Qishloq xo‘jaligi uchun ajratilgan maydonlardan unumli foydalanishda, avvalo
Download 106.04 Kb. Pdf ko'rish
|
IRRIGATSIYA va MELIORATSIYA
|
1-yengillashtiruvchi zovur; 2-qiyalik;
3-yengillashtiruvchi zovur qurilishigacha bo‘lgan depressiya egriligi chizig‘i; 4-yengillashtiruvchi zovur ta’siridagi depressiya egriligi chizig‘i; 5-suv sathi 146 Kollektorning nishabligi kamaytirilganda, uning trassasi bo‘ylab tutash inshootlarni loyihalash kerak bo‘ladi. Kollektor tubi va qirg‘oqlarini mustahkamlashning yana bir usuli ularni mexanik mustahkamlashdir. Kollektorlarga yer usti tashlama suvlaridan tushgan loyqa zarrachalarining cho‘kishini bartaraf etish uchun undagi suv tezligi 0,2 m/s dan kam bo‘lmasligini ta’minlash kerak. Kollektorlarda suv tezligi 0,3-0,4 m/s dan kam bo‘lganda, ularda o‘t-o‘lanlar o‘sishi kuzatiladi. Bu holda kollektorning g‘adir-budirligi ortadi, undagi suv sathi dimlanadi. Bu holatda qo‘llaniladigan usul o‘tlarni o‘rish yoki gerbitsidlar qo‘llashdir. Kollektorlarning barqarorligi ularning chuqurligiga teskari proporsional bo‘lganligi uchun ularning chuqurligini iloji boricha kichikroq qilib loyihalash kerak. Zax qochirish tarmoqlarini loyihalash prinsiplari. Har qanday zax qochirish maydonidan ortiqcha tuproq namini zax-oqova suv holatiga aylantirib, uzoqlashtirish uchun ma’lum bir zax qochirish tarmoqlari tarkibi, ya’ni boshqaruvchi, yig‘uvchi zovurlar va kollektorlar hosil qilinadi. Bu tarmoqlarning har biri o‘zlarining o‘lchamlariga ( d B , d h ) ega bo‘lib rejada ma’lum tartibda ketma-ket joylashtiriladi. Zax qochirish tarmoqlarini loyihalashda boshqaruvchi zovur d h chuqurlikka ega bo‘lsa, yig‘uvchi zovur chuqurligi 1 d ga h h h ∆ + = va h.k.: 2 ga col h h h ∆ + = . Shu bilan bir qatorda, zovurlardagi suv miqdori ham borgan sari ko‘payib boradi (41-rasmlar). Undan tashqari, aksariyat holatlarda yer usti tashlama suvlari miqdori ham hisobga olinishi kerak. Yer usti suvlarining modulini quyidagi formuladan qabul qilish mumkin: ( ) max sur q 4 , 0 3 , 0 q ⋅ − = , l/s·ga, bu yerda max q -gidromodulning eng katta qiymati, l/s·ga. |
