Узлуксиз ставка. Дискрет процентларда жамғарма пул маблағи ушбу формула билан аниқланади
,
бунда j – фоизнинг номинал ставкаси, m – йил давомида ҳисоблаш даврлари сони. m қанча катта бўлса, ҳисоблаш даврлари шунча кичик бўлади. m→∞ да лимитга ўтсак ушбу формулани ҳосил қиламиз
(19)
бунда e - натурал логарифмнинг асоси.
Узлуксиз фоиз ставкасини, дискрет фоиз ставкасидан фарқлаш учун, уни ўсиш тезлиги дейилади ва δ символ билан белгиланади. У ҳолда
-
Мисол. 10 млн. сум пул маблағи, =12% узлуксиз фоиз ставка билан 5 йилга банкка қўйилса, жамғарма пул маблағини топинг.
Ечиш:
млн. сум
Агар номинал фоиз ставкада m→∞ бўлса, δ ўсиш кучи ҳосил бўлади. Узлуксиз фоиз ставка асосида дисконтирлаш ушбу формула билан бажарилади.
. (22)
Узлуксиз ва номинал фоиз ставкалар орасидаги боғланиш. Узлуксиз ва номинал фоиз ставкалар функционал боғланишда бўлганлиги учун, узлуксиз фоиз ставкадан номинал процент ставкага ўтиш мумкин ва аксинча. Бир фоиз ставкадан бошқа процент ставкага эквивалент формула орқали ўтиш учун, уларнинг мос жамғарма кўпайтувчилари тенглаштирилади
. (23)
Бундан қуйидагини ҳосил қиламиз
|
|
,
|
(24)
|
.
|
(25)
|
Мисол. Йиллик мураккаб процент ставка 15% га тенг, бунга эквивалент бўлган ўсиш тезлиги нимага тенг?
Ечиш. (24) формуладан фойдаланамиз
,
Яъни эквивалент бўлган ўсиш тезлиги 13,976% га тенг экан.
Do'stlaringiz bilan baham: |
