Oziq-ovqat kimyosi

 

---

127 
Mavzu bo‘yicha tayanch iboralar 
Vitamin, gipovitaminoz, avitaminoz, provitaminlar. 
Takrorlash uchun savollar 
1. Vitaminlarga tarif bering. 
2. Suvda eriydigan vitaminlar va ularni ahamiyatini aytib bering? 
3. Yog‘da eriydigan vitaminlar va ularning ahamiyatini aytib 
bering? 
4. Vitaminlarning funksiyasini aytib bering? 
5. Vitaminlar klassifikatsiyasini aytib bering?
 

---

128 
VII.-bob. ORGANIK KISLOTALAR KIMYOSI 
 
7.1. Oziq-ovqat mahsulotlari tarkibidagi kislotalar va ularni tavsifi 
7.1.1. Oziq-ovqat mahsulotlari tarkibidagi kislotalarni 
umumiy tavsifi 
 
Ozuqaviy kislotalar har xil xususiyatli organik va anorganik 
kislotalardan iborat. 
O‘simlik manbailarida uchuvchan mono va uchkarbon kislotalar, 
gidroksi va oksi kislotalar aniqlangan. 
Mevalarni qayta ishlashda, masalan, uchuvchan kislotalar hosil 
bo‘ladi (chumoli va sirka kislotalar). 
Sut va sut mahsulotlarida biokimyoviy jarayonlar natijasida sut 
kislotalar hosil bo‘ladi, shakllanadi. 
Oziq-ovqat 
mahsulotlar 
tarkibida 
uchraydigan 
kislotalarga 
quyidagilar kiradi: 
Askorbin kislota:
Asparagin kislota:
Benzoy kislota: C
6
H
5
-COOH 
Vino kislota: HOOC-CH(OH)-CH(OH)-COOH 
Limon kislota: (HOOC-CH
2
)
2
-C(OH)-COOH 
Sut kislota: CH
3
-CH(OH)-COOH 
Chumoli kislota: HCOOH 
Xlorid kislota: HCl 
Sulfat kislota: H
2
SO
4 
Fosfat kislota: H
3
PO
4 
Shavel kislota: HOOC-COOH 
Olma kislota: HOOC-CH
2
-CH(OH)-COOH 

---

129 
Organik kislotalar sinfiga aminokislotalar va yog‘ kislotalar ham 
kiradi. 
Ozuqaviy kislotalarni manbai bo‘lib o‘simlik xomashyolari kiradi. 
Organik kislotalar qandli va aromatik moddalar bilan birga 
mahsulotni ta’mini va xushbo‘yligini shakllanishida muhim ahamiyatga 
ega.