2-Маъруза: Микроорганизмларни ўстириш усуллари

Экишнинг штрих методи
Озуқа муҳитларида
Грам мусбат Bacillus anthracis (сиёҳ ранг таёқчалар) - орқа мия суюқлигидан ажратилган намуналарда (бошқа ҳужайралар – лейкоцитлар).
Грамм усулида бўяш:
Staphylococcus aureus (граммусбат коклар) ва Escherichia coli (грамманфий бациллалар).
Микроб биотехнологияси ёки микроорганизмлар технологияси микроорганизм - продуцентларнинг хусусиятларини чуқур ўрганиш асосида олинган билимга асосланади.
Продуцент - ҳосилдорлиги ва бошқа технологик хусусиятлари бўйича технологиянинг барча талабларига жавоб бера оладиган микроорганизмдир. Фақатгина у ёки бу микроорганизмни ўсиб, ривожланиши учун мўътадил шароит яратил-гандагина, продуцент керакли миқдорда ва сифатда маҳсулот етказиб бериши мумкин. Микроб - продуцентларни ўстиришнинг икки хил усули маълум: сиртқи ва суюқ озуқа шароитида ўстириш. 

Қаттиқ муҳитда ўстириш методлари

• Катта миқдорда биомасса ўстириш керак булганда, қаттиқ муҳитда ўстириш методи чегараланади.
• Қаттиқ культуралар ҳужайра популяциялари бир ҳилда бўлишини таъминлай олмайдилар, яъни культура физиологик нуқтаи назардан гетероген ҳолатда бўлади.
• Қаттиқ культураларнинг сони, муайян муҳитда кам бўлади.

• Қаттиқ муҳитда ўстирилганда, ҳужайраларни йиғиб олиш учун центрифуга ёки бошқа ускуналардан фойдаланиш зарурияти бўлмайди. Чунки, культуралар концентрланган ҳолатда бўладилар.
• Қаттиқ муҳитда ўстирилган культуралар, макромолекуляр компонентлардан нисбатан, озуқа муҳити қолдиқларидан эса, тўлиқ эркин ҳолатда бўладилар. Чунки озуқа муҳити қолдиқлари одатда агарли гельнинг ичида бўладилар.
• Қаттиқ муҳитда, бошқа методлар ёрдамида олиб бўлмайдиган натижаларга эришиш мумкин.

Ижобий
Салбий
Микроорганизмларни сиртқи ўстириш технологияси жуда оддий. Бу технологияга асосан микроорганизмлар қаттиқ ёки суюқ озуқа муҳитининг сатҳида ўстирилади.
Қаттиқ озуқа муҳити сифатида агар-агардан тайёрланган муҳитлар(арпа ёки буғдой кепаги). Аралаштирилган озуқа муҳити стерил ҳолатда пробиркаларга ёки Петри ликобчаларига, шиша идишларга қуйиб чиқилади. Керакли микроб термостатларга қўйилади ва бу ерда микроорганизмларнинг ўсиши ва ривожланиши бошланади. Арпа ёки буғдой кепаги каби майдаланган, қуруқ озуқалар, барча керакли тузлар ҳамда ўстирувчи омиллар билан аралаштирилади ва намланиб, махсус тўртбурчак шаклдаги идишларга бир текис сепиб чиқилади ва продуцент экилиб, унинг учун керакли бўлган шароитда ўстиришга қўйилади. Мўътадил ҳароратда микроорганизмларнинг ўсиши бир неча кун давом этади. Шундан кейин керакли маҳсулот ажратиб олинади. Микроорганизмларнинг сиртқи ўсиш жараёни маълум бир вақтда тўхтатилганлиги сабабли даврий ҳисобланади.