Fuqarolik huquqi modulidan tayyorlangan yakuniy nazorat uchun Kazuslar

628-модда. Текин фойдаланиш шартномасидан воз кечиш
Агар ашёдан текин фойдаланиш муддати шартномада белгилаб
қўйилган бўлмаса ва шартномада хабар қилишнинг бошқа муддати
назарда тутилмаган бўлса, ҳар қайси тараф иккинчи тарафни бир ой
олдин хабардор қилиб, шартномадан хоҳлаган пайтда воз кечишга ҳақли.
Агар текин фойдаланиш шартномасида бошқача тартиб назарда
тутилган бўлмаса, ссуда олувчи муддати кўрсатиб тузилган шартномадан ушбу модданинг биринчи қисмида назарда тутилган тартибда
ҳар қачон воз кечишга ҳақли.
1. Шарҳланаётган модда иккала нормасининг ҳам диспозитивлигини
ҳисобга олган ҳолда, ҳар икки тараф шартноманинг амал қилишини
тугатишга хақли.
2. Шартнома муддат кўрсатилмасдан тузилган бўлса, тарафлар исталган вақтда иккинчи тарафни бу ҳақида огоҳлантириб, шартномадан воз
кечиши мумкин. Ссуда олувчи ҳам, гарчи шартноманинг амал қилиш
муддати белгиланган бўлса, муддатидан олдин юқоридаги тартибда
шартномадан воз кечиш ҳуқуқига эга. Бундай ҳолатда ссуда берувчига
бир ойдан кеч бўлмаган муддатда олдиндан хабар юборилиши керак.


630-модда. Текин фойдаланиш шартномасининг бекор бўлиши
Агар шартномада бошқача тартиб назарда тутилган бўлмаса,
ссуда олувчи фуқаро вафот этган ёки ссуда олувчи юридик шахс
тугатилган ҳолларда текин фойдаланиш шартномаси бекор бўлади.
Шарҳланаётган модданинг номи ва жойлашувидан текин фойдаланиш муносабатларини назорат қилиш қоидаларининг якунини кўрамиз.
Амалдаги диспозитив норма бошқа шарт шартномада кўрсатилмаган
бўлса, ссуда олувчи фуқаро ўлими ёки юридик шахснинг тугатилишидан
кейин мажбуриятларнинг тугатилишини назарда тутади. Юридик шахс
қайта ташкил этилса, ҳуқуқ ва мажбуриятлари унинг ҳуқуқий ворисига
ўтиши мумкин. (Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик Кодексининг
629-моддасига қаранг).

4

“Toshkent qishloq xo‘jalik lizing” aksiyadorlik lizing kompaniyasi va “Sirdaryo” fermer xo‘jaligi o‘rtasida kambay ya’niy paxta terish mashinasini lizingga olish bo‘yicha lizing shartnomasi tuzildi. Lizing shartnomasi bo‘yicha to‘lovlar o‘z vaqtida to‘lashga harakat qilindi. Biroq, lizing to‘lovining 75% to‘lashga ulgurilgan holda fermer xo‘jaligi qolgan qismini to‘lay olmadi. Lizing shartnomasi bo‘yicha sotib olib lizing oluvchiga topshirilgan traktor lizing beruvchining bankdan olgan krediti ta’minoti sifatida bankka garovga qo‘yilgan. Biroq, ushbu garov shartnomasini tuzishda lizing oluvchining roziligi olinmagan. Shu boisdan lizing kompaniyasi fermer xo‘jaligidan 20 853 263 so‘m penya undirib berishni va shartnomani bekor qilib lizing ob’ektini qaytarishni so‘ragan.