Al-jomi' as-sahih (1-jild) Arabchadan Zokirjon Ismoil
-bob. Tik turib va ot mingan holda salot ul-xavf o‘qimoq
Download 1.28 Mb. Pdf ko'rish
|
sahih buhari1 ziyouz com
- Bu sahifa navigatsiya:
- 43-bob. Salot ul-xavf o‘qilayotganda namozxonlar bir-birlarini qo‘riqlaydilar
- 44-bob. Qal’ani zabt etish va dushmanga hujum boshlash oldidan o‘qiladirgan namoz
- 45-bob. Dushmanni quvib ketayotgan va orqasidan dushman quvib kelayotgan odamning ot ustida namoz o‘qimog‘i
- 2-bob. Hayit kuni qilichbozlik, nayzabozlik o‘yinlarining joizligi
- 3-bob. Hayit kuni duo aytmoq
- 4-bob. Ramazon hayiti kuni hayit namoziga chiqishdan oldin ovqatlanmoq
- 5-bob. Qurbon hayiti kuni hayit namozidan so‘ng ovqatlanmoq
- 6-bob. Minbar bo‘lmagan namozgohda va’z aytmoq
- 7-bob. Hayit namoziga piyoda va ulovda bormoq hamda xutbadan avval azon ham, takbir ham aytmay, namoz o‘qimoq
- 8-bob. Hayit namozini o‘qigandan keyin xutba aytmoq
- 9-bob. Hayitda va haramda qurol ko‘tarib yurmoqning makruhligi
- 10-bob. Hayit namoziga ertaroq bormoq
- 11-bob. (Tashriq kunlarida) 1-4-hayit kunlarida qilinadirgan amali solihlarning fazilati
- 12-bob. Arafotga chiqayotganda va Mino kunlarida takbiri tashriq aytmoq
- 13-bob. Yerga sanchib qo‘yilgan nayzaga qarab namoz o‘qimoq
- 14-bob. Hayit kuni imom huzurida anaza (uchida temiri bor hassa) yoki harba (kalta nayza) ko‘tarib yurmoq
- 15-bob. Hayz ko‘rmagan va hayz ko‘rgan xotinlarning namozga chiqishi
|
42-bob. Tik turib va ot mingan holda salot ul-xavf o‘qimoq
Ibn Umar:«Aralashib ketgan vaqtda (ya’ni, dushmanlar har tomondan hujum qilib turganda) tik turib namoz o‘qilg‘aydir, chunkim Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Dushman xavfi yana ham kuchayib ketsa, tik turib va ot mingan holda namoz o‘qiyveringiz!» deb aytganlar»,- deydilar.
Ibn Abbos rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga bir guruh kishilar namoz o‘qimakka turdilar. Rasululloh takbiri tahrima aytdilar, qolganlar ham aytishdi. Rasululloh ruku’ qildilar, qolganlar ham ruku’ qilishdi, Rasululloh sajda qildilar, qolganlar ham sajda qilishdi. So‘ng, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ikkinchi rak’atni o‘qimakka turdilar. Birga namoz o‘qigan guruh ikkinchi guruhga joy bo‘shatib, Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 184
ularni qo‘riqlab turdi. Ikkinchi guruh Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga ruku’ va sajda qildi. Shu tariqa galma-galdan bir-birini qo‘riqlab turib, hamma namoz o‘qib oldi».
namoz
Al-Avzo’iy bunday deydilar: «Agar qal’ani fath qilishga kirishilsa-yu, namoz o‘qishga imkon bo‘lmasa, har bir kishi imo-ishora birlan o‘zi alohida namoz o‘qib olg‘aydir. Agar imo-ishora birlan ham namoz o‘qish imkoni bo‘lmasa, urush susayguncha namozni kechiktirg‘aydir. Urush susaygach, ikki rak’at namoz o‘qiydir. Agar bunga ham imkoni bo‘lmasa, bir rak’at va ikki sajda qilib namoz o‘qiydir. Mobodo buni ham qilolmasa, unda quruq takbirning o‘zi namoz o‘rniga o‘tmaydir. Namozni dushman xavfi yo‘qolgunicha kechiktirgaydir».
Anas raziyallohu anhu bu xususda vunday deydilar: «Tastur qal’asini olishda qatnashdim. Tong otar paytida jang avjiga chiqib, sahobalar to kun yoyilguncha namoz o‘qiy olmadilar. Kun yoyilgandan so‘ng namoz o‘qidik. Biz bilan birga Abu Muso al- Ash’ariy ham bor erdilar. So‘ng, qal’a fath qilinib, aho,lisi islomga kirgizildi. O’sha qazo bo‘lgan namoz o‘rniga butun dunyoni va undagi bor narsalarni bersalar ham men xursand bo‘lmas erdim!».
