Sun’iy hujayrasi

Yashil barg pigmentlarini Kraus usuli bо‘yicha ajratish va fluoressensiya
hodisasini kuzatish 
 
Darsning maqsadi: Yashil barg pigmentlarini Kraus usuli bо‘yicha ajratib olish va ularning 
xossalarini о‘rganish, fluoressensiya hodisasini kuzatish.
Umumiy ma’lumot: Xloroplast tarkibida uchraydigan pigmentlar fotosintez jarayonida asosiy 
rol о‘ynaydi. Xloroplastlar tarkibida uchraydigan pigmentlar asosan uchta sinfga bо‘linadi: 1) xlorofillar, 
2) karotinoidlar, 3) fikobilinlar. 1906-1914 yillarda nemis kimyogari R.Vilshtetter xlorofillning kimyoviy 
tarkibini har tomonlama о‘rganish natijasida uning elementar tarkibini aniqladi:

---

O’simliklar fiziologiyasi 
 
236 
xlorofill "a" – С
55
N
72
0
5
N
4
Mg
xlorofill "b" – С
55
N
70
0
6
N
4
Mg.
Quyosh energiyasining yutilishida ishtirok etadigan xlorofill pigmentlari a (C
56
H
72
O
5
N
4
Mg) va 
b (C
56
H
70
O
6
N
4
Mg) shaklda bo’ladi. Bulardan tashqari suvo’tlarda d (C
55
H
71
O
1
N
4
Mg) va ximiyaviy 
formulasi aniqlanmagan c xlorofill turlari va oltingugurt bakteriyalarida bakterioxlorofill deb atalgan 
yashil pigmentlar mavjud. Xlorofilldan boshqa zarg’aldoq ksantofill va sariq karotin pigmentlari 
xloroplast tarkibida bo’ladi. 
Kerakli asbob va reaktivlar: O‘simlikdan yangi uzib olingan yoki quritilgan barg, 96% li etil 
spirti, benzin, elektr lampa, probirkalar, shtativ, pipetka, filtr qog‘oz, voronka, chinni kosacha, tarozi. 
Ishni bajarish tartibi: 22-laboratoriya ishida berilgan usullarda filtrat tayyorlab olinadi. 
Pigmentlarning xususiyatlari bilan tanishish uchun, tayyor filtratdan foydalanib o‘simlik bargi tarkibidagi 
pigmentlarni quyidagi usullarda ajratib olinadi.