1-mavzu. Falsafaning fan va dunyoqarashga doir mohiyati
Reja:
1. Falsafaning predmeti, tuzilishi, funktsiylari, yangi sohalari va o`zgaruvchang harakteri
2. Falsafaning jamiyatdagi roli yo`ki
amaliy falsafa
3. Falsafaning dunyoqarashga doir ijodiy roli va dunyoqarashning shakllari
4. Falsafa va fanning o`zaro mutanosibligi, farqi
Tayanch tushunchalar: falsafa,
dunyoqarash, hayotni anglash, inson, dunyoqarash, mifologik
dunyoqarash, diniy dunyoqarash,
totemizm, animizm, fetishizm, magiya, falsafiy dunyoqarash,
ilmiy dunyoqarash, materializm, idealizm, gnostitsizm,
agnostitsizm, skeptitsizm, falsafa
funktsiyalari.
«Falsafa» tushunchasining kelib chiqishi.
«Falsafa» tushunchasi yunoncha phileo – sevaman va sophia – donolik so`zlaridan
kelib
chiqqan bo`lib, mazkur atamaning dastlabki ma`nosini donolikka muhabbat deb talqin qilish
mumkin. Falsafa so`zini ilk bor qadimgi yunon mutafakkiri Pifagor miloddan avvalgi VI asrda
tayyor holda (afsonalar,
rivoyatlar, an`analar orqali) avloddan avlodga o`tuvchi bilim va inson
o`z aqliga tayanib, mushohada yuritish va borliqni tanqidiy tushunish yo`li bilan olishi mumkin
bo`lgan bilimni farqlash maqsadida ishlatgan.
Dunyoqarashning mohiyati.
Hayot tajribasi va empirik bilimlar asosida shakllanadigan dunyoqarash oddiy yoki
empirik dunyoqarash deb ataladi va insonning dunyo haqidagi tasavvurlarining qismlarga
ajralmagan, tizimsiz majmui sifatida amal qiladi. U har qanday
dunyoqarashning negizi
hisoblanadi va odamlarga kundalik hayoti, faoliyatida yo`l ko`rsatib, ularning xulq-atvori,
aksariyat
qilmishlarini belgilab, muhim regulyativ funktsiyani bajaradi.
To`liqroq, kengroq ta`rif beradigan bo`lsak,
dunyoqarash –
insonning o`zini qurshagan
