Maxsuliy (produksiya) ekspert tizimlari taraqqiyoti va tadbiqlari Reja

Interpretatsiyalash
Interpretatsiyalovchi tizimlar kuzatish natijalari asosida ma'lum bir xulosani
keltirib chiqarish imkoniyatiga egadir. Prokpector tizimi interpretatsiyalash
tipidagi mashhur tizimlardan biri hisoblanib, 9 ta ekspertning bilimlarini o'zida
jamlagandir. Ekspertizaning 9 ta usulini uyg'unlashtirgan tizim katta qiymatdagi
qazilma boyliklarni aniqlab beradi.
ET NI QO'LLASH MEZONI

---

Bir qator masalalar borki, ularni bilimlarga asoslangan tizimda yechimini
topish istalgan boshqa yo'llar bilan topishdan oson kechadi. Bu tizimlardan
foydalanilganda quyidagi mezonlarga asoslangan holda ish yuritiladi:
• Ma'lumot va bilimlar ishonchli, vaqt o'tishi bilan o'zgarmaydi;
• Bo'lishi mumkin yechimining ko'lami katta emas;
•
Masala yechimini topishda formal fikrlamaydi. Bilimlarga asoslangan tizimlar
borki, ular masala yechimini abstrakt tushunchalar yordamida yecha 
olmaydilar. Masala yechimi protsedura tahliliga bog'liq bo'lgan hollarda 
bilimlarga asoslangan tizimlarga nisbatan, oddiy dastur mahsulotlari 
yaxshiroq natija beradi. Bilimlarga asoslangan tizimlar ko'proq formal fikr 
yuritish kerak bo'lgan hollarda yaxshi natija beradi;
• hech bo'lmaganda, o'z bilimlarini shakllantirib, ularni masala yechishdagi
usullarini asoslab bera oladigan bitta bo'lsa ham ekspert bo'lishi kerak.
Birinchi jadvalda masalaning taqqoslangan xususiyatlariga qarab ET larni
qo'llashda qayta natija olish mumkinligi keltirilgan.
1-jadval
Qoilaniladi
Qo'llanilmaydi
aniq protsedura yoki algoritm yaratib
bo'lmaydi, ammo yechimning evristik usullari
mavjud
kuchli effektiv algoritmik usullar mavjuddir
masalani yecha oladigan ekspertlar bor
ekspertlar yo'q yoki juda kam
masala xarakteriga qarab, u diagnostika,
interpretatsiya yoki prognozlash sohasiga
tegishli
masala hisoblovchi xarakterga ega
foydalanish mumkin bo'lgan ma'lumotlar
talqinlashtirilgan
aniq faktlar yoki protseduralar ma'lum
masalalar formal usullar yordamida yechiladi
masalalar protsedura usullari yoki induktiv 
holda yechiladi
bilimlar (o'zgarmas doimiy) statik
bilimlar dinamik vaqt o'tishi bilan o'zgaradi
ET larni quyidagi masalalarni yechishda qo'llash maqsadga muvofiq emas:
1.Oddiy matematik usul bilan, formal o'zgartirish va protsedura tahlili yordamida 
yechiladigan masalalarda;
2.Aniqlash masalalarida, chunki ular raqamli usullar yordamida yechiladi;
3.
Yechimi haqida ma'lumot bo'lmagan masalalarda.