1-tema: qaraqalpaq tili hám oníŃ basqa pánler menen baylaníSÍ Joba


Download 94.76 Kb.
bet8/26
Sana05.04.2023
Hajmi94.76 Kb.
#1273320
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   26
Bog'liq
LEKCIYA(1)

Metonimiyaǵa mısallar: Durıs ayırıw ushın qaranı, aqtı, Ilgir zeyin kerek, sınshı kerek. Bir waqıtları esikten bir postın kirdi. Tabaqtaǵı suwıǵan bolsa, ıssınan ákeleyin. Qazan assın qonaq keldi. Ǵáripke bergeyler uzaq jıl ómir. Soqır tawıqqa bári tarı. Bul máháli bir qansha úyler jatsa da ele Ulman menen Názi kempir jatpaǵan. Biydiń aldına dasturxan, shay qoyıń. Tandırdı jaǵıp jiberiń.


Sinekdoxalar
Pútinniń ornına bólsheginiń, bólsheginiń ornına pútininiń, birliktiń ornına kópliktiń, kópliktiń ornına birliktiń almasıp qollanılıwı sinekdoxa dep ataladı.
Sinekdoxaǵa mısallar: Jalǵız basıń ekew bolıp jarlılıqtı da jeńerseń. Bizge qol jetpey atır. Usı jurt ne deydi ózi. Sarı murttıń qamshısı bul saparı da qáte ketpedi. Uzaqtan bir murın kórindi. Sınshıl dúnya qosıp talay baslardı, Esap shot qaqızıp sınar doslardı. Kóp biypul awızlar basqılap onı, Erkinligi tutıp gárdiyispekte. Baydı qollap, iyshandı maqtap, Jazar edi sarayda olar.


Giperbola
Giperbola-grek sózi, asıra súwretlew degen mánini bildiredi. Belgili bir predmetti yamasa hádiyseni ádettegisinen kúsheytip, úlkeytip, asıra súwretlew arqalı obraz jasaw usılına giperbola dep ataladı.
Giperbola bolatuǵın sózler hám sóz dizbekleri, kóbinese folklorlıq shıǵarmalarda, naqıl-maqallarda kóplep ushırasadı. Mısalı:

Gúlayımday batır qız,
Batırlıǵın bildirdi,
Láshkerlerdiń birazın,
Tas penen urıp óltirdi,
Birazların balıqtay,
Nayza ushına ildirdi.
Sárbinazday batır qız,

On-onbesin qosaqlap, Nayzaǵa bir túyredi. Atılǵan mıltıq sestinen, Shabılǵan qılısh júzinen, Batırlardıń dástinen, Qayraq bolǵan qara tas,
Pıt-shıtı shıqtı, buzıldı.

Gúzar joldıń dárbent-dárbentin alıp mashina zımıraǵanda, dóńgelekleri jerge tiymey aspan menen jerdiń arasında ushıp baratırǵanday kórinedi.
Bul keltirilgen mısallardaǵı qara hárip penen jazılǵan sózler giperbolalıq xızmet atqaradı.



Download 94.76 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling