Strategiyalíq menedjment 5230200-Menedjment (tarmaqlar hám tarawlar boyınsha) bakalavr talim bagdarı studentleri ushın oqíw qollanba

7.4 Qısqartıw hám tamamlaw strategiyası 
Korporaciya iskerliginiń anıq baǵdarı óz tartımlılıq qábiletin joǵalıca, bunday 
jaǵdaydan áwmetli shıǵıwdıń birden bir jolı biznesti satıw sanaladı. Ónimdi satıw 
waqtın hám zárúrligin anıqlawdıń áhmiyetli pricipi «Biz bul xızmet túri menen 
shıǵıllanıp házirgi waqıtta usı tarawda jumıs baslasaq qalay boladı?» degen sorawǵa 
juwap beriw kerek. Eger juwap unamsız bolsa, bunday kárxananı satıw 
imkaniyatların esaplap shıǵıw zárúr. 
Bunday kárxanadan qutılıwdıń eki jolı bar: 
1. 
«Boss» kompaniya akciyalarınıń bir bólegin saqlap qalǵan halda 

---

91 
yamasa olardan pútkilley qutılıp, bunday biznesten shıǵıp ketiw múmkin. 
2. 
Korporaciya ónimin tikkeley sırtqa satıwı múmkin, biraq bul jaǵdayda 
qarıydar tabıw kerek boladı. Ádette satıwda «Usı biznesti biz kimge satıwımız hám 
bul biznes ushın biz qansha qarjı alıwmız múmkin?» degen kóz qarastan qaramaw 
kerek. Kerisinshe, «Kim ushın bul kárxana jaqsı satılıwı hám qanday sharayatta olar 
ushın maqul bolıwı múmkin?» dep soralsa optimal boladı. Qaysı shólkem ushın 
bunday kárxananı satıp alıw gúmansız paydalı bolsa, usı shólkem eń joqarı bahada 
satıp alıwı múmkin. 
Barlıq bar strategiyalıq al`ternativ variantlar ishinde tamamlaw ásirese tek bir 
biznes penen shuǵıllanıwshı kárxanalar ushın eń qolaysız hám ayanıshlı esaplanadı. 
Sebebi olar ushın bunday sharayat tirishilik toqtawın bildiradi. Soǵan qaramay 
ilájsız qalǵan sharayatta tezirek tamamlaw, bankrot bolıwına qaraǵanda akcionerler 
máplerine sáykes keledi. 
Kompaniya quramına ózgeris kiritiw strategiyası 
Kompaniya portfeline quramlıq tiklew únemlilik hám quramǵa ózgeris 
kiritiw strategiyası qarıydarları uzaqlap baratırǵan kárxanalarda sharayattı 
ózgerttiriw talap etilgen jaǵdayda qollanıladı. 
Tikleniwdiń korporativ strategiyası zıyanǵa islep atırǵan kárxanalardan qutılıw 
ushın emes, olardı qayta tiklewge kúsh beredi. Bunday strategiyanıń maqseti 
qarıydarlardıń ulıwma sanın kemeyttiriwge «úlken úles» qosıp atırǵan kárxanalardıń 
mashqalaların sheshiw jolı menen kompaniyanıń ekonomikalıq jaǵdayın 
bekkemlewden ibarat. 
Únemliliktiń korporativ strategiyası diversiyalaw sheńberin qısqarttırıw 
hám kárxanalar sanın kemeyttiriwge óz itibarın qaratadı. 
Portfeldi quramǵa ózgeris kiritiw strategiyasi quramın hám korporaciyanıń 
jumısshı portfelinde payız qatnasların túpten qayta kórip shıǵıwdı óz ishine aladı. 
Qayta quramǵa ózgeris kiritiwge bolǵan mútájlik tómendegi sharayatlarda payda 
bolıwı múmkin: 
1. 
Kompaniyanı strategiyalıq analizlew portfelde áste rawajlanıp atırǵan, 
zıyan menen islep atırǵan hám ázzi kárxanalardıń kóleminiń kóp bolıwı nátiyjesinde 

---

92 
kompaniyanıń uzaq múddettegi perspektivalırı óz tartımlılıǵın joǵaltıp qoyǵanlıǵı 
haqqında juwmaq shıǵarıw imkaniyatın beredi. 
2. 
Bir yamas bir neshshe sheshiushi baǵdarlar qıyın waqıtlardı bastan 
keshirip atırǵan waqıtlarda. 
3. 
Kompaniyanıń jańa basqarıw apparatı korporaciyanıń strategiyalıq 
siyasatın qayta kórip shıǵıw haqqında qarar qabıl etedi. 
4. 
Jańa texnologiyalar hám ónimler payda boladı. 
5. 
Firmada sonday úlken kárxananı satıp alıw imkaniyatı payda boladı, 
bunday joybardı qarjılandırıw ushın kishi firmalardı satıw zárúr boladı.