Türkmen d I l I n I ň DÜŞÜndirişLI

ÖWRENIŞME 
[öwrönüşmö], 
iş 
ady. 
Öwrenişmek ýagdaýy. 
ÖWRENIŞMEK [öwrönüşmök], işl. 1. Ýuwaş-
ýuwaşdan ysnyşmak, ysnyşyp başlamak. Şeýdip, ikisi 
öwrenişdi-de 
gidiberdi.Ol 
saňa, 
çagalaryňa 
öwrenişen eken. 2. Endik edip başlamak, öwrendekli 
bolup başlamak. Ýekelik bilen öwrenişmek. 3. Täze 
ýagdaýa, 
durmuşa 
uýgunlaşmak. 
Ol 
indi 
Türkmenistan bilen kemsiz öwrenişdi. 
ÖWRENIŞMEKLIK [öwrönüşmöklük], iş ady. 
Öwrenişmek ýagdaýy. 
ÖWRENIŞMEZLIK [öwrönüşmözlük], iş ady. 
Ysnyşmazlyk, öwrenişip bilmezlik. 
ÖWRENJELIK [öwrönjölük], at. Öwrenje 
bolmaklyk. 
ÖWRENME [öwrönmö], iş ady. Öwrenmek 
ýagdaýy. 
ÖWRENMEK [öwrönmök], işl. 1. Okamak 
arkaly göz ýetirmek, okuw geçip özleşdirmek; 
elýeterli 
ýollaryň 
hemmesinden 
peýdalanyp, 
başarnygy, endikleri, bir käri, senedi ele almak. 
Aýdym-saz öwrenmäge ýykgyn edýänlere ýolbaşçylyk 
edýärdim (T. Taganow). Iňlis dilini öwrenmek. 
Matematikany öwrenmek. Aýdym-saz öwrenmek. 
Köwüş tikmegi öwrenmek. 2. Ylmy-derňew ýoly 
bilen barlamak. Eflatunyň, Firdöwsiniň, Nyzamynyň, 
Nowaýynyň eserlerini-de ylham alyjylyk bilen 
öwrenipdi (G. Kulyýew). 3. Ünsli synlamak arkaly
göz ýetirmek. Ýagdaýlary öwrenýärdi. 4. Endik 
etmek, werdiş etmek, öwrendekli bolmak. Hemişe 
köpçüligiň gürrüňçiligine öwrenen Garly ussanyň 
ýüregi gysdy (A. Gowşudow).

Öwreneni ýaman kimdir biri hakynda gürrüň 
barýarka 

endigi gowy dal

diýen manyda ulanylýan 
aňlatma. Ejesi ogluna: 

Öňüňde nahar goýuldygy, 
öwreneniň ýaman, gijisi alyp barýan ýaly, göz-ýüzüňi 
sypap ugraýaň

 diýdi. 
ÖWRENMEZLIK [öwrönmözlük], iş ady. 
Bilimiňi, düşünjäňi artdyrmazlyk, senedi ele 
almazlyk. 
ÖWRETME [öwötmö], iş ady. Öwretmek 
ýagdaýy. Mugallym öwretmesine-hä gowy 
öwredýär. 
ÖWRETMEK [öwrötmök], işl. 1. Bilim bermek, 
biriniň bir käri, hünäri, senedi öwrenmegini 
gazanmak, düşünjesini artdyrmak. Nemes we fransuz 
dillerini çuňlaşdyryp öwredýäris (

Türkmenistan

). 
2. Endik etdirmek, türgenleşdirmek. Azda-kände 

---

176 
işlemegi öwrenenden soň, gyz oňa hammalçylyk 
etmekligi öwredipdir (Halk ertekilerinden). 3. 
Nesihat bermek, akyl bermek, ündemek. Şu günki 
serçe düýnki serçä jyk-jyk etmegi öwreder (Nakyl). 
ÖWRETMEKLIK [öwrötmöklük], iş ady. 
Öwretmek ýagdaýy. 
ÖWRETMEZLIK [öwrötmözlük], iş ady. Bilim 
bermezlik, okatmazlyk. 
ÖWRÜLIŞIK [öwrülşük], at. Ösüş döwründäki 
düýpli taryhy özgeriş.
ÖWRÜLIP [öwrülüp], hal. Mundan beýläk, 
dagy-duwara, indikide, indikile, dolanyp, gaýdyp. 
Öwrülip, garasyny görkezse, nädersiň! 
ÖWRÜLMEK [öwrülmök], işl. 1. Bir görnüşden 
başga görnüşe geçmek. Gyzgyn suw buga öwrüldi. 2. 
Biriniň ýa-da bir zadyň daşyna aýlanmak, daşyny 
gurşap almak. Ýaş oglanlar gürrüňçi garrynyň 
daşyna öwrüldiler. 3. Bir zadyň görnüşini üýtgetmek, 
täze görnüşe salmak. 4. Beýleki ýüzüne agdarylmak, 
dönderilmek. 5. Hereketiňi, ýüzüňi we ş.m. öňki 
ugrundan başga ugra gönükdirmek; yzyňa aýlanmak, 
yzyňa gaýtmak, dolanmak. Magtymguly oňa tarap 
öwrülip, edeplilik bilen salam berdi (T. Taganow). 
Maşyn öwrülip geldi.