Бухоро муҳандислик-технологи

Назорат саволлари:

1. 
   Тебранма системада таъсир қилувчи куч ихтиёрий ўзгарса, массанинг ҳаракат тенгламаси қайси кўринишда ёзилади?
   
2. 
   Ифодадаги к ва х лар қандай катталик?
   
3. 
   Бир тартибли ҳаракат тенгламасининг умумий ечимини ёзинг.
   
4. 
   Ихтиёрий таъсирдаги система реакцияси қандай ифодаланади?
   
5. 
   Импульсив таъсирдаги системалар реакцияси нима?
   
6. 
   Қандай ифода бирламчи импульсли система реакцияси дейилади?
   
7. 
   Тасодифий куч таъсиридаги система реакцияси қандай топилади?
   
8. 
   Статик куч таъсирида система реакцияси қандай ифодаланади?
   
9. 
   Қандай ифодага тасодифий бирламчи таъсирдаги система реакцияси деб аташ мумкин?
   
10. 
    Ҳаракат тенгламасидаги ва kx лар нимани билдиради?
    

Таянч иборалар:

Куч, консерватив система, импульсив таъсир, система, реакция, тасодифий куч, тебранма система, масса, тенглама, пружина, вариация, вақт, функция, дифференциал, ифода, интеграл, импульс, теорема, деформация, статик куч.

7 – МАЪРУЗА

ТАЪСИР ҚИЛУВЧИ КУЧНИНГ ВАҚТ МОБАЙНИДА ЎЗГАРИШИ
Маъруза режаси:

7.1. 0 ≤ t ≤ Q вақт оралиғида таъсир қилувчи тасодифий зўрикишли

системалар реакцияси.

7.2. Чизиқли ўсиб борувчи таъсир кучи.

7.3. Q – вакт оралиғида таъсир қилувчи кучнинг ўсиши ва доимий

қийматларда сақланиш ҳолати.

7.4. Таъсир қилувчи кучнинг умумий ҳоллари (график ечими).

Адабиётлар:

1. 
   Бидерман В. Д. «Теория механических колебаний» М. 1980г.
   
2. 
   Камиров М. С. «Динамика механизмов машин» М. 1969г.
   

7.1. t қ 0 да F₀ тасодифий куч ва t қ Q да F₀ манфий таъсир қилувчи кучларни (тескари) кўринишда қуйидагича ёзиш мумкин, яъни t > 0 бўлганда, тасодифий куч таъсиридаги система ҳаракат конуни: Х₁ қ F₀ X₁ (t) бўлади.

Манфий куч таъсирида эса (t ≥ 0 бўлганда)

Х₁ қ - F₀ X_-1(t – Q)

бу ерда: Х₁ (t) қ - тасодифий бирламчи куч таъсиридаги система реакцияси.

0 ≤ t ≤ Q шартга биноан, системага иккала куч таъсир қилганда, унинг тўлиқ силжиши

Х қ га тенг t > Q бўлса, у ҳолда

Х қ F₀X₁(t) – F₀X₁(t – Q) қ

Формуладан кўриниб турибдики, агар Q – таъсир қилиш вақти (Q > π/p) хусусий тебраниши даври ярмидан ошса, у ҳолда максимум силжиши қуйидагича топилади.

Х_max қ

Агар тасодифий кучнинг таъсир қилиш вақти хусусий тебраниш ярми давридан кичик бўлса, у ҳолда куч таъсири тугагандан сўнг, максимал силжишга эришилади.

Бундай ҳолларда t қ да Х қ Х_m бўлади.