Jobir ibn Abdulloh rivoyat qiladirlar: «Xandaq qazilgan kuni (hijratning 4-nchi yili) Hazrat Umar kelib Quraysh kofirlarini (mo‘‘minlarni namozdan qoldirgani uchun) so‘ka boshladilar. So‘ng: «Yo Rasululloh, Quyosh botib ketayozdi, men hali asrni o‘qiganim yo‘q»,- dedilar. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Ollohni o‘rtaga qo‘yib ayturmenkim, men ham haligacha o‘qiganim yo‘q»,- dedilar. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Bathon degan joyda (tuyadan) tushib, tahorat oldilar va kun botgandan keyin namozni (asrni), undan so‘ng namozi shomni o‘qidilar».
Valiyd Al-Avzo’iyga: «Men Sharhabiyl ibn as-Samt va uning sheriklarini ot ustida namoz o‘qib ketayotganlarini ko‘rdim» ,— dedi. Al-Avzo’iy: «Ha, namoz qazo bo‘lmog‘idan cho‘chisak, ot ustida imo-ishora birlan namoz o‘qib ketaverar erdik»,-dedi. Valiyd Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning: «Hech kim Baniy Qurayzadan boshqa joyda namozi asr o‘qimasin!» degan so‘zlarini dalil qilib keltirdi.
Ibn Umar naql qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Xandaq g‘azotidan qaytganlaridan so‘ng: «Biror kishi Baniy Qurayzaga yetib olmaguncha asr namozini o‘qimasin!»-dedilar. Ba’zi birovlar asrni yo‘lda o‘qidi, ba’zilar: «Bormaguncha o‘qimaymiz»,-deyishdi, yana ayrimlar: «O’qiyvergaymiz, «Namoz o‘qimangiz!» deganlaridan maqsad, manzilga tezroq yetib olmoqdir»,- deyishdi. Keyin, bu gapni Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga yetkazishdi. Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ularning birortasini ham koyimadilar».
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 185
47-bob. Namozi bomdodni tong otmasdan barvaqtroq o‘qimoq; hujum va urush oldidan namoz o‘qib olmoq
Anas ibn Molik rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam (Xaybarni ishgol qilish oldidan) g‘ira-shira paytda namozi bomdodni o‘qib oldilar. So‘ng, otga minib yo‘lga tushdilar. Xaybar ko‘ringan vaqtda: «Ollohu akbar, Xaybar xarob bo‘ldi, biz biror qavmning yeriga kelib to‘shsak, ularning holiga voydir!» -dedilar. Xaybar ahli shoshib ko‘chalarga chiqishdi, Rasululloh sallallohu alayhi va sallamni ko‘rib: «Muhammad katta qo‘shin birlan kelibdir»,- deyishdi. Rasululloh sallallohu alayhi va. sallam ularning qarshilik ko‘rsatganlarini o‘ldirib, qolganlarini asir .oldilar. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam asira Safiyyani Dixya al-Kalbiyga berdilar, lekin sahobalar tavsiyasi birlan shu zahoti Dixyani rozi qilib, uni qaytarib oldilar. Keyin, uni ozod etib, (unga) uylandilar. Abdulaziz Sobitga: «Siz mahriga ne berganlarini Anasdan so‘radingizmi?» - deganda, mahriga ozodlik berganlar»,- deb kulib qo‘ydi».
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 186
ÉΟó¡Î0
«!$# Ç⎯≈uΗ÷q§9$#
ÉΟŠÏm§9$# IKKI HAYIT HAQIDA KITOB 1-bob. Ikki hayit va ularda yasanish to‘g‘risida
Solim ibn Abdullohga Abdulloh ibn Umar bunday degan ekanlar: «Hazrat Umar raziyallohu anhu bozordan bitta ipak chopon sotib oldilar-da, Rasulullohning huzurlariga kelib: «Yo Rasululloh, mana bu choponni sotib olingiz, uni hayitda va mehmon kutganingizda kiyg‘aydirsiz»,- dedilar». Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Bu kiyim oxiratdan nasibasi yo‘q odamning kiyimidir!» - dedilar. Olloh iroda qilgancha vaqt o‘tib, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam X,azrat Umarga bitta ipak chopon tortiq qilib yubordilar. X,azrat Umar ipak choponni olib Rasululloh sallallohu. alayhi va sallamning huzurlariga keldilar-da: «Yo Rasululloh, siz: «Bu chopon oxiratdan nasibasi yo‘q odamning choponidir! - deb aytgan erdingiz-ku! Endi buni menga yuboribsiz?!»-dedilar. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Choponni sotib, biror hojatingizga yaratg‘aydirsiz»,- dedilar».
