Janat Odamlar n65. p65

Xudoyberdi To‘xtaboyev
214
darrov tanib: «Xayriyat, xayriyat!» – deb quvnoq
ohangda sayrashibdi. Endi ular har kuni bir-
birlariga qarab erkaklari «qochamiz, qochamiz» deb
sayrasa, urg‘ochilari «ketamiz, yaylovlarga keta-
miz» deb churuk chalishar ekan, katta bedana
o‘tkir tumshuqlari bilan to‘rni uzish harakatida
bo‘lsa, kichik bedana kuchli oyoqlari bilan qovoqni
teshmoqchi bo‘lib, tinmay tepkilarkan. Bo‘lmabdi,
hech bo‘lmabdi, to‘r uzilmabdi, qovoq teshilmabdi.
Bedanalar, uy egasining qovog‘i soliqroq ekan:
– Badqovoq, badqovoq! – deb, o‘g‘illarining
qorni katta ekan:
– Oshqovoq, oshqovoq! – deb, onalarining chap
ko‘zidan yosh oqarkan:
– Shilpiq, shilpiq! – deb masxara qilib sayrash-
da davom etaveribdi. Oxiri bo‘lmabdi, ozodlikka
chiqishdan, juftlari bilan qo‘shilishdan umidlari
uzilib, behol bo‘lib yotib qolishibdi. Katta bedana
tush ko‘ribdi. Onasi uchib kelganmish. O‘g‘illari-
ning ahvolini ko‘rib afsuslanganmish.
Boshingga mushkul ish tushganda «Yo Olloh»
deb sayragin devdim-ku, deb urishganmish. Uyg‘o-
nib ketib «Yo Olloh, yo Olloh», deya bor ovozi
bilan sayrab yuboribdi, ukasi jo‘r bo‘libdi. Dasht-
biyobonlardagi, cho‘l-yaylovlardagi boshqa beda-
nalar ham qo‘shilganmish. Yeru ko‘kni «Yo Olloh»
degan sehrli sadolar qoplab ketganmish. O‘sha
uyda endigina o‘n to‘rt yoshga kirgan – jannat
hurlaridck bir ma’suma qiz bor ekan, aqlu odobi
joyida, ko‘p rahmdilu shafqatli ham ekan. Xudo
uning ko‘ngliga solibdi. U ham uyquda ekan. Beda-
nalarning sehrli ovozidan uyg‘onib ketibdi,
uyg‘onishi bilan qovoqlarning to‘rini o‘tkir qay-

---

Jannati odamlar
215
chilar bilan qirqib tashlabdi, ozod bo‘lgan bedanalar
«Yo Olloh, yo Olloh» deya sayrashib, narigi
paykalda ularni intizorlik bilan kutayotgan bo‘lajak
juftlari yoniga borib, silashib-siypalashib tug‘ilib
o‘sgan o‘tloqlariga qarab parvoz qilishibdi. Turmush
qurishibdi. To‘ylari kuni erkaklari urg‘ochilariga
bir qopdan qunoq hadya qilibdi. Kevin bola-chaqali
bo‘lishibdi. Keyin to umrlarining oxirigacha «Yo
Olloh, yo Olloh» deya ozodlik qo‘shig‘ini kuylab,
eshitganlarning dilini xushnud etishibdi... Shunday
qilib ertak ham tamom bo‘libdi. Uyg‘oqmisan,
azamat î'glim, nega indamaysan?
– Uyg‘oqman, anavi qizni dadasi urishibdimi?
– deb so‘radim.
Yo‘q, urishmabdi, uni Olloh o‘z himoyasiga
olibdi.
– Keyin nima bo‘pti? – deb so‘radim yana.
– Keyin o‘sha qiz juda baxtli hayot kechiribdi,
uzoq yashabdi, yuz yildan ortiq umr ko‘ribdi.
Olamdan o‘tgach Olloh, qushlarga mehribon
bo‘lgani uchun, barcha gunohidan o‘tib, jannatdan
joy beribdi. Bo‘ldimi, boshqa savoling yo‘qmi?
– Bor, – dedimu, uyog‘ini aytolmay uxlab
qoldim...