Türkmen d I l I n I ň DÜŞÜndirişLI

2) yzgary gitmek, guraşmak. 3) howasy täzelenmek. 
Äpişgeleri açsaň, tama ýel çalyp durýar. Ýele 
bermek biderek etmek, näme bolsa şol bolsun etmek, 
püçege çykarmak, owarram etmek. Ýele sowurmak 
biderek 
ýere 
harçlamak, 
ýoklamak, 
derek 
tutdurmazlyk. Ýele-yga sowurmak ser. Ýele 
sowurmak. Puluňy ýele-yga sowrup ýörme, 
gyssanaňda, ökünersiň. Ýele – ýelken, güne –  
galkan (bolmak) yssy, sowuk diýmän zähmet 
çekmek, işlemek. Bütin ömrüne ýele – ýelken, güne – 
galkan bolup, gün-güzeranyny dolapdy. Ýeli çykan 
(boşan) meşige, (sanaja) dönmek sussuň peselmek, 
gowşap galmak, keýpiň gaçmak, göwnüň çökmek. 
Ýeli düşüşmek ser. Ýeli ýatmak. Ýok, men entek 
ýelim düşüşýänçä size barmaýyn (B. Kerbabaýew). 
Ýeli ýatmak köşeşmek, rahatlanmak, gaharyň 
aýrylmak. Ýel keseli biçilmedik malyň eti iýlende, 
adamlarda ýarawsyzlyk, käte çiş döremek ýaly 
alamatlary ýüze çykarýan wagtlaýyn näsaglyk. Ýel 
ösdürmek dereginde hiç zat galdyrmazlyk, 
tozdurmak, dargatmak (ser. 
Ýurdunda ýel 
ösdürmek). Ýel ýürek 1) sähel zada gahary gelýän, 
dargursak, gyzma. 2) batyr däl, gorkak, ýöwsel. Ýel 
ýürek bolmak 1) gaharjaň, dargursak bolmak, gyzma 
bolmak. 2) gorkak bolmak, ýöwsellik etmek, howsala 
düşgüç bolmak. 
ÝELAÝAK, syp. Ýyndam, ýüwrük, çapgyr. 
Ylgaşmakda şondan ökde ýok diýip, Ýelaýak atdan 
hem galanok diýip, Obamyzda gürrüň edýärler käte 
(D. Baýmyradow). 
ÝELBADYÝAN [ýelva:dyýa:n], at. Şibit. 
ÝELBAG [ýelva:ğ], at. Gara öýüň üzüginiň 
aşaky etegine berkidilip, durlugyň üsti bilen tärimiň 
aşaky gözenegine baglanýan ýüpler. Jumagül öýüň 
ýelbagyny çözüberdi (O. Ödäýew).