Kristallografiya va mineralogiya

21.8-rasm. Kristallangan magnezit 
Magnezitni sun’iy yo‘l bilan SaSO
3
ni MgCl
2
yoki MgSO
4
eritmalarida 
qizdirib olish mumkin.
Magnezitni sanoatbop konlari ikki xil bo‘ladi: gidrotermal va infil’tratsion. 
Gidrotermal konlar orasidagi yotqiziqlari, kristallangan magnezitni dolomit va 
dolomitli ohaktoshlardagi yotqiziqlari va amorf magnezitni serpentinitlar orasidagi 
yotqiziqlariga ajratiladi. Infil’tratsion konlar serpentinitlarni nurash zonasi 
mahsulotlari bilan bog‘liq. Ohaktoshlardagi gidrotermal konlarni hosil bo‘lishi 

---

192 
qaynoq megnezial eritmalarni ohaktoshlarga ta’sir etishi bilan bog‘liq. Bu 
jarayonda avval ohaktosh dolomitga, so‘ngra dolomit magnezitga aylanadi. 
Ca[CO
3
]+MgCO
3
=CaMg[CO
3
] 
CaMg[CO
3
]
2
+MgCO
3
=2Mg[CO
3
]+CaCO
3
Magnezit bilan bir assotsiatsiyada dolomit, kal’sit, aragonit, breynerit, 
siderit, serpentin, tal’k, xrizotil-asbest, brusit keladi.
Infil’tratsion konlarda esa magnezit bilan bir assotsiatsiyada qo‘ng‘ir 
temirtoshlar, opal, xalsedon keladi. Magnezitni kal’sit bo‘yicha psevdomorfozalari 
ma’lum. Magnezit bo‘yicha esa tal’k va qo‘ng‘ir temirtoshlarni psevdomorfozalari 
ma’lum. Magnezitni yirik konlari Uralda, Avstriyada, Chexoslovakiyada, Xitoyda 
ma’lum. O‘zbekistonda magnezit G‘arbiy va Janubiy O‘zbekiston konlarida va 
Chotqol-Qurama tog‘larida uchraydi.
Magnezit 
metallurgiyada 
o‘tga 
chidamli 
g‘ishtlar 
tayyorlashda, 
qurilishdassementni maxsus navlarini tayyorlashda (Sorelssementi), elektr 
sanoatida izolyatorlar ishlashda, qog‘oz, rezina sanoatida, qand-shakar ishlashda 
qo‘llaniladi.
Dolomit – CaCO
3