B. J. Boltayev, A. R. Azamatov, G. A. Azamatova, B. S. Xurramov nazariya, algoritm, dastur toshkent 2013
Download 372.89 Kb.
|
Algoritmlash va dasturlash asoslari seriyasidan Kitob – II b. J.-fayllar.org
- Bu sahifa navigatsiya:
- Dasturlash tillari tarixidan.
- Jozef Mari Jakkard
|
sistemasi (qisqacha, IKS) deb ataladi. Masalan, “16 sonidan kvadrat ildiz
chiqarilsin” ko‘rsatmasi 2-sinf o‘quvchisining ko‘rsatmalar sistemasiga tegishli 5
Agar Ijrochi kompyuter hisoblanib, uning dasturiy ta’minotida berilgan (“Kar- ra jadvalini hosil qilish”) algoritmni bajara oladigan dastur (masalan, hech bo‘lmasa sodda amallar ketma-ketligini yozish mumkin bo‘lgan elektron jadvallardan birortasi ham) bo‘lmasa, u holda kerakli natijaga erishib bo‘lmaydi. Ma’lumki, kompyuterda biror masalani hal qilish uchun avval algoritm tuzi- ladi, so‘ng mazkur algoritm ma’lum bir qonun-qoidalar asosida kompyuter tushunadigan ko‘rsatmalar shaklida yoziladi. Hosil bo‘lgan matn kompyuter tilida yozilgach dastur deb ataladi. Demak, dastur – biror bir masalani yechish uchun kompyuter tushunadigan tilda yozilgan algoritm ekan. Kompyuter uchun dastur tuzish jarayoni dasturlash va dastur tuzadigan kishi dasturchi deb ataladi. Kompyuter tushunadigan «til» esa dasturlash tili deb ata- ladi. Dasturlash tillari tarixidan. Dasturlash tillari, asosan, ikkinchi jahon urushidan keyin yaratila boshlandi. Ammo uning boshlanishi tarixi ancha olis yillarga borib taqaladi. Arxeologik qazilmalarda topilgan sopol taxtachada bundan 3800 yil oldin (eramizdan avvalgi 1800-yillar) Bobilda foiz bilan bog‘liq murakkab amallar algoritmi keltirilgan. Unda aniq masa- la ishlangan bo‘lib, agar bug‘doy hosili yiliga 20% dan oshib borsa, uning miqdori ikki marta o‘sishi uchun necha yil va oy kerak bo‘lishi algoritmi tuzilgan. XIX asr fransuz kashfiyotchisi Jozef Mari Jakkard 1804- yilda yupqa mato ishlab chiqish jarayonida to‘quv dastgohlari uchun perfokartani eslatuvchi tasma ishlatgan va shu bilan perfo- kartaga asos solgan edi. 1836-yilda ingliz olimi Charlz Bebbij hozirgi kompyuterlarning bevosita ajdodi bo‘lmish analitik mashina ishlab chiqishga kirishdi va bu masalani nazariy hal qildi. Bu mashinaning asosiy xususiyati uning dastur asosida ishlashi va hisob-kitob natijalarini «eslab» qolishida edi. 1843 yilda ingliz matematigi Download 372.89 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|