S. N. Maxsudov, G. R. Shukurova

KUNJUT — КУНЖУТ ИНДИЙСКИЙ — Sesamum indicum Z.
0 ‘zbekistoning hamma viloyatlarida o ‘stiriladigan kunjut uzoq 
yillardan beri oziq-ovqat sanoatida hamda turli kasalliklami davolash 
uchun qo‘llaniladi.
Kunjut urug‘i tarkibida moy, sezamol va sezamin birikmalari, 
E vitamini bor. Kunjut moyi trombositlar sonini oshiradi, qon 
ivishini tezlashtiradi, shu sababli qon kasalliklarini davolashda 
ishlatiladi.

---

Stomatologiyada kunjut moyi paradontitni davolashda, milkka 
moyli surtmalar, povyazkalar tayyorlashda ishiatiladi. Yangi barglarini 
ezib gingivitni davolashda applikatsiya qilinadi.
MA VRAK - ШАЛФЕЙ ЛЕКАРСТВЕННЫЙ —
Salvia officiflis Z.
Mavrak maxsus o ‘stiriladi, chunki yow oyi xolda deyarli 
uchramaydi.
Dori xomashyosi sifatida barglari ishiatiladi. Ular tarkibida 2,5 % 
gacha efir moyi, S vitamini, flavonoidlar, oshlovchi va boshqa 
moddalar bor. 0 ‘simlikdan tayyorlangan damlama og‘iz shilliq pardasi 
yallig‘langanda, har xil jarohat va yaralarda dizenfeksiya qiluvchi va 
burishtiruvchi, yallig‘lanishni qaytaruvchi sifatida ishiatiladi.
Damlama tayyorlash uchun choynakka 2 stakan qaynab turgan 
suv quyiladi, ustiga o ‘simlikning maydalangan bargidan 1 osh qoshiq 
solib 20 daqiqa damlab qo‘yiladi. Yangi damlama og‘izda uzoq bitmay- 
digan, yiringlaydigan shikast va yaralami tuzatishda ham kor qiladi.
Mavrak ekstrakti qo'shib tayyorlangan malham og‘iz burchaklari 
va lablarining yorilishini davolashda ham yaxshi natija beradi. Bu 
m alh am n in g y a llig 'lan ish n i qaytarish, y aralarni bitkazish, 
epitelizatsiyani tezlatish xususiyati kuchli. Mavrakdan nastoyka xolida 
tayyorlangan dori — 1 % li Salvin ham stomatologiyada yallig‘lanishga 
qarshi, antibakterial, burishtiruvchi va regeneratsiyani tezlatuvchi 
dori sifati keng qo‘llaniladi. Salvinning kuchsiz eritmalari (2—4 
marta) periodontit tishlarning kanallarini yuvish uchun, kuchsizroq 
(6—10 marta) eritmalari parodontit va har xil stomatitlarda qo‘l 
keladi.