Mavzu: statistik grafiklar va ularning unsurlari

7. Koordinatsiya nisbiy miqdorlari.
Koordinatsiya nisbiy miqdorlari (Knm) to‘plamning bir-biriga bog‘liq ikki guruhlarining bir - biriga nisbati bilan aniqlanadi. Bunday nisbiy miqdorlarni aniqlash to‘plam guruhlarining bir-biri o‘rtasidagi nisbiy koordinatsiyani aniqlashda foydalaniladi:
Koordinatsiya nisbiy miqdorlari shahar va qishloq aholisi, ayol va erkaklar, tovaroborot hajmidagi oziq-ovqat va nooziq-ovqat tovarlar guruhi, oshxonalardagi o‘z ishlab chiqargan va sotib olgan mahsulotlarning nisbati kabi ko‘rsatkichlarni ifodalashi mumkin.

to‘plamning I qismi to‘plamning II qismi

Knm = ------------------------------- yoki ----------------------------------
To‘plamning II qismi to‘plamning I qismi
Misol: Korxonada barcha xodimlar soni 80 kishini tashkil etadi, shu jumladan ishchilar soni 65 kishi, ma’muriy- boshqaruv xodimlari - 15 kishi. Korxona ma’muriy - boshqaruv xodimlarining ishchilar soniga nisbatini aniqlaymiz :
15 x 100
Knm = ---------------- = 23 %
65
Demak, korxona rahbariyati ishchilarga nisbatan 23 foizini tashkil etar ekan.


8.Taqqoslash nisbiy miqdorlari.
Taqqoslash nisbiy miqdorlari (Tnm) turli ob’ekt yoki xududlarga taaluqli mohiyati bir xil hodisa, jarayonlarni o‘zaro nisbati bilan taqqoslaydi. Bunda mamlakatlarda ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar, xududlarning katta-kichikligi taqqoslamasi, tarmoqlardagi mehnat unumdorligi, hosildorliklarni taqqoslash va shu kabilar misol bo‘ladi.
O‘zbekiston Respublikasining viloyatlardagi fermer xo‘jaliklari to‘g‘risidagi quyidagi ma’lumotlar berilgan:
Viloyatlar Fermer xo‘jaliklari soni Jamiga nisbatan,%
Qoraqalpog‘iston
Respublikasi 9271
Andijon 17272
Buxoro 15656
Jizzax 13374
Qashqadaryo 29785
Navoiy 7372
Namangan 13318
Samarqand 25010
Surxondaryo 15103
Sirdaryo 9205
Toshkent 19935
Farg‘ona 24963
Xorazm 18381
Respublika bo‘yicha 218645 100