Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov


Download 0.55 Mb.
bet7/202
Sana28.10.2023
Hajmi0.55 Mb.
#1732117
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   202
Bog'liq
Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Y-hozir.org

Birinchi davr -
marketing konsepsiyasi “ishlab chiqarish konsepsiyasi” -
“mahsulot ustunligi” tarzida belgilanadi, bunda eng muhim masala yaxshi
1
Багиев ГЛ.,Тарасевич B.M., Маркетинг. Учебник для ВУЗов. 3-е изд./ Под общ.
ред. ГЛ.Багиева.-СПб.: Питер, 2005.
www.ziyouz.com kutubxonasi




2-jadval
M arketing konsepsiyasi evolyutsiyasi
Yillar
Konsepsiya
Asosiy goya
Asosiy vosita
Asosiy maqsadi
1860-
1920
Ishlab
chiqarish
Imkoniyati
boricha ishlab
chiqarish
Tannarx, mehnat
unumdorligi
Ishlab chiqarishni
takomillashtirish,
sotish hajmini
o’stirish
1920-
1930
Tovar
Sifatli tovarlami
ishlab chiqarish
Tovar siyosati
Tovarlaming
istecmol xossalarini
takomillashtirish
1930-
1950
Sotish
Sotish
tarmoqlari va
kanalini
rivojlantirish
Sotish siyosati
Tovarlar sotish
intensifikatsiyasi
1960-
1980
An’anaviy
marketing
Iste’molchiga
nima kerak
bo’lsa o’shani
ishlab chiqarish
marketing miks
kompleksi,
iste’molchini
tadqiq qilish
Maqsadli bozoming
xohish-ehtiyoj larini
tadqiq etish
1980-
1995
Ijtimoiy-
axloqiy
marketing
Jamiyat
talablarini
hisobga olgan
holda
iste’molchiga
kerak bo’lgan
tovarlami ishlab
chiqarish
marketing miks
kompleksi, ishlab
chiqariladigan
tovar va xizmat
ishlab chiqarish,
iste’molchi bilan
bog’liq bo’lgan
ijtimoiy va
ekologik
oqibatlami tadqiq
etish
Maqsadli bozoming
xoh ish-ehtiyojlarini
qondirish
1995
yildan
shu
davrga-
cha
Marketingni
o’zaro
aloqaviy
konsepsiyasi
Biznes bo’yicha
sheriklar va
iste’molchilami
qondiradigan
tovarlar ishlab
chiqarish
Marketing miks
kompleksi,
integratsiya va
tarmoqli tahlil,
koordinatsiya
uslubi
tovar ishlab chiqarish va uni xaridorga arzon narxlarda sotish deb hisoblanadi.
Konsepsiya shiori - “ixnkoni boricha ko’proq tovar ishlab chiqar, chunki
bozor talabi cheksiz”. Shunisi diqqatga sazovorki, bizning iqtisodiyotimiz
hoziigi davrda hammadan ko’ra ibtidoiy marketing konsepsiyasiga yaqin turadi.
Tovar konsepsiyasi iste’molchi e’tiborini tovarga, uning sifatiga va narxiga
qaiatishni talab etadi. Iste’molchilar o’xshash tovarlami sifatlarini boshqa
firmani shunday tovarlari bilan solishtirib ko’radilar. Bu konsepsiyani
ko’pincha kompaniya, firma, tashkilotlar, shuningdek, notijorat
tashkilotlar ham qo’llab turadilar. Biroq tovar konsepsiyasi muvaffaqiyat
keltiravermaydi.
www.ziyouz.com kutubxonasi




Keyingi davr
“sotish konsepsiyasi” nomini oldi. Bunda firmaning
mahsulotini “mana tovar tayyor, kelavering va savdolashing” shiori bilan
sotishni mo’ljallash birinchi o’ringa chiqadi. Tovar va savdo marketinggi
konsepsiyalari mahsulot ishlab chiqarish hali seriyali, ya’ni yalpi tus
olmagan davrda maydonga kelgan edi. Tovarlaming yangi turlari va xillari
hisobiga yuqori darajada foyda qo’lga kiritilar edi, sababi mohiyat e’tibori
bilan cheksiz talabga ega bo’lgan bozorda, bu tovarlarga nisbatan talab
benihoyat katta edi.
O’tgan asming 50-yillarda boshqarish konsepsiyasining ilk asosini sotish
hajmi, ishlab chiqarish va muomala xarajatlari darajasi, daromad, foyda va
boshqa ko’rsatgichlami uzoq muddatli o’zgarishlarini aniqlash tahlil qilindi.
Shunga ko’ra bozordagi ish faoliyatini bir yildan besh yilgacha moslashtirish
ko’zda to’tilgan.
Marketing rivoji tarixida XX-asming 50-yillari muhim bosqich bo’ldi.
Ortiqcha mahsulot ishlab chiqarish tangligi ko’rinib koldi. Marketing -
ishlab chiqarishni bozor talabiga moslashtirish konsepsiyasi, uning asosini
iste’molchiga - “bozor ustunligi”ga erishish tashkil etdi. Marketing
boshqaruvining bozor konsepsiyasi shu yillarda yanada rivojlandi.
An’anaviy marketing konsepsiyasi XX-asming 50-yillari o’rtalaridan
boshlab marketing bozor konsepsiyasi tarzida boshqarishda firmaning faqat
bozor strategiyasini emas, balki ishlab chiqarish strategiyasini ham
belgilaydigan yetakchi vazifaga aylandi. Marketing xizmati firmaning asosiy
boshqarish markazi, bozor, ishlab chiqarish, ilmiy-texnika va moliyaviy
faoliyati masalalari bo’yicha axborotlar va tavsiyalar manbai bo’lib qoldi.
Marketing xizmati ijtimoiy talab va bozor konyunkturasi holati hamda
o’zgarishlarini batafsil tahlil qilish asosida u yoki bu tovami ishlab chiqarish
zarurati, istiqboli va foydaliligi, ishlab chiqarish dasturlarini moddiy-texnika

Download 0.55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling