ичини икки чукурчага оркадаги яримойсимон каналлар очиладиган чукурча - recessus elepticus га ва олдинги чиганок тешиги очиладиган чукурча recessus sphericus га булиб юборади. Оркадаги чукурча дахлиз -сув йули - aqueductus vestibuli га очилади (бу дахлизга очиладиган 9-тешикдир). Дахлиз сув йули лабиринт бушлигида жойлашган перилимфа суюклигини миянинг каттик пустлоги остидаги бушликка куяди. Бинобарин, дахлиз сув йулининг ички тешиги - apertura interna aquaductus vistibuli лабиринт дахлизига, дахлиз сув йулининг ташки тешиги - apertura externa aqueductus vestibuli эса чакка суягининг мия бушлигига караган юзасида шу номли тешикка очилади.
Суяк ярим халкасимон каналлар - canalis semicirculares ossei учта: юкори, орка ва латерал ярим халкасимон каналлардир. юкори ярим халкасимон канал - canalis semicircularis anterior чакка суягининг пирамидасимон усиги учига нисбатан тугри бурчак хосил килиб, тик жойлшаган, унинг олднги оёги колбасимон кенгайган булиб, лабиринт дахлизи остки томонининг олдинги кисмдан бошланади. Орка оёги дахлиз олдинги томонининг остки кисмига оркадаги ярим халкасимон каналнинг остки кисмига оркадаги ярим халкасимон каналнинг олдинги оёги билан бирлашиб очилади.
Юкоридаги ярим халкасимон каналнинг думбайган устки томони калла бушлигига караган: у чакка суяги пирамида кисмининг утски юзасини бир оз кутариб, eminentia areuata ни хосил килади. Бу думбокни хосил килган суяк пластинка нихостда юпка булиб, баъзан тешилиб кеитиши ва юкори ярим халкасимон каналнинг дунг мия каттик пустига тегиб келган булиши мумкин.
Оркадаги ярим халкасимон канал canalis semicircularis posterior фронтал текисликда ётган булиб, пирамиданинг орка юзасига параллел жойлашган. Бу каналнинг олдинги оёги, юкорида айтганимиздек олдинги ярим халкасимон каналнинг оркадаги оёги билан биргаликда дахлизга очилса, иккинчи оёги лабиринт дахлизига алохида очилади. Биргалашиб очилган умумий оёк osseum communa дейилади. Шуни хам айтиб утиш керакки, хар учала ярим биттаси лабиринт дахлизига куйишдан олдин кенгайиб ампула хосил килиб очилади. Шунинг учун унга cruraossa ampularia дейилади. Кенгаймай очилган оёкчаси эса оддий оёк crus osseum simplex деб аталади. Орка томондаги ярим халкасимон канал колган иккитасига караганда энг каттаси булиб, узунлиги 12 мм, кенглиги 2 мм дир.
Латерал ярим халкасимон канал - canalis semicireuloris lateralis юкори ва орка каналларга нисбатан латерал жойлашган булиб, оёкчалари лабиринт дахлизининг ён деворларига очилади.
Ярим халкасимон каналларнинг такомил этиши кузатиш борасида шу нарса маълум булдики, бола 7 ёшга киргунча ярим халкасимон каналларнинг деворларида жуда юпка ва нозик булиб, 7 ёшдан кейин каналларнинг девори калинлашади, бошлар калинлашади айникса, остки ботик юза деворида кучлирок экан. Натижада дунг юзасига караганда ботик юза девори 2-3 мартага калинлашар экан. (Зибер ва Шмиут)

Download 420 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling