Oziq-ovqat kimyosi

 
Kimyoviy priborlar va reaktivlar: 
1. Konus shaklidagi kolbalar,150-200 ml. 
2. Stakanlar, 25 ml. 
3. Shisha tayoqlar. 

---

198 
4. Byuretka,25 ml (yoki mikrobyuretka, 5 ml). 
5. Etil spirtining va etil efirining neytral aralashmasi (1:2). 
6. Kaliy yoki natriy ishqorining 0,1 n eritmasi . 
7. Fenolftaleinning 1 % li spirtdagi eritmasi. 
Bajarish texnikasi. Konussimon kolbaga tekshiriladigan yog‘dan 
(o‘simlik moyi) 3-5 g namuna 0,01 g aniqlikda olinadi. Uning ustiga etil 
spirti va efirning neytral aralashmasidan 50 ml qo‘yilib, moy yaxshilab 
eritiladi. Erigan moyga 3-5 tomchi fenolftalein eritmasi qo‘shiladi va 
aralashtiriladi. Keyin byuretkaga solingan 0,1 N li 
KOH
yoki 
NaOH
eritmasi bilan kolba qimirlatib turilgan holda undagi aralashma 
titrlanadi. Titrlash och qizil rang paydo bo‘lganga qadar davom 
ettiriladi. Hosil bo‘lgan qizil rang 1 daqiqa davomida yo‘qolmasdan, 
saqlanib turishi kerak. Titrlash davrida eritma tiniq holda qolishi kerak. 
Agar eritmada loyqalanish paydo bo‘lsa, tajriba qaytadan o‘tkaziladi. 
Tajriba natijalari qo‘yidagi formula orqali hisoblanadi: 
g
K
V
X
611
,
5
*
*

, 
bunda 

X
tekshirilayotgan moyning kislota soni; 

V
titrlash uchun sarf bo‘lgan 0,1 N li 
KOH
eritmasi hajmi, ml; 

611
,
5
0,1N li 
KOH
eritmasining titri, g/ml;

K
KOH
eritmasining tuzatish koeffitsienti. 
Misol. Agar 2,5 g tozalangan kungaboqar moyini tozalash uchun 0,1 N 
li 
KOH
eritmasidan 1 ml (titri 0,9896) sarflangan bo‘lsa, u holda kislota 
soni (
C
K
):
22
,
2
5
,
2
611
,
5
9896
,
0
1




C
K
mg/g ga teng bo‘ladi. 
Tajriba natijalari bo‘yicha tekshirilgan moyning qaysi navga 
taalluqliligi aniqlanadi. Uning uchun olingan natija moylarga qo‘yilgan 
standart ko‘rsatkichlari bilan solishtirilib ko‘riladi.