Umumy dil bilimi

Gesioddan başlanýar. Grek dilçilik filosofiýasynyň taryhynda diliň 
etimologiýasy ilkinji ýüze çykypdyr diýlip çaklanylýar. Ilkibaşda söz 
bilen onuň aňladýan manysynyň arasyndaky tebigy baglanyşygyň 
bardygy hakyndaky garaýyşlar öňe sürlüpdir. Akyldarlar sözleriň 
etimologik seljermesinde zatlaryň aňladyş tebigatyna ýetmek üçin 
ylmy agtaryşlar edipdirler. Ýunanlylar her bir zadyň iki adynyň – 
hudaýlaryň dilinde we ölüleriň dilinde ulanylýan atlarynyň bardygy-
na ynanypdyrlar. B.e.öň V asyrda filosofiýada zatlaryň we olaryň 
atlarynyň arasyndaky baglanyşygyň düýbünden şertli ýagdaýdadygy 
baradaky garaýyşlar öňe sürlüpdir. Gadymy ýunanlylaryň zatlaryň te-
bigaty baradaky jedelleri Ýewropada diliň filosofiýasynyň emele gel-
meginde çeşme bolup hyzmat edipdir.
Diliň tejribede ulanylyşyna bolan gyzyklanmalar ösüpdir. B.e.öň 
V asyrda dilewarlyk (oratorlyk) sungaty, suhangöýlük (ritorika) eme-
le gelýär. Şol döwürde dili öwrenmekde esasy usul, nusgawy hem-de 
eýýäm ulanylyşdan galan şygryýet eserlerini okamakdan, olara düşündiriş 
bermekden ybarat bolup durýardy. Şeýdip, dil we edebiýat ylmynyň il-
kinji şineleri döreýär. Sazyň nazaryýeti, ritmika we metrika bilen gyzy-
klanmalar diliň ses gurluşynyň düýpli öwrenilmegine getirýär.
Gadymy ýunan filosoflarynyň esasy jedeli söz bilen zadyň 
arasyndaky baglanyşygyň häsiýetidir. Geraklit sözleýşiň hakyky-
lygyna ynanan bolsa, Parmenid sözleýşi ilkibaşdan başlap ýalan 
hasaplaýar. Gorgiý sözler bilen zatlaryň arasyndaky uly tapawutlary 
tassyklaýar. Prodik zatlaryň özlerini haýsy söz bilen atlandyrylsa-
-da, oňa hiç hili täsiriniň ýokdugyny, olaryň gymmatynyň diňe dog-
ry ulanmakdadygyny belleýär. Sokratyň şägirdi Antisfen sözleri 
öwretmegiň esasynda derňeýär.
Şuňa meňzeş jedelleriň barşynda dilçilik gözegçilikleri emele gel-
ýär. Prodik ilkinji bolup manydaşlyk (sinonim) meselelerini belleýär,