Мавзу: Репродуктив тизим физиологияси Тузувчи: дотц. Бабаджанова. С. Х


Download 0.94 Mb.
bet7/24
Sana14.02.2023
Hajmi0.94 Mb.
#1197420
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   24
Bog'liq
15-маъруза

Аёлларнинг жинсий аъзолари тухумдонлар ички секреция аъзолари ҳамдир, уларнинг гормонлари аёллар жинсий фаолиятини идора қилади. Аёллар жинсий аъзоларнинг фаолиятларини аёлларнинг организмида бўлиб турадиган, овариал - менструал цикл деб аталадиган ритмик ўзгаришлар йигиндиси таъминлаб туради. Овариал - менструал цикл, яъни хайз циклида фаолий ўзгаришлар гипоталамусда (гипоталамик цикл), гипофизда (гипофизар цикл), тухумдонларда (тухумдон цикли) ва бачадонда (бачадон цикли) рўй беради. Ушбу циклларнинг барчаси бир-бири билан ўзвий боғланган бўлиб, бир-бирини тақозо қилади ва бири иккинчисига қарам бўлади. Хайз циклини идора қиладиган жинсий безлар билан гипофиз, гипоталамус ва ВАТ функционал томондан бир-бирлари билан махкам боғланган. Жинсий циклнинг нейрогуморал йўл билан идора қилинишида бош миядаги бодомчасимон (амигдолоид) ядролар ва лимбик тизим иштирок қилади.

Гипофизар ва гипоталамик цикллар гонадотроп гор-монларнинг (фолликулларни стимулловчи гормон, фолликулларни лютеинловчи гормон ва лютеотроп гормон (про-лактин) ишланиб чиқишини вақти-вақти билан кучайиб туришидан иборат. Гонадотроп гормонлар тухумдон ва бачадон циклларини ҳосил қилувчи жараёнларни аёлларнинг эстрогенлари иштирокида стимулланади. Гонадотроп гормонлар таъсири остида тухумдонда таҳминан ҳар 28 кунда такрорланиб турадиган ритмик ўзгаришлар бўлиб туради. Агар аёл хомиладор бўлса бундай жараёнлар кузатилмайди. Фолликулнинг ўсиб, етилиб бориши билан тавсифланадиган фолликул фазаси ва сариқ тана ривожланиб борадиган лютеин фазаси фарқланади. Фолликулни фазаси 14-16 кун давом этади.

Гипофизар ва гипоталамик цикллар гонадотроп гор-монларнинг (фолликулларни стимулловчи гормон, фолликулларни лютеинловчи гормон ва лютеотроп гормон (про-лактин) ишланиб чиқишини вақти-вақти билан кучайиб туришидан иборат. Гонадотроп гормонлар тухумдон ва бачадон циклларини ҳосил қилувчи жараёнларни аёлларнинг эстрогенлари иштирокида стимулланади. Гонадотроп гормонлар таъсири остида тухумдонда таҳминан ҳар 28 кунда такрорланиб турадиган ритмик ўзгаришлар бўлиб туради. Агар аёл хомиладор бўлса бундай жараёнлар кузатилмайди. Фолликулнинг ўсиб, етилиб бориши билан тавсифланадиган фолликул фазаси ва сариқ тана ривожланиб борадиган лютеин фазаси фарқланади. Фолликулни фазаси 14-16 кун давом этади.


Download 0.94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling