O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Blokcheyn afzalliklari va kamchiliklari  
Afzalliklari
Kamchiliklari
Markazsizlanganlik 
– 
tarmoq 
ishtirokchilari o‗zaro teng va to‗g‗ridan-
to‗g‗ri ma‘lumot alamasha oladi  
Masshtablilik – agar Bitkoin blokcheyniga 
Viza tranzaksiyalarining bir ulushi to‗g‗ri 
kelganda edi, uning o‗lchami yuzlab 
terabaytlarga etardi
Ishonchlilik – ma‘lumotlarni almashtirish 
va xakerlar hujumi imkonsiz, chunki 
maxsus shifrlangan kalitlar ishlatiladi
Firibgarlik – blokcheyn ma‘lumotlarini 
uzatish qaytarilmas ravishda sodir bo‗ladi. 
SHu sababli amaliyotni orqaga qaytarish 
imkonsiz, u hatto adashib qilinganda ham
SHaffoflik – barcha bloklar ommaviy 
ko‗rish uchun ochiqdir. Har qanday 
tranzaksiya uchun o‗tgan yo‗lini tekshirish 
mumkin
Hujum 51% - agar Bitkoin blokcheynida 
hisoblash 
quvvatlarining 
51%i 
bitta 
qurilmaga qarashli bo‗lsa, u holda yaxlitlik 
buziladi 
Universallik 
– 
blokcheyn 
nafaqat 
moliyaviy sektorda, turmushning boshqa 
sohalarida 
(yurisprudensiya, 
ko‗chmas 
mulk) qo‗llanilishi mumkin
 O‗zini tekshirish uchun savollar 
1. Blokcheyn ta‘rifini bering.
2. «Blok» nima? 
3. Blok nimalardan iborat?
4. Har bir navbatdagi blok shakllanishi asosida nimalar yotadi?
5. Blokcheyn turlarini ayting.

---

31 
6. Blokcheyn tamoyillarini ayting.
7. Bloklar qanday qilib shakllanadi va yopiladi?
8. «Mayning» nima va «maynerlar» kim? 
9. Konsensuns nima? 
10. Konsensusning qanday algoritmlarini bilasiz?
11. Blokcheynni qo‗llash sohalarini ayting.
12. Blokcheynning afzalliklari va kamchiliklarini ayting.