Kbk: 84(Ros-Rus)


Download 1.67 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/101
Sana13.04.2023
Hajmi1.67 Mb.
#1354589
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   101
Bog'liq
Taras Bulba

40
Nikolay Gogol
xalqqa ta’zim qilganidan keyin gurzini yerga 
qo‘yib, olomon orasiga kirib ketdi.
Qozi-askar bilan mirza va yasovul ham:
– Og‘alar, biz ham martaba alomatlarini tash-
laylikmi? – dedilar-da, mirza qalam va qalam-
donini, qozi muhrini, yasovul hassasini yerga 
qo‘ymoqchi bo‘ldi.
Yig‘in orasidan:
– Yo‘q, sizlar o‘z martabangizda turaveringlar
biz faqat askarboshini o‘rnidan tushirmoqchi edik, 
chunki askarboshimiz xotinchalish bo‘lib qolipti, 
bizga askarboshining asili kerak! – de dilar.
– Qani, endi kimni askarboshi etib saylaysiz-
lar? – dedilar oqsoqollar.
– Kukubenkoni saylaymiz! – deb qichqirdi bir 
qism.
– Kukubenkoning bosh bo‘lishini xohlamay-
miz! Hali yoshlik qiladi, ona suti og‘zidan ketgani 
yo‘q! – deb qichqirishdi ba’zilar.
Ba’zi birovlar:
– Shilo bo‘lsin, Shiloni askarboshilikka 
ko‘taramiz! – deb qichqirdi.
Olomon orasidan ba’zilar:
– Og‘zingga tosh, itvachcha, o‘g‘irlik qilib shar-
manda bo‘lg‘an-ku, o‘sha ham odammi, kazak 
emas, tatar, yo‘qolsin araqxo‘r, sohti qursin 
Shiloning! – deb koyidi.
– Borodatiyni askarboshi qilib ko‘taramiz. 
Borodatiy bo‘lsin!
– Borodatiyning sardor bo‘lishini xohlamay-
miz! Yo‘qolsin nomard!
Taras Bulba bir-ikki kishining qulog‘i tag‘iga 
borib: «Kirdyagani saylaymiz denglar!» – deb shi-
virlab qo‘ydi.


41
Taras Bulba
Olomon orasidan ba’zi birovlar:
– Kirdyagani saylaymiz. Kirdyagani! – deb hay-
qirsa, ba’zilar:
– Borodatiyni saylaymiz, – deb qichqirishar edi.
– Kirdyagani saylaymiz, Shilo kerak emas. 
Kirdyaganing askarboshi bo‘lishini xohlaymiz!
Nomi zikr qilingan kishilar o‘z-o‘zini sayladi 
degan gap bo‘lmasin deb, darrov odamlar orasi-
dan chiqib ketardilar.
Birov: 
– Kirdyaga bo‘lsin, Kirdyaga! – desa, birov: – 
Borodatiy bo‘lsin, – deb qichqirar edi.
Keyin ish mushtlashishga aylandi. Oqibat 
Kirdyaga tarafdorlari zo‘r chiqib, o‘sha saylandi.
– Kirdyagani deganlar bu yoqqa yuringlar, – 
deb qichqirdilar.
Kazaklardan o‘ntachasi yig‘indan chiqib, uning 
tomoniga o‘tdi. Ularning ba’zilari shu qadar mast 
ediki, zo‘rg‘a tikka turar edi. Bu o‘ntacha kazak 
Kirdyaga saylanganligini bildirish uchun to‘ppa-
to‘g‘ri uning oldiga ketdi.
Yoshi qaytib, keksayib qolgan bo‘lsa ham, 
ko‘pni ko‘rgan aqlli Kirdyaga xuddi hech narsani 
bilmaganday chodirida bahuzur o‘tirar edi.
Kelganlardan:
– Og‘aynilar, nima deysizlar, nima maqsadda 
keldinglar? – deb so‘radi.
– Qani yur, seni askarboshi qilib saylaylik.
– Birodarlar, rahm-shafqat qilinglar, bunday 
ulug‘ martabaga loyiq emasman! Men qayda-yu, 
askarboshilik qayda! Bunday ulug‘ vazifani 
o‘tashga aqlim yetmaydi. Yurtda mendan boshqa 
tuzukroq odam qurib ketibdimi?
Kelganlar:


42
Nikolay Gogol
– Endi indamasdan boraversang-chi! – deb 
qichqirdilar. Ikki kishi uning qo‘ltig‘idan ushlab, 
oyog‘ini tirab, orqasiga chiranganiga qo‘ymay, urib, 
turtkilab, tepkilab ma’raka o‘rtasiga olib keldi.
– Nomard, orqangga chiranma! It, axir seni iz-
zat qilib, katta ko‘targandan keyin izzatingni bil-
da! – deb koyiganlar ham bo‘ldi.
Shu tarzda Kirdyagani ma’raka o‘rtasiga olib 
keldilar.
Uni sudrab kelganlar:
– Qani, og‘aynilar, nima deysizlar? Shu kishi-
ning askarboshi bo‘lishini xohlaysizlarmi? – deb 
xalq o‘rtasiga tashladilar.
To‘plangan odamlar:
– Xohlaymiz! – deb qichqirdilar. Shovqin-suron 
olamni bosdi.
Oqsoqollardan biri gurzini olib, yangi saylangan 
askarboshiga tutqazdi. Kirdyaga rasm-odatni bajo 
keltirib, daf’atan gurzini olmadi. Oqsoqol tag‘in 
tutqazdi, yana olmadi, uchinchi marta tutqizganda 
«barakalla» degan ovozlar ko‘tarildi, shovqin-suron 
olamni tutdi. Bundan keyin eng keksa mo‘ysafid-
lardan to‘rt kishi o‘rtaga chiqib (Sechda juda qa-
rib qolgan keksa kishilar yo‘q edi, chunki bu yer-
dagilarning hech biri o‘z ajali bilan o‘lmas edi) yog‘ib 
o‘tgan yomg‘irdan, loy bo‘lib qolgan tuproqdan har 
qaysisi bir siqimdan olib yangi saylangan askar-
boshining boshiga surtdilar. Suyuq loy boshidan 
oqib tushib, uning yuz-ko‘zlari, mo‘ylovlari loyga 
bulandi. Ammo Kirdyaga joyidan qimirlamay turar 
va o‘ziga bunday izzat-ikromlar ko‘rsatgan kazak-
larga rahmat o‘qir edi, xolos.
Saylov shu bilan tamom bo‘ldi. Bu saylovga 
hech kim Bulbadek xursand bo‘lmagan bo‘lsa ke-



Download 1.67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   101




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling