O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. S. Sayfutdinov, F. N. Xalimova mehmonxona xo‘jaligi infratuzilmasi
Download 1.22 Mb. Pdf ko'rish
|
08 Turizm&Servis Kaf 18 MEHMONXONA XO\'JALIGI INFRATUZILMASI TDIU unlocked
- Bu sahifa navigatsiya:
- Nazorat savollari
|
Tayanch so‘zlar:
turizm, infratuzilmasi, ishlab chiqarish, tarmoqlar, turlar, industriyasi, rivojlantirish, iqtisodiyot, tarmoqlar, sanoat, yangi xo‘jalik, shakllarini joriy etish, aholining bandlik darajasi, kompleks, dastur, hunarmandchilik, badiiy sanoat sohasi, mahalliy, xalq hunarmandchiligi. Nazorat savollari 1. Turizm infratuzilmasini tashkil etuvchi ishlab chiqarish tarmoqlari tarkibini tushuntiring va ularni ifodalang. 2. Xalq hunarmandligi shakllarini ajrating. 3. Xalq badiiy ishlab chiqarish sanoati sohasini ta‘riflang. 4. O‘zbekiston Respublikasida hunarmandchilik sohasining asosiy markazlarini sanab o‘ting. @TDIU_ARM 168 XULOSA Turizm odamlarni ham davlat hududida, ham davlatdan tashqarida bir joydan boshqa joyga kuchirilishini nazarda tutadi. Bir qator yevropa mamlakatlari qonunlari (masalan, Fransiya va Italiya) transport xizmatlarini joylashtirish bilan birga sayohatchilarga xizmat ko‘rsatishning eng muhim shakllaridan yeb xisoblaydi. Turizm statistika doirasida transport sayohatchi