Library ziyonet uz/ A lvido, ey

Alvido, ey Gulsari (qissa) 
Chingiz Aytmatov 
 
55 
library.ziyonet.uz/ 
 
Qaydasan, qora koʻzli boʻtalogʻim? Yelinimdan, tirsillab turgan yelinimdan sut tizillab 
chiqyapti, oyoqlarimdan oqib tushyapti. Qaydasan? Javob ber! Yelinimdan tizillab sut 
oqyapti. Oppoq sut... 
 
Qizlar esa uxlab yotishardi. Oʻtov ortida bepoyon choʻl, tun qorongʻiligida koʻz ilgʻamas 
choʻl yastanib yotardi. 
 
Bu paytda Gulsari otxonada toʻs-toʻpolon qilib, otboqarlarga uyqu bermayotgandi. U 
otlarga qamoqxona boʻlgan otxonaga birinchi bor tushishi edi. 
 
VIII 
Tanaboy bir kuni ertalab yilqilar orasida oʻz saman yoʻrgʻasini koʻrganida qalbi olam-
olam quvonchga toʻldi. Ustida egar, noʻxtasidan uzilgan arqonning bir boʻlagi osilib 
turardi. 
 
– Gulsari, Gulsari, omonmisan? – Tanaboy sirtmogʻi bilan yugurib bordi va yaqinlashib 
uni begona yuganda, ogʻir uzangili qoʻpol begona egar ostida koʻrdi. Uni ayniqsa egar 
ustidagi qalin duxoba yostigʻi gʻazablantirib yubordi, goʻyo otni erkak emas, balki xotin 
minib yurganday. 
 
– Tuf! – gʻazablanganidan tupurib yubordi Tanaboy. Otni tutmoqchi, uning ustidagi 
mana bu bema’ni abzal-anjomlarning hammasini uloqtirib tashlamoqchi boʻldi, lekin 
Gulsari tutqich bermay qochib ketdi. Saman yoʻrgʻaning hozir u bilan ishi yoʻq, u 
biyalarga aylanishardi. Yoʻrgʻa ularni shu qadar sogʻingandiki, oʻzining. sobiq 
xoʻjayinini hatto payqamagan ham edi. 
 
«Demak, oxir qochib kelibsan-da, tizginni uzibsan-da. Balli! Xoʻp, mayli, oʻynab qol, 
oʻynab qol, men jim yuraman», oʻyladi Tanaboy va yilqilarning bir oz chopib yurishiga 
erk berishga qaror qildi. Gulsarining orqasidan odamlar yelib kelishmagunicha, u oʻzini 
oʻz uyidagiday his etib yuraversin. 
 
– Hayt-hayt-hayt! – qichqirdi Tanaboy, uzangiga oyoq tirab va sirtmoqni havoda oʻynatib 
yilqilarni haydadi. 
 
Biyalar qulunlarini chaqirib qoʻzgʻalishdi, yosh biyalar oʻynoqlab chopib ketishdi. 
Shamol ularning yollarini oʻynardi. Koʻkatlar bilan qoplanayotgan yer quyosh nuri ostida 
yashnardi. Gulsari seskanib tushdi, qaddini rostlab oldi-da, gerdayib chopib ketdi. Uyur 
oldiga tushib oldi, yangi aygʻirni uyurdan quvib chiqardi-da, orqaga haydab yubordi, oʻzi 
boʻlsa pishqirib, uyur oldida oʻzini koʻz-koʻz qilib oʻynoqlab ketdi va yilqilarning goh u 
yonboshiga, goh bu yonboshiga chopib oʻta boshladi. Uyurning hidi, biyalar sutining 
hidi, qulunlar hidi, dasht shamolining hidi uning boshini aylantirardi. Ustida bema’ni 

---