4 ma’ruza 4-mavzu. Tipik qism va detallarni ta’mirlash reja
Birlashtiruvchi muftalar
Download 0.59 Mb. Pdf ko'rish
|
М-4
- Bu sahifa navigatsiya:
- Elastik muftalar
|
2.3. Birlashtiruvchi muftalar.
Qattiq, elastik va siljuvchi birlashtiruvchi muftalarning turli konstruksiyalari qo‘llaniladi. Qattiq muftalarni montaj (ko‘ndalang va bo‘ylama o‘ralgan)- qattiq birlashtiruvchi vallarni diqqat bilan markazlashtirishni talab etadi. Ko‘ndalang o‘rama muftalarni siljitib, ajratilgan vallarda o‘rnatiladi. Shuning uchun vallar, ularning uchlariga kiydirib bo‘lingan yarim muftalar orqali markazlashadi. Bo‘ylama o‘ralgan muftalarni faqat vallarni avvaldan markazlashtirilgandan keyingina o‘rnatish mumkin. Yarim muftalarni toza mahkamlovchi boltlar bilan birlashtiriladi, ular mahkam tortib bog‘langan va o‘z–o‘zidan yechilib ketishdan himoyalangan bo‘lishi kerak. Boltlarning kallaklari tor uyalarga joylashtiriladi, shuning uchun gaykalar mahkamlanayotganda, u aylanib ketmaydi. Birinchi navbatda diagonal bo‘yicha eng chetki boltlarning gaykalari tortib bog‘lanadi. Elastik muftalar ham yaxshi markazlashuvini talab etadi, faqat val o‘qlarining sezilarsiz darajada siljishini ish vaqtida oson kompensatsiyalash mumkin. Elastik va bo‘ylama o‘ralgan qattiq muftalar yarim muftalari valga tarang yoki kuchlanishli o‘tkazilish orqali mis kuvalda yoki press yordamida qoqib mahkamlanadi; avvaldan pazga shponkani yonbosh tirqishlar qoldirmasdan moslashtiriladi va qo‘yiladi. Valdagi va yarim muftadagi eskirgan shponkali ariqchalarni tegishli ravishda katta o‘lchamga randalanadi va frezerlanadi. Kiydirish (o‘tirgizish) jarayonini yengillashtirish uchun yarim muftalar 100-150 o S gacha qizdiriladi. Kiydiriladigan yuzalarni iflosliklardan, g‘adir-budirlardan, chuqurlardan tozalanadi. Elastik yarim muftalarni yog‘och (daraxtning qattiq navlaridan yasalgan) yoki metall barmoqlar bilan birlashtiriladi. Yog‘och barmoqlarni uyalardan tushib ketmasligi uchun to‘xtatgich simli purjinalashgan xalqalar bilan muxofazalanadi, ularni yarim muftalarning xalqali yo‘nilgan ariqchasiga qo‘yilgandir. Metall barmoqlar odatda konussimon quyruqqa ega bo‘lib, u barmoqni kirgiziladigan teshikka nisbatan mustahkam markazlashtiradi. Bunday barmoqning silindrik qismini boshqa muftaning teshigi bilan rezinali vtulka yoki rezina yoki teridan (charmdan) ishlangan xalqa yordamida tutashtiriladi. Tutashuvlar zichlangan bo‘lishi kerak, lekin tarang bo‘lmasligi kerak va amortizatsiyalanayotgan vtulkalarning ortiqcha deformatsiyasiga olib kelmasligi kerak. Barmoqlar gaykalarini shplintlash yoki prujinalangan shaybaga mahkamlash zarur. Prujinali muftalar valga xuddi elastik muftalarga o‘xshab kiydiriladi, lekin ularni markazlashtirishda 1 gacha o‘qdoshlashmasligi chegaralaridagi aniqlik bilan chegaralanadi. Yarim mufta juftlari o‘zaro shunday buriladiki bunda ularning pazlari prujina taxlashi uchun to‘g‘ri kelishi kerak. Ayniqsa, burilish joylarida prujina pazlarda qisilib qolmasligi kerak. Prujina taxlangandan so‘ng, muftani himoyalovchi g‘ilof bilan yopib qo‘yiladi. Tishli muftalarni montaj qilish vaqtida hamma detallar yaxshilab yuvilib, quritilib va yarim muftalar o‘rnatib bo‘lgandan so‘ng, ilashish bo‘shlig‘ini moylovchi moylar bilan instruksiyaga ko‘ra to‘ldiriladi. Moylovchi sifatida asosan visnozik yoki nigrol qo‘llaniladi. Yarim muftalarni birlashtirilayotgan vallar uchlariga zichlab kiydirib o‘rnatiladi. Yarim muftalar tarmoqlari orasidagi ajratgichda zichlanish qistirmalar orqali ta’minlanadi, vtulkalar oralig‘ida va ularga tegishli yarim muftalar oralig‘ida esa – trapesiya ko‘rinishidagi xalqali pazda taxlanadigan voylok, yupqa namat yoki rezina xalqalar bilan zichlanadi. Qo‘zg‘aluvchi muftalarni montaj qilish texnologiyasi konstruktiv xususiyatlardan va ularga qo‘yiladigan ekspluatatsion talablarga qarab aniqlanadi. Muftalarni qaysidir detal ishdan chiqqan, yemirilgan vaqtida ta’mirlanadi, ammo ko‘pincha ularni mashinani ta’mirlash zarur bo‘lib qolganda demontaj qilinadi. Yarim muftalarni valdan vintlangan panjali ajratgichlar (2.6-rasm) yordamida olinadi. Vint ajratgichning chorbarmog‘ida aylanishi vaqtida tores bilan toresiga tiraladi va chorbarmoqni siljitadi. Bunda chorbarmoq bilan birlashgan panjalar yarim muftali valdan yuqori yuzasidan tortib chiqaradi. Download 0.59 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|