254-mashq.
Qo’yilgan muammo: Nur, yog‘du, shu’la; qizil, qirmizi,
qip-qizil, lolarang; talabchan, qаttiqqo‘l; yayov, piyoda; bajarmoq,
ado etmoq so‘zlari ishtirokida gaplar tuzing. GAPIRISH ko‘nikmasini
shakllantirishga qaratiladi Bir narsa yoki hodisani bir nechta so‘z bilan
aytish mumkinmi? Bu nimadan dalolat beradi?
Tildagi barcha so‘zlar yig‘indisiga shu tilning lug‘at tarkibi yoki
so‘z boyligi deyiladi.
Tilshunoslikning so‘z va uning ma’nolarini o‘rganadigan
bo‘limiga leksikologiya deyiladi. Leksikologiya yunoncha lexikos –
so‘z va logos – ta’limot so‘zlaridan olingan.
255-mashq.
Qo’yilgan muammo: Matnnio‘qing. Fitrat sanab
o‘tgan uch xil yo‘l bilan yasalgan so‘zlarga misollar keltiring va
ular ishtirokida gaplar tuzing. O‘qituvchi yo‘nalishini TINGLAB
TUSHUNGAN o‘quvchilar matnni o‘qiydilar.
256-mashq.
Uyga vazifa. Omonilla Madayevning fikrlariga
asoslanib, “Til – millat boyligi” mavzusida matn tuzing. Til
millatning ma’naviy boyligi, g‘ururidir. Ajdodlardan avlodlarga
o‘tib kelayotgan bebaho boylikning vorislari sifatida ona tilimizni
asrab-avaylashimiz kerak. So‘z ishlatishda o‘ta sinchkov, talabchan
bo‘lishimiz darkor.
71-dars. SO‘ZLARNING SHAKL
VA MA’NO MUNOSABATIGA KO‘RA TURLARI
Darsning a) ta’limiy maqsadi: o’quvchilarga so’zlarning shakl va
145
ma’no munosabatiga ko’ra turlari haqidagi tushunchalarini boyitish;
o’zbek tilining lug’at boyligi va undan unumli foydalanish haqida
tushuncha berish;
Do'stlaringiz bilan baham: |