Oisha onamiz rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam mening hujramga kirganlarida ikki cho‘ri qiz yonimda o‘ltirib «Buos» degan mashhur ashulani aytayotgan erdi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam o‘rinlariga yonboshlab, yuzlarini o‘girib oldilar. Shunda Hazrat Abu Bakr Siddiq (Oishaning otalari) kirib, meni va ashulachi qizlarni qattiq koyidilar-da: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning huzurlarida shayton surnayi chaling‘aydirmi?» -dedilar. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Abu Bakr Siddiqqa qarab: «Qo‘yaveringiz ularni!» - dedilar. Abu Bakr Siddiq biz tomonga qaramay turganlarida cho‘ri qizlarga ishora qildym, chiqib ketishdi. Bu voqea hayit kuni bo‘lgan erdi. O’sha kuni sudanlyaklar nayzabozlik, qilichbozlik o‘yinlari ko‘rsatishgandi. O’shanda, yoki men o‘zim Rasululloh sallallohu alayhi va sallamdan: «Ko‘rsam maylimi?»- deb so‘ragandim, yohud Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning o‘zlari menga: «Tomosha qilasanmi?»-degandilar. Shunda men: «Ha»,-degandim. Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning orqalarida» turib tomosha qilgandim, yuzim yuzlariga shundoqqina tegib turgandi. Janob Rasululloh: «Ey Baniy Arfada, bo‘sh kelmangyz!» - deb xitob qilgan erdilar. Keyin, mening zerikkanimni bilib: «Bo‘ldimi?» - degandilar. Men: «Ha»,- deb aytgandim. «Borg‘il bo‘lmasa, ketaqol!» - degandilar».
Barro raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning xutba aytib turib: «Albatta bugun (hayit kuni) birinchy bo‘lib qiladirgan ishimiz - namoz o‘qimoq, keyin ersa, borib qurbonlik qilmoqdir. Kimki shunday qilsa, bizning sunnatimizni bajo keltiribdir!» - dedilar».
Oisha onamiz rivoyat qiladirlar: «Huzurimga (otam) Abu Bakr kirdilar. Oldimda ikkita ansoriy cho‘ri qiz ansoriylarning «Buos» kuniga bag‘ishlangan baytlarini ashula qilib aytayotgan erdi. Lekin, ikkala cho‘ri qiz ham ashulachi ermas erdi. Shunda Abu Bakr Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 187
Siddiq: «Shaytonning surnaylari (kelib-kelib) Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning uylarida chaling‘aydirmi?» - deb koyidilar. Bu voqea hayit kuni bo‘lgan erdi, O’shanda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Ey Abu Bakr, har bir qavmning o‘z bayrami bordir, bu kun bizning bayramimiz!» -degandilar».
Anas raziyallohu anhu naql qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bir necha xurmo yeb olmasdan hayit namoziga chiqmas erdilar».
Anas raziyallohu anhu naql qiladirlar: «Rasulullox. sallallohu alayhi va sallam xurmoni toqlab (1, 3, 5) yer erdilar».
Anas raziyallohu anhu naql qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Kimki Hayit namozidan avval qurbonlik qilgan ersa, qayta qurbonlik qilsin!» - dedilar. Shunda bir kishi: «Bu kun ishtaha birlan go‘sht yeydirgan kun!» deb qo‘shnilari to‘g‘risida gapirdi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam uning o‘z qo‘shnilari to‘g‘risidagi so‘zini ma’qullagandek bo‘ldilar. Keyin, boyagi kishi: «Menda ikki yashar bo‘lay deb qolgan bir echki bordir, u myonga ikkita qo‘ydan ham afzaldir»,- dedi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam o‘sha echkini qurbonlik qilmoqqa ruxsat berdilar. Echkini qurbonlik qilmakka faqat o‘sha kishiga ruxsat berdilarmi yokim hammagami, bilmayman».
Barro ibn Ozib rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam qurbon hayiti kuni hayit namozidan so‘ng xutba ayta turib: «Kimki biz singari namoz o‘qib, qurbonlik qilgaydir, qurbonligi qabul bo‘lg‘aydir, ammo kimki hayit namozidan avval qurbonlik qilg‘aydir, hisobga o‘tmag‘aydir»,- dedilar, Abu Burda ibn Nayyor (Barroning tog‘asi): «Men qo‘yimni hayit namozidan ilgari so‘ydim. Bugun yeb~ichadirgan kun erkanligini bilganim uchun, qo‘yimni qurbonlik qilinadirgan qo‘ylar ichida birinchi bo‘lsin, deb uyimda so‘ymoqni afzal ko‘rdim, shul sababdan qurbonlik qo‘yimni hayit namoziga kelishdan avval so‘yib, go‘shtidan pishirib, ovqatlanib keldim»,- dedi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Qo‘ying qurbonlik ermas, go‘shtga so‘yilgan qo‘y bulibdir»,- dedilar. Ibn Nayyor: «Yo Rasululloh, bizda ikki yashar bo‘lay deb qolgan bir echki bordir, u menga ikkita qo‘ydan ham afzalroqdir, o‘shani qurbonlik qilsam, kifoya qilg‘aydirmi?» - dedi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Ha, senga kifoya qilg‘aydir. Sendan boshqa hech kimga ikki yashar bo‘lay deb qolgan echki qurbonlikka o‘tmag‘aydir»,-dedilar (Ikki yoshga to‘lgan echki qurbonlikka yaraydir, lekin ikki yoshga to‘lmagani 1-yaramaydir)».
Abu Sa’id al-Xudriy rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ro‘za hayiti va Qurbon hayitida namozgohga chiqar erdilar. Dastlab namoz o‘qir erdilar, so‘ng o‘rinlaridan turib odamlarga yuzlanar erdilar. Odamlar ersa, saf tortib o‘tirishar erdi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ularga va’z aytar erdilar, vasiyat qilar erdilar hamda halollikka da’vat etib, haromdan hazar aylamakni buyurar erdilar. Agar biror tomonga askar yubormoqchi bo‘lsalar, buyurar erdilar. So‘ng, Madinaga qaytar erdilar. Odamlar shu tartibga ko‘nikib qoldilar. Bu tartib Madina amiri Marvon davrigacha davom etdi. Bir kuni men va Marvon, Qurbon hayitimidi, Ramazon hayitimidi, namozgohga
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 188
chiqdik. Namozgohga yetganimizda Kasir ibn Salt yasab bergan minbarga nazarim tushdi. Shu vaqt Marvon namoz o‘qimasdan avval minbarga chiqmoqchi bo‘ldi. Men uning etagidan tortdim, ul esa etagini mendan tortib olib, minbarga ko‘tarildi-da, namozdan avval xutba aytdi. So‘ng. men unga: «Xudo haqqi, o‘zgartirib yubordingiz!» - dedim. Marvon: «Ey Abu Sa’id, bilgan narsalarimiz unut bo‘ldi!»-dedi. Men unga: «Bilgan narsalarim, xudo haqqi, bilmagan narsalarimdan afzalroqdir!» - dedim. Marvon: «Odamlar namozdan keyin xutbaga quloq solib o‘tirmay qo‘ydilar, shuning uchun xutbani namozdan avval aytdim»,- dedi».
Abdulloh ibn Umar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Qurbon hayiti va Ro‘za hayitida namoz o‘qib, so‘ng xutba aytar erdilar»,-deydilar.
Jobir ibn Abdulloh rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ro‘za hayiti kuni namozgohga chiqdilar. Avval namoz o‘qidilar, so‘ng xutba aytdilar. Abdulloh ibn Zubayr xalifalikni qabul qilib, bay’at (qasam) qilgan kuni Ibn Abbos yuborgan odam kelib, unga: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning zamonlarida hayit namozida azon o‘qilmas erdi.va xutba namozdan keyin aytilar erdi»,- deb aytgan ekan». Jobir ibn Abdulloh va Ibn Abbos: «Ro‘za va Qurbon hayitlarida azon aytilmas erdi»,- deydilar.
