Guliston davlat universiteti pedagogika fakulteti pedagogika- psixologiya

PSIXIKANING NAMOYON BO’LISH SHAKLLARI VA 
ULARNING O’ZARO BOG’LIQLIGI
 
PSIXIK  
JARAYONLAR
 
PSIXOLOGIK 
HOLATLAR
 
SHAXSNING 
XUSUSIYATLARI
 
BILISH 
JARAYONI
HISSIY- 
IRODAVIY
INDIVIDUALLIK
sezgilar
 
 
emotsiyalar
 
yo’nalishlar
 
idrok
 
 
e’tiqodlilik
 
temperament
 
Xotira
 
bardamlik
 
xarakter
 
Tafakkur
 
tetiklik
 
qobiliyatlar
 
Hayol
 
apatiya
 
iqtidor
 
Nutq
 
qiziquvchanlik
 
aqliy salohiyat
 
Diqqat
 
hayratlanish
 
xulq 
motivatsiyasi 
 
4
David G. Mayers Psychology,© 2010 by Worth Publishers. 89-b.
 

---

13
 
ishonchlilik
 
ish uslubi
 
 
ijodiy ruhlanish
 
mas’uliyat
 

  
 Bugungi kunda biz insonlar butun er yuzidagi o‘ta murakkab telefon
tarmoqlariga qaraganda ancha murakkab tuzilishdan iborat bo‘lgan atiga
uch funtli inson miyasini tadqiq eta oldik: yangi tug‘ilgan chaqaloqlarning
qobiliyatlaridan taajjubga tushdik; inson ongining vizual obrazlarni bir
vaqtning o‘zida, parallel ishlov berish uchun guruhlab, keyin esa ulardan 
qayta yorqin rangli obrazlarni yaratuvchi millionlab nerv impulslariga
taqsimlovchi sensor tizimini munosib baholay oldik; inson xotirasining
umumiy ko‘rinishi bilan hajmining cheksizligini va biz tevarak-atrofdan
olayotgan axborotlarga ongli hamda anglamagan holda osonlik va zudlik bilan 
ishlov berishimizga ishonch hosil qildik. SHuning uchun insoniyat vakillari 
orasida fotoapparat, avtomobil va kompyuterni ixtiro qilgan, atomni 
parchalagan va genetik kodni kashf etgan, kosmik fazoni zabt etgan va okean 
tubiga sho‘ng‘iy olgan daholarning mavjudligi ajablanarli hol emas.
5
Psixikaning turli shakllarda ko’rinishlari: psixik jarayonlar, psixologik 
xolatlar, xususiyatlar mavjud bo’lib, psixik aks ettirish bir qator xususiyatlari 
bilan ajralib turadi, ya’ni shaxs individualligi orqali namoyon bo’ladi; shaxsning 
faoliyati jarayonida yuzaga keladi; atrofdagi voqelikni to’g’ri aks ettirish 
imkoniyatini beradi.
Psixologiya fanining predmeti masalasida psixika va uning namoyon 
bo’lish shakllari zamonaviy psixologiyaning umumiy psixologiya sohasiga 
aloqador bo’lib, ko’plab olimlar o’z ilmiy adabiyotlarida bu jihatni muhim 
sifatida qaraydilar.
Insonlarning fikrlash, his qilish va xatti-harakati sabablarini tushunish
uchun qanday qilib psixologiya fanidan mukammal foydalanishimiz mumkin?
6