«Yangiyo‘l Poligraf Servis» Toshkent – 2013 A. S. Sagdullayev, V. A. Kostetskiy t a r I x qadimgi dunyo
Download 5.4 Kb. Pdf ko'rish
|
|
dHQJL] VD\RKDWODUL KDqida hikoya qiladi. Yunon afsonalari rang-barang va qL]LqarlidLU 2ODP va xudolarning kelib chiqishi haqidagi afsona ham maroqli. AvvalboshdD bunyod HWLOJDQ 8ODU 2ODPQL ERVKqaruvchi titanlarni dunyoga keltirdilar, Olimp tog‘ida yashovchi xudolar ularni taxtdan ag‘darmaguncha hukmronlik qilganlar. AfsonalardD D\WLOLVKLFKD D]DOda Yer hamma to- mondan dHQJL]ODU ELODQ RµUDOJDQ ERµOJDQ Dastlab ularning hukmdori Okean degan titan bo‘lgan. At- las dHJDQ WLWDQ XONDQ RVPRQ JXPED]LQL \HONDODVLJD suyab turgan. Yunonlarning rivoyatlari Gerakl, Axilles, Tesey va Ayaks singari bahodir qahramonlar jasorati haqida hikoya qiladi. Ularning barchasi matonat, kuch-qudrat va aqO]DNRYDW NDEL ID]LODWODUJD HJD ERµOJDQ 2µQ LNNL MDVRUDWL WXID\OL *HUDNO 2OLPp tog‘idagi xudolar saltana- tida faxrli o‘ringa ega bo‘lgan ekan. O‘zingizni sinang! Titanlar – ... Kentavrlar – ... Sirenalar – ... Sikloplar – ... Sirenalar tasviri Siklop Kentavr va jangchi 116 Qadimgi yunonlarning xudolari Qadimgi yunonlar ham ular- ning hayoti va tevarak olam NRµ]JD NRµULQPDV VLUOL NXFKODUJD tobe ekanligiga ishonganlar. Bu ko‘rinmas kuchlarni yunonlar xudolar deb atadilar. Xudolar ularning Yer \X]L YD PDUKXPODU VDOWDQDWLdagi hayotida hukmron edi. Qadimgi yunonlarning uch xudRVL 2ODPJD KXNP- ronlik qilar edi: Zevs osmonda, Poseydon dHQJL]da, Aid marhumlar saltanatida oliy xudo deb hisoblangan. Qolgan xudolar esa dehqonchilik va hunarmandchi- OLN VDQ¶DW YD VKH¶UL\DW PXKDEEDW YD JRµ]DOOLN KRPL\- lari va boshqa hisoblangan. Urush va g‘alaba, adliya, uyqu va tonggi shafaq xudolari shuningdek, ikkinchi darajali Satirlar va nimfalar degan xudolar ham ma- vjud bo‘lgan. Ular o‘rmonlar, daryolar va tog‘larda yashagan deb tasavvur etilgan. Qadimgi yunonlarning xudolari Zevs oliy xudo va qolgan barcha xudolarning rahnamosi Poseydon Zevsning inisi, dHQJL] KXNPdori $¿QD Zevsning qL]L MDQJDUL D\RO donishmandlik ilohasi Apollon Zevsning o‘g‘li, yorug‘lik, musiqa va she’riyat xudosi Gelios Quyosh xudosi Demetra dehqonchilik va hosildorlik ilohasi Geya Yer ilohasi Femida adliya ilohasi Gefest temirchilar va hunarmandlar xudosi Afrodita PXKDEEDW YD JRµ]DOOLN LORKDVL Ares urush xudosi Dionis sharob xudosi Germes savdo xudosi Gefest – temirchilik va hunarmandchilik xudosi Ares – urush xudosi Artemida – ov xudosi 117 Nika g‘alaba ilohasi Xronos ]DPRQ [Xdosi Artemida o‘rmonlar va ovchilik xudosi Gipnos uyqu xudosi Yunonlarning e’tiqodicha, xudolar Makedoniya va Fessaliya chegarasidagi Yunoniston viloyatlaridan biri ElidadD 2OLPp tog‘ida yashagan. Qadimgi yunon- larning xudolari va ilohalari ham odamlarga ancha o‘xshaydL ED]PL MDPVKLd YD HUPDNER]OLNdD RµWND]Ddi, bir-biri bi- lan tortishadi, deb hisoblashgan. Xudolar qattiqqo‘l va qasoskor. Yunonlarning xudolari xohish-irodasiga qar- shi borganlarni shafqDWVL] MD]ROD\di. Shuning uchun KDP \XQRQODU Rµ]ODUL \DUDWJDQ [Xdolardan qo‘rqishar, XODU VKDUD¿JD NRµplab ibodatxonalar barpo etib, qur- bonliklar qilganlar. Tayanch konspekt Afsonalar qahramonlari titanlar kentavrlar sikloplar Gerakl (12 qahramonlik) o Qadimgi yunon xudolari o Savol va topshiriqlar 1. Qadimgi Yunoniston tarixini o‘rganishda afsonalar qanday DKDPL\DWJD HJD" 2. Yunonlar xudolar to‘g‘risidagi afsonalarda, Qadimgi Yunonis- ton asotirlarida tabiatning har xil hodisalarini qD\ WDU]da tushun- WLULVKJDQ" 3. Qadimgi yunon afsonalarining asosiy qahramonlarini sanab bering. 6L]QLQJFKD QLPD VDEDEGDQ \XQRQODU [Xdolarni qL]JµDQFKLq va shafqDWVL] NXQQL ED]PL MDPVKLd YD HUPDNER]OLNdD RµWND]Ddi, bir-biri bilan tortishadi, dHE KLVREODVKJDQ" Demetra– dehqonchilik va hosildorlik xudosi Dionis – uzumchilik xudosi Aid – marhumlar saltanatining xudosi 118 35–36-§§. O‘rta Osiyoga Ahamoniylarning bosqinchilik yurishlari Kir II va uning bosqinchilik yurishlari Miloddan avvalgi VI asrning o‘rtalarida Ahamoniylar sulo- lasidan bo‘lgan qadimgi Fors shohlari jahonning barcha yirik PDPODNDWODUL YD VKDKDUODULQL Rµ] WDUNLELJD ROJDQ VDOWD natni barpo etishga harakat qila boshladilar. Kir II 2µUWD 2VL\R KXdudini bosib olishga harakat qilib ko‘rgan dastlabki fors podshosi bo‘lgan. Mil. avv. 545 va 540- yillar oralig‘ida u PDU¿\D 0DUJµL\RQD YD %Dqtriyani bosib oldi. Mil. avv. 530-yilda Kir II ulkan lashkar bi- lan massagetlar ustiga yurishga otlandi. Bu yurish to‘g‘risida «tarix otasi» Gerodot hikoya qilib bergan. Forslar massagetlar hududiga bostirib kirganlarida ularning malikasi To‘maris bosqinchilarga tinch-omon qaytib ketishni taklif qiladi. Ammo Fors shohi bu taklifni rad etadi va Amudaryodan kechib o‘tishni boshlash to‘g‘risida farmon beradi. Gerodot massagetlarning asosiy kuchlari bilan forslarning jangi to‘g‘risida shunday hikoya qiladi: «Bu jang... barcha janglardan ham dahshatlirog‘i edi. Avval har ikki dushman kuchlar bir-biriga qarshi jan- govar saf tizishib, kamondan o‘q yog‘dirishdi. O‘qlari tugagach, qo‘llariga xanjar va nayzalar olib, dush- manga qarshi tashlandilar. Jang uzoq davom etdi. Hech kim chekinishni xayoliga keltirmasdi. Ko‘p qon to‘kildi. Nihoyat, massagetlarning qo‘li baland keldi. Fors qo‘shinlarining ko‘pchiligi qirildi. Jang maydoni- da Kir II ning o‘zi ham halok bo‘ldi». BO‘LIM IV MIL. AVV. VI–MILODIY III ASRLARDA O‘RTA OSIYO Eslab qoling! Ko‘plab davlatlarni bosib olgan Ahamo- niylar sulolasi vakili Kir II – mil. avv. 530- yildagi massagetlar bilan bo‘lgan jangda halok bo‘lgan. To‘maris – massagetlar malikasi 119 Doro I ning saklarga qarshi yurishi Miloddan avvalgi 522- yilda Aha- moniylar sulolasi vakillaridan biri Doro I taxtga o‘tirdi. U miloddan avvalgi 522 – 486-yillarda hukmronlik qilgan. Doro I hukmronligining birinchi yili Marg‘iyonada fors istilochilariga qarshi yirik xalq qRµ]JµRORQL NRµWDULOdi. QRµ]JµRORQJD Frada rahbarlik qiladi. QRµ]JµRORQFKLODU bilan forslar qo‘shinlari o‘rtasida hal qiluvchi jang mi- loddan avvalgi 522-yilda bo‘ladi. FradDQLQJ Rµ]L asirlikka olinadi va miloddan avvalgi 521-yilda qatl etiladi. Bu voqea haqidagi ma’lumotlar Behistun qoya- WRVK \R]XYODULda qayd etilgan. Doro I hukmronligining uchinchi yilida (miloddan avvalgi 519-yil) saklar ustiga yurish qiladi. Bu yurish haqida ham Behistun bitiklarida shunday deyilgan: «Shoh Doro ayturki: keyin qo‘shin bilan saklar mam- lakatiga yurish qildim. Keyin uchi o‘tkir kuloh kiyib yuruvchi saklar jangga kirdilar. Men daryodan o‘tgach, saklarni tamoman tor-mor keltirdim, qolgan qismini asirga oldim... Ularning Skunxa degan sardorini qo‘lga tushirib, huzurimga keltirdilar. Shunda men ularga boshqa bir sardor tayinladim. Men shunday bo‘lishini xohladim. So‘ngra bu mamlakat menga tobe bo‘ldi». Fors shohi Shiroq Eslab qoling! Mil. avv. 522- yil- da, Doro I hukmron- ligining birinchi yili Marg‘iyonada fors istilochilariga qar- shi xalq qRµ]JµRORQL ko‘tarildi. QR]JµR longa Frada rah- barlik qildi. O‘rta Osiyo Ahamoniylar davlati tarkibida 2OYL\D Armaniston Lidiya Efes Krit o. $¿QD 0HP¿V 2µUWD\HU dHQJL]L Misr Suriya Finikiya Midiya Elam 6X]D Persepol PDU¿\D Araxosiya Bobil Ba qtriya Marg‘iyona Hindiston So‘g‘diyona ;RUD]P Pantikapey Qora dHQJL]L Eritrey dHQJL]L Kas p iy d HQJL]L 120 Ayni paytda bu yurish haqida tarixchi Poliyen (mi- loddan avvalgi II asr) keltirgan boshqa bir rivoyat ham mavjud. Saklar rivoyatiga asoslanib, unda hikoya qilin- ishicha, forslarning qoshiga sak qabilasidan bo‘lgan cho‘pon Shiroq keladi, u fors qo‘shinlarini o‘zidan boshqa hech kim bilmaydigan so‘qmoq bilan sak- larning orqa tomoniga boshlab borishini aytadi. Suv- siz cho‘l – biyobon bo‘ylab yetti kun yo‘l bosishgach, tashnalikdan do‘zax azobini chekayotgan forslar o‘zlarining aldanganliklarini sezib qoladilar. Forslar jasur cho‘ponni o‘ldiradilar, Doro I ning saklar ustiga yurishi muvaffaqL\DWVL] WXJD\di. O‘zingizni sinang! Doro I – ... )UDda – ... Shiroq – ... Ahamoniylar hukmronligi davrida davlat boshqaruvi Bosib olingan mamlakatlarni itoatda tutmoq uchun Ahamo- niylar butun boshli davlatni alohida viloyat – satrapliklarga bo‘lib tashladLODU %X VRµ] IRUVFKD ©[VKDWUDª ± ©YLOR \DWª VRµ]Ldan kelib chiqqan. Viloyat boshlig‘i – satrap- ga cheklanmagan hokimiyat berilgan edi. Satraplarn- ing ko‘pchiligi Ahamoniylar sulolasi vakillari bo‘lgan. 2µUWD 2VL\RQLQJ IRUVODU ERVLE ROJDQ YLOR\DWODUL uch satraplikka bo‘linadi. Har bir satraplik yillik soliq to‘lagan. Bundan tashqari, qaram xalqlar saroy va ibodatxonalar qurilishiga ham safarbar etilgan. Soliq- ni kumush, chorva mollari (otlar, tuyalar, qo‘ylar), hu- narmandchilik buyumlari (sopol idishlar, qurol-yarog‘, ]HE]L\QDWODU NL\LPNHFKDN YD KD\YRQODU WHULVL ELODQ to‘lashgan. Doro I va uning vorisi Kserks hukmronligi davrida (miloddan avvalgi 486–465-yillar) bosib olingan vilo- yatlardDJL 2µUWD 2VL\R [DOqlari yunon-fors urushlarida Shiroq forslarni boshlab bormoqda O‘rta Osiyolik jangchilar O ‘ rta Osiyolik jangchining bronzadan yasalgan dubulg‘asi 121 ham qatnashdilar. Mashhur Marafon jangida (milod- dan avvalgi 490- yil) fors qRµVKLQODUL PDUND]Lda bo‘lgan saklar muvaffaqiyatli urushgan. Gerodot Kserks boshchiligida yunonlar ustiga yurish qLOJDQ 2µUWD 2VL\ROLN MDQJFKLODU qurol-yarog‘larini mufassal tasvirlagan. BaqWUL\DOLNODU NDPRQ YD QD\]D lar bilan, saklar xanjar va jangovar boltalar bilan, xo- UD]PL\ODU YD VRµJµdiylar baqtriyaliklarniki kabi qurol- aslahalari bilan jangga kirishgan. Sak va baqtriya su- voriylari Kserks qo‘shinidagi eng yaxshi jangchilardan hisoblangan. Mashhur qadimgi yunon dramaturgi Esxil Rµ]LQLQJ «Forslar» tragediyasida Salamin yonidagi dHQJL] MDQ- gida halok bo‘lgan navqiron baqtriyalik jangchilarni tilga olgan. 2µUWD 2VL\R [DOqlari ustidan Ahamoniylar hukm- ronligi 200 yildan ko‘proq davom etdi. Faqat mil. avv. IV asrdD VDNODU [RUD]PL\ODU YD PDVVDJHWODU $KDPR niylar davlati tarkibidan chiqib, mustaqil bo‘ldilar. Madaniyatning rivojlanishi Miloddan avvalgi VI–IV asrlarda madDQL\DWQLQJ ULYRMODQLVKL \R]PD va arxeologik manbalar asosida RµUJDQLOJDQ 8ODU 2µUWD 2VL\R [DOqlarining hunarmand- FKLOLN ]DUJDUOLN WLNXYFKLOLN NXOROFKLOLN YD ELQRNRUOLN sohalarida yuksak darajaga erishganlaridan dalolat beradi. Surxondaryo, Qashqadaryo, Zarafshon vohalari, shuningdek, Amudaryoning quyi oqimida, QL]LOWHpa, 8]XQqir, YerqRµUJµRQ $IURVL\RE .Rµ]DOLqir va boshqa shu kabi yirik hunarmandFKLOLN PDUND]ODUL ERµOJDQ ManbalardD ROWLQ NXPXVK OD¶O ¿UX]D PD¶danlari qD]LE ROLQJDQL PLV YD WHPLU HULWLOJDQL NXOROFKLOLN ULYRM ODQJDQL 2µUWD 2VL\RQLQJ 6KDUq mamlakatlari bilan bog‘langan qadimiy karvon yo‘llarida olib borilgan savdo-sotiq ishlari to‘g‘risida xabar beriladi. Eslab qoling! Ahamoniylar dav- rida QL]LOWHpa, Yer- qRµUJµRQ 8]XQqir, Afro- VL\RE .Rµ]DOLqir singari yirik hunarmandchilik PDUND]ODUL ERµOJDQ Massagetlar kiyimi va qurollari 122 Miloddan avvalgi V–IV asrlardD 2µUWD 2VL\R KX dudida dastlabki tanga pullar tarqalgan. Zargarlik san’atining yuksak darajada rivoj topganiga bugungi kundD %ULWDQL\D PX]H\Lda saqlanayotgan, 1877- yilda Amudaryo xazinasidan topilgan oltin va kumush bu- yumlar yorqin misol bo‘la oladi. +DU ELU VKDKDU PDUND]Lda qal’a – arklar bo‘lgan. 8ODUQLQJ DWUR¿QL HJDOODJDQ dehqon xo‘jaliklarida ota urug‘iga mansub katta-katta oilalar kun kechirishgan. Dehqonlar qo‘rg‘onlari uy-joy va xo‘jalik xonalaridan iborat bo‘lgan. Arxeologlar shahar va qRµUJµRQODU DWUR¿da dala- larga suv olib kelgan anhorlar va ariqODU L]ODULQL top- ganlar. Tayanch konspekt mil. avv. 545 va 540-yillar – Kir II PDU¿\D 0DUJµL\RQD YD BaqWUL\DQL ]DEW HWdi mil. avv. 530-yil – Kir II massagetlar bilan jangda halok bo‘ldi (To‘maris) mil. avv. 522-yil – Frada qRµ]JµRORQL mil. avv. 519-yil – Doro I ĺ saklar (Polien Shiroq jasorati haqida) satrapliklar ĺ 2µUWD 2VL\R ± XFKWD VDWUDpliklar PLO DYY ,9 DVU ± [RUD]PL\ODU VDNODU YD PDVVDJHWODU Ahamoniylar istibdodidDQ R]Rd bo‘ldi mil. avv. VI –IV asrlar – shaharlar – QL]LOWHpa, Yerqo‘rg‘on, 8]XQqLU $IURVL\RE .Rµ]DOLqir o o o o o o o Savol va topshiriqlar .LU ,, 2µUWD 2VL\R KXdudiga qachon bostirib kirdL" 2µUWD 2VL\RQLQJ qaysi davlatlari Kir II tomonidan bosib olindL" 3. Kir II ning navbatdagi yurishi kimga qarshi qaratilgan edL" 4. Marg‘iyonada Doro I ga qarshi qachon qRµ]JµRORQ NRµWDULOdL" Unga kim boshchilik qLOJDQ" $KDPRQL\ODU 2µUWD 2VL\Rda qaysi soliqODUQL MRUL\ HWJDQODU" 7. Shiroq tutgan yo‘lni qandD\ EDKROD\VL]" Oltin bilaguzuk. Amudaryo xazinasidan Oltindan yasalgan ot-arava nusxasi. Mil. avv. V–IV asrlar O ‘ rta Osiyo aholisi vakillari. Mil. avv. VI asr 123 37–38-§§. O‘rta Osiyo aholisining yunon- makedon istilochilariga qarshi kurashi Mil. avv. IV asrda Makedoniyaning yuksalishi Aleksandr miloddan avvalgi 336-yilda Makedoniya podsho- si bo‘ladi. Shu yili u 20 yoshga to‘lgan edi. Makedoniyalik Aleksandr g‘ayrioddiy kuch-g‘ayrat va jasurlik sohibi bo‘lgan, safdoshlari va qo‘shinlari unga nihoyatda sadoqatli edi. Mil. avv. 334- yilda u Sharqqa yurish boshladi, bu yurish 10 yil davom etdi. Ana shu yurish davomidD X .LFKLN 2VL\R 6XUL\D 0LVU (URQ YD Hindistonda katta-katta hududlarni bosib oladi. Make- doniyalik Aleksandr ulkan hududda yunon madaniyati tarqalishiga imkon yaratish maqsadida bosib olingan shaharlarga yunonlarni joylashtirdi. Makedoniyalik Aleksandr yurishlarida qatnashgan yunon tarixchisi Aristobul bu yurishlar haqida hikoya qilgan. O‘zingizni sinang! Aleksandr – ... O‘rta Osiyo xalqla- rining qurol-yarog‘i va harbiy san’ati Miloddan avvalgi VII–IV asr- larda 2µUWD 2VL\R MDQJFKLODUL nima bilan qurollangan edL" Jangchilar jangga sovut kiyib kirganlar, boshlarida dubulg‘a bo‘lgan. Xanjar va qi- OLFKODU ELODQ MDQJRYDU R\EROWD YD QD\]DODU ELODQ qurol- langanlar. Kamon o‘qi va chopqLODU WHPLU YD MH]dan yasalgan. Jangchilar otda ham, piyoda ham jang qila olganlar. 2µUWD 2VL\R [DOqlari orasida xanjar – «akinak», jangovar oybolta esa «sagaris» dHE QRPODQJDQ 8]Rq masofadan turib jang qilish quroli sifatida kamondan foydalanilgan. Jangovar otlar ustiga va ko‘kragiga te- mirdan to‘qilgan bargustvon yopilgan. Makedoniyalik Aleksandr Eslab qoling! Makedoniyalik Alek- sandr yurishlarida qatnashgan tarixchi Aristobul bu yurishlar haqida hikoya qilgan. Akinak 124 O‘zingizni sinang! Akinak – ... Sagaris – ... Dushmanga qarshi hujumni suvoriylar boshlab berganlar. Ular ot choptirib kelayotib o‘q\R\ QD\]D yoki qilich bilan dushmanga hamla qilganlar. Su- voriylar boshqa bir harbiy usulni ham qo‘llaganlar: suvoriylar yolq‘ondan chekinishgan va keyin qaytadan boshqa tomondan hal qLOXYFKL ]DUED EHUJDQODU Qal’a va shaharlarni himoya qilishda o‘q-yoy va palaxmondan foydalanganlar. Tosh irg‘itganlar, qay- nab turgan suvni sochganlar. Mudofaa maqsadida tosh va pishirilgan loy guvalalardan ham foydalanil- gan. QL]LOWHpD $IURVL\RE YD 8]XQqir singari shaharlar burjlar va shinaklari bo‘lgan mustahkam devorlar bi- lan o‘rab olingan edi. Devorlar tepasida kamonchi- lar uchun yo‘laklar qurilgan. Tashqi devorlar bo‘ylab joylashgan dumaloq burjlar ichida ham kamonchilar joylashganlar. Suv to‘latilgan chuqur va keng xandaq qal’aga boradigan yo‘lni to‘sib turgan. Makedoniyalik Aleksandrning istilochiligi Miloddan avvalgi 330- yilda Makedoniyalik Aleksandr Qa- dimgi Fors davlatining Aha- moniylar sulolasidan bo‘lgan oxirgi shoh Doro III ning qo‘shinlarini tor-mor keltirdi. U Hindistonga yurish qilishdan oldin qo‘shinlarning RUTD WRPRQLQL [DYIVL]ODQWLULVK PDqsadida Amu- daryoning narigi tomonida yashovchi elatlarni bo‘ysundirishga qaror qildi. Birinchi bo‘lib uning yo‘lini to‘sgan shahar Baqt- riya poytaxti Baqtra (Zariasp) bo‘ldi. Bu vaqtda Aha- moniylar sulolasining vakili Bess Baqtriyaning sat- rapi bo‘lgan. U Baqtra shahrini dushmanga qoldirib, AmudDU\RQLQJ QDULJL WDUD¿JD qochib ketadi. Eslab qoling! QL]LOWHpa, Afrosi- \RE YD 8]XQqir kabi katta shaharlar bur- jlari va jangovor shi- naklari bo‘lgan mus- tahkam devorlar bilan o‘rab olingan. Makedoniyalik Aleksandr jangchilari Sagaris – jangovar oybolta 125 So‘g‘diyona mustaqilligicha qolgan. Makedo- niyalik AleksandU Rµ] XVWR]L qadLPJL \XQRQ ID\ODVX¿ Aristotelning Amudaryodan ikki podsho – Kir II va Doro I kechib o‘tgani, ikkalasi ham mag‘lubiyatga uchragani, shu bois u yurishga yaxshi tayyorgarlik NRµULVKL OR]LPOLJL WRµJµULVLdagi maslahatini yodda tutar edi. Maroqandaning bosib olinishi Miloddan avvalgi 329-yilda Makedoniyalik Aleksandr qo‘shin- lari Oks – Amudaryodan o‘ta boshladi. Aleksandrning jangchilari bu to‘siqdan o‘tib oldilar. Qo‘shinlar yurishlari yo‘llanishida esa Nautaka (Qashqadaryo vohasining sharqiy qismi) va Maro- qanda shahri (Samarqand) turar edi. Miloddan avvalgi 329-yilda yunon-makedonlar Maroqandani egalladi. Aleksandr qo‘shinlarning bir qismini shu yerda qoldLULE Rµ]L HVD Kurushkat (Kiro- polis) shahrini bosib olish uchun asosiy kuchlar bilan Sirdaryo qirg‘oqlari sari yurdi. Rivoyatga ko‘ra, bu shaharga fors shohi Kir II asos solgan. Baqtriyalik tuyakash Makedoniyalik Aleksandrning yurishlari Janglar joylari 126 So‘g‘diyona xalqi bosqinchilarga qarshi kurashga FKLTDGLODU 7H] RUDda so‘g‘diylarga baqtriyaliklar va saklar qo‘shiladilar. QRµ]JµRORQJD LVWH¶dodli tashkilot- chi va harbiy yulboshchi Spitamen boshchilik qiladi. Ancha qo‘shin to‘plagan Spitamen Maroqandani qamal qildi. Aleksandr qamalda qolganlarga yor- damga uch mingga yaqin jangchidan iborat qo‘shin jo‘natadi. Qadimda «Politimet» deb atalgan Zarafshon daryosi bo‘yida makedonlarga pistirma qo‘ygan Spita- men dushman guruhini tamomila qirib tashlaydi. Shunda AleksandUQLQJ Rµ]L qRµ]JµRORQQL ERVWLULVKJD otlanadi. Yunonlarning katta kuchlari yaqinlashib kela- yotganidan xabar topgan Spitamen qamalni to‘xtatadi YD Rµ] qo‘shinlarini sahro sari boshlab ketadi. Saklarga qarshi kurash uchun Aleksandr Sirdaryo bo‘yida, Xo‘jand yaqinida qal’a barpo etish to‘g‘risida buyruq beradi. Bu qal’a Aleksandriya Esxata (Chekka Aleksandriya) deb ataldi. Aleksandr Maroqandada maxsus harbiy qo‘shin qoldirib, asosiy qo‘shinlari bilan qishlash uchun Zari- asp (Baqtra)ga jo‘nadL 2µVKD \LOQLQJ EDKRULda Alek- sandr qRµ]JµRORQQL ERVWLULVK FKRUDVLQL ko‘radL 2µ] lashkarlarini uch qismga bo‘lib, So‘g‘diyonani u boshi- dDQ EX ERVKLJDFKD NH]LE FKLqadi va tinch aholining 120 ming nafarini qirib tashlaydi. Mil. avv. 328- yil NX]Lda Spitamenning Aleksandr bilan hal qiluvchi jangi bo‘lib o‘tadi. Kuchlar teng bo‘l- maganidan Spitamen yengilib, tag‘in cho‘lga cheki- nadL 2µVKD \HUda ko‘chmanchi qabilalar boshliqlari xoinlarcha uni o‘ldiradilar. O‘zingizni sinang! Oks – ... Nautaka – ... Maroqanda – ... Kurushkat – ... Spitamen – ... Baqtriya – ... Download 5.4 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|