Jobir ibn Abdulloh rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam hayit kuni o‘rinlaridan turib, avval namoz o‘qidilar, keyin erkaklarga xutba aytdilar. Xutbadan so‘ng, xotinlar yoniga borib Bilolning qo‘liga tayangan holda va’z aytdilar. Bilol ersa, etagini tutib turar erdi, xotinlar unga iona tashlar erdilar. Ibn Jurayj: «Hozirgi kunda ham imomning xotinlarga va’z aytmog‘i lozimmi?» - deb Atoga murojaat qildi. Ato: «Ha albatta, ular shunday qilmoqlari lozim. Lekin, nechun bunday qilmag‘aylar, bilmasman»,- dedi».
Ibn Abbos rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam, Abu Bakr va Usmon raziyallohu anhular birlan birga hayit namozini o‘qidim. Ularning hammalari ham hayit namozini xutbadan avval o‘qidilar». Ibn Umar raziyallohu anhu: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ham, Abu Bakr va Umar ham ikkkala hayit namozini xutbadan avval o‘qidilar»,- deydilar.
Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ro‘za hayiti kuni ikki rak’at hayit namozi o‘qidilar, hayit namozidan avval ham, keyin ham namoz o‘qimadilar. So‘ng, xotinlar jamoasi oldiga bordilar, ul kishi birlan birga Bilol ham bor erdi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam xotinlarni sadaqa bermakka da’vat qildilar. Xotinlar Bilolning etagiga sadaqa tashlay boshladilar. Birov sirg‘asini, birov bilaguzugini tashladi».
Barro deydilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Bugun (hayit kuni) eng avvalo hayit namozini o‘qig‘aymiz, keyin borib, qurbonlik qilg‘aydirmiz. Kim shunday qilg‘aydir, bizning sunnatimizni bajargan bo‘lur. Kim namozdan avval qo‘y so‘ygan bo‘lsa, bola- Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 189
chaqasiga go‘sht g‘amlab beribdir, qurbonlik qilmabdir»,-dedilar. Shunda ansoriylardan Abu Burda degan sahoba: «Yo Rasululloh, namozga kelishimdan avval qo‘y so‘yib erdim. Menda yana ikki yoshga yetmagan bir echkicha bordir, ikki yashardan ham ko‘rkamroq, shuni qurbonlik qilsam bo‘lg‘aydirmi?» -dedi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «O’rniga o‘shani qurbonlik qila qolg‘il, lekin sendan boshqa hech kimga bu ruxsat ztilmaydir!» -dedilar».
Hasan Basriy: «Hayit kuni sahobai kiromlarga qurol taqib (yokim olib) yurmoq man’ qilingan bo‘lib, dushman xavfi bo‘lgandagina ruxsat qilingandir»,-deydilar.
Sa’id ibn Jubayr rivoyat qiladirlar: «Ibn Umar birlan birga ot minib ketayotganimizda ul kishining oyoqlarining kaftiga nayzaning uchi kirib qadalib qoldi. Men otdan tushib sug‘urib tashladim. Bu voqea Minoda bo‘lgan erdi. Bundan xabar topgan Hajjoj ko‘rgani kelib: «Nayzani sizga kim tiqqanini bilganimizda erdi!» - dedi. Shunda Ibn Umar: «Siz tiqdingiz!» - dedilar (Hajjoj suiqasd qilmoqqa buyurgan erdi). Hajjoj: «Qanday qilib?»- dedi. Ibn Umar: «Qurol olib yurmoq mumkin bo‘lmagan kunda qurol olib yurmoqqa ijozat berdingiz. Haramga qurol birlan kirmoq mumkqn ermas erdi, bunga ham ruxsat berdingiz!» -dedilar».
Sa’id ibn al-Osim: «Otam bunday deb aytgan erdilar»,— deydilar: «Hajjoj Ibn Umar huzurlariga kirganda men ham o‘sha yerda erdim. «Ahvolingiz nechuk?» -dedi Hajjoj. «Yaxshi»,- dedilar Ibn Umar. «Kim nayza urdi sizga?» - dyob so‘radi Hajjoj. Ibn Umar: «Qurol ko‘tarmoq mumkin bo‘lmagan kunda qurol ko‘tarmrqqa ruxsat bergan kishi urdi»,- dedilar»,
Abdulloh ibn Busur: «Biz xuddi shu vaqtda hayit namozini o‘qib bo‘lgan bo‘lur erdik, bu nafl namoz o‘qimoq mumkin bo‘lgan vaqtga to‘g‘ri kelg‘aydir»,- dedi.
