“технологик машина ва жихозлар“ кафедраси


-расм. Дастаки юритмали механизмларнинг схемалари


Download 7.03 Mb.
bet16/73
Sana17.11.2023
Hajmi7.03 Mb.
#1783156
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   73
Bog'liq
Маъруза Тех транс

14-расм. Дастаки юритмали механизмларнинг схемалари:

ва харакатга келтириш ишлари дастаки ёрдамида бажарилади. Бундай юритмаларда иш вақтининг давомийлигига қараб дастакка ёки тортувчи занжирга қўйиладиган иш кучи қуйидаги номинал қийматлардан катта бўлмаган ъолда қабул қилинади:


а) узоқ давом этадиган ишда - дастакда 100 H ва тортувчи занжирда 160 H|
б) даврий 6-8 соат давомида тез-тез дам олиб ишланадиган ишда - дастакда 160 H ва тортувчи занжирда 200 H|
в) қисқа давом этадиган ишда - (давомийлиги 5 мин.дан ошмайдиган) дастакда 160 H ва тортувчи занжирда 200 H|
г) ўхтин-ўхтин бажариладиган ишда - дастакда 300 H ва тортувчи занжирда 800 H.

Тортувчи орган сифатида, одатда, диаметри 5-6 мм бўлган пўлат чивиқдан пайвандлаб тайёрланган занжирлар ишлатилади. Тортувчи гилдирак диаметри, одатда, 300...1000 мм чегарасида қабул қилинади.


Дастаки педаллар ва дастаки юритма элементларни мустаъкамликка ҳисоблаганда, уларга қуйиладиган куч 800 H ва занжирга қуйиладиган куч эса 1200 H деб олинади.


Дастаки юритмани ҳисоблаганда қуйидаги ўлчамларни қабул қилиш тавсия қилинади:


а) дастаки елкаси (радиуси) 400 мм дан ошмаслиги керак|
б) дастакнинг курилиш марказидан полгача бўлган баландлик 900...1000 мм|
в) дастак тутқичнинг узунлиги бир киши ишлаганда 300...350 мм ва икки киши ишлаганда 450...500 мм.

а) кўтариш механизми, б) харакатлантириш, в) буриш механизми. Ишчи қўлининг ўртача харакат тезлиги дастаки юритмада:


а) дастакда 1,2 м/с (72 м/мин) |
б) тортувчи занжирда 0,8 м/с (48 м/мин)дан ошмаслиги керак. 14-расмда дастаки юритмали механизмларнинг схемалари кўрсатилган.
Дастак ёки тортувчи ьилдирак харакати тишли узатмалар 2 оркали барабан 4га ўралаётган арқонга узатилади. (14 расм,а) Арқон илгакли осма 3 воситадан юк осилади. Етакловчи валга тормоз шкиви 5 ўрнатилган (тормоз одатда буровчи момент кичик бўлган валларга урнатилади).
Етакчи валдаги момент қуйидагича аниқланади:


, HM

бунда U- механизмнинг узатишлар сони,  - узатманинг фойдали иш коэффициенти: Mк - етакчи валдаги статик каршилик кучларининг моменти:




, НМ

бунда Р - бир ишчи кучи: L- дастак радиуси (елкаси) ёки етакчи гилдирак радиуси; Z-ишчилар сони,  - бир неча ишчи бирданига ишлаганда кучнинг бир вақтда қўйилмаслигини ҳисобга олувчи коэффициент.


Икки ишчи учун =0,8, тўрт ишчи учун =0,7. Юкдан барабанга таoсир этувчи қаршилик кучларининг моменти қуйидаги формуладан аниқланади:
, НМ

бунда Дб - барабан диаметри, S -барабанга ўралаётган тортувчи органнинг таранлиги.


Юк кўтариш тезлиги қуйидаги формулада аниқланади:



бунда, иш-бир ишчи ҳаракатининг тезлиги.


Юк кутариш вақти текис харакат тенгламасидан аниқланади:
t=
бунда h - юк кутариш баландлиги.
14 расм, б да харакат тортувчи ьилдиракдан тишли узатма , етакчи вал 3 оркали релрс 5 да харакатланувчи ьилдираклар 4 га узатилади.
Ьилдираклардаги харакат қаршилик кучининг моменти қуйидаги формуладан аниқланади:


; HM

бунда W - харакатга қаршилик кўрсатувчи куч, ДF - ьилдирак диаметри.


14 расм в да харакат дастак ёки ьилдиракдан цилиндрик ьилдирак 2, конуссимон узатма 3 воситадан цилиндрик узатманинг етакловчи валига узатилади, цилиндрик узатманинг етакловчи тишли гилдиракга колонка 5 га урнатилади.
Буриш харакатига қаршилик қуйидаги формулада аниқланади:


; HM

бунда, МК - таянчлардаги горизонтал реакция ва кран бурилиш қисмидаги айланиш ўқига нисбатан кран таянчлардаги каршилик кучларнинг моментлари.


Дастаки юритмада инерцион нагрузка қиймати кичик бўлганлиги сабабли уни ҳисобга олинмайди.



Download 7.03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   73




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling