Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги

Компрессорларнинг хажмий унумдоорлигини бошқариш.
Агар компрессорларда сиқилаетган газ узлуксиз миқдорда келиб турса
ва бунда бир хил босим қўлланилиши керак бўлса, ўзгармас босимда
жараённи бошқариш керак.
Бундай бошқаришни энг содда ва иқтисодий томондан фойдали усули
–компрессорларни даврий ишлашини таъминлаш керак, яъни маълум вакт
ўтгандан кейин мослама ўчирилиб қўйилади. Агар компрессорлар иш
унумдорлиги газни сарф қилинишидан кўп булса бу усулни қўллаш мумкин
бўлади. Бундай
ҳолатда компрессорлар ишлатаётганда газ босими
кўтарилади ва системада босим йиғилиб қолади. Босим кўпайиб кетиши
билан компрессор ишни тухтатади, босим камайиши билан компрессор
автоматик тарзда ишга туширилади. Бу усулни ўзига хос камчилиги ўам бор
бўлиб, бунда кўп маротаба ишга тушириш ва тўхтатишлар натижасида
компрессорни деталлари бузилиши мумкин, шунингдек энг асосийси
двигателлар каби компрессорларни ишга туширишда энергия бирданига кўп
сарфланади.
Яна бир замонавий усуллардан бири бўлиб, айланишлар дақиқасини
бошқариш лозим. Бунда компрессорнинг хажмий унумдорлигини ўзгариши
осон булиб, ФИК қиймати камаймасдан компрессор бир текис ишлайди.
Бундан ташқари клапанли компрессорларни хажмий унумдорлиги ҳам
бошқариш кулай ва иқтисодий жиҳатдан самарали ҳисобланади, чунки
мосламада 
клапанлар 
автоматик 
тарзда 
бошқарилади.
Бундай
мосламаларнинг асосий камчилиги сифатида клапаннинг пластиналари

---

деформацияга учраши мумкин, яъни улар кучли қизиб кетиши натижасида ўз
шаклини ўзгартириб қўяди.
Компрессор мосламаларининг қуввати.
Компрессорнинг ички куввати (N, Вт) деб – газни сиқиш учун
сарфланадиган
қувват
ҳисобланилиб,
қўйидаги 
формула 
ёрдамида
аниқланилади:
N= mℓ