Barro raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam qurbon hayiti kuni bizga xutba ayta turib: «Albatta, mana shu kunimizda eng birinchi qiladirgan ishimiz - namoz o‘qig‘aymiz, so‘ng qaytib borib qurbonlik qilg‘aydirmiz. Kimki shunday qilg‘aydir, shubhasiz bizning sunnatimizni ado etgan bo‘lur. Ammo, kimki hayit namozidan avval qo‘y so‘ysa, oilasiga go‘sht tayyorlab bergan bo‘lib, qurbonlik qilgan hisobiga o‘tmag‘aydir»,- dedilar. Shunda tog‘am Abu Burda o‘rinlaridan turib: «Yo Rasululloh, men hayit namozidan avval qo‘yni so‘yib qo‘yibman. Menda ikki yoshga yetmagan bir echkicha bordir»,- dedilar. Rasululloh: «O’rniga o‘sha echki bolasini qurbonlik qila qolg‘il, lekin bu sendan keyin hech kimga ruxsat qilinmaydir!» -dedilar».
fazilati
Olloh taolo: «Muayyan kunlarda Ollohni zikr qilingiz!» - deganda, Zulhijja oyining birinchi o‘n kunligini, «... va sanoqli kunlarda» - deganda, hayitning 1-4-kunlarini tushunmoq kerak»,- deydilar Ibn Abbos. Ibn Umar va Abu Hurayra Zulhijja oyining 1- Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 190
10-kunlari bozorga chiqib takbir aytishar erdi, odamlar ham ularga qo‘shilib takbir aytishar erdi. Muhammad ibn Ali nafl namozidan keyin ham takbiri tashriq aytdilar».
Ibn Abbos quyidagi hadisni aytdilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Zulhijja oyining birinchi 10 kunida qilinadirgan amallardan afzalroq amali solih yo‘qdir!» - dedilar. «Yo Rasululloh, jihoddan ham afzaldirmi?» -deyishdi sahobalar. «Ha, jihoddan ham!-dedilar Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam - o‘z jonu molini xatarga qo‘yib, Olloh yo‘liga tikib chiqqan va molidan hech narsani qaytarib olib kelmagan kishi afzaldir!»
Umar raziyallohu anhu Minodagi chodirlarida takbiri tashriq aytar erdilar, uni eshitgan masjid va bozor ahli ham qo‘shilib aytar erdi, hatto Mino bundan larzaga kelur erdi. Ibn Umar o‘sha kunlari Minoda beto‘xtov takbiri tashriq aytur erdilar, besh vaqt namozdan keyin ham, chodir ichida ham, o‘rin-to‘shak ustida ham, o‘tirgan o‘rinlarida va yurgan yo‘llarida ham takbiri tashriq aytur erdilar. Maymuna onamiz va boshqa ayollar ham tashriq kunlari masjidda Abbon ibn Usmon va Umar ibn Abdulaziz boshliq erkaklar orqasida o‘tirib takbiri tashriq aytishdi».
Muhammad ibn Abu Bakr rivoyat qiladirlar: «Minodan Arafotga ketayotib Anasdan talbiya (labbayka Ollohumma, labbayka, demoq) haqida so‘radim: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birga qanday talbiya aytar erdingizlar?» Anas: «Xohlagan kishi - talbiya, xohlamagan - takbiri tashrik, aytur erdi, unga hech kim hech narsa demas erdi»,- dedi».
Ummu Atiyya rivoyat qiladirlar: «Hayit kuni bizga hayit namoziga chiqmoqni buyurishar erdi, hatto bokira qizlaru hayz ko‘rgan xotinlar ham hayit namoziga chiqishar erdi. Erkaklar orqasida turib, ular takbir aytishsa, takbir aytur erdik, duo aytishsa, duo aytur erdik, O’sha kunning barakotini tilab, gunohlarimizdan forig‘ bo‘lmoqni niyat qilur erdik».
Ibn Umar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ikkala hayitda ham ro‘paralariga nayzani sanchib qo‘yib (qibla tomonni to‘sib qo‘yib), namoz o‘qidilar»,- deydilar.
(kalta nayza) ko‘tarib yurmoq
Ibn Umar rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam namozga chiqsalar, ketlaridan anaza ko‘tarib yurishar erdi. Namozdan oldin uni ro‘paralariga sanchib qo‘yishar erdi. Janob Rasululloh o‘shanga qarab namoz o‘qir erdilar».
Ummu Atiyya: «Paranji yopinadigan qizlarimizga ham (hayit) namoziga chiqmoqni buyurishar erdi» ,— deydilar.
Hafsa onamiz mazkur hadisga qo‘shimcha qilib: «Endigina bo‘yiga yetgan (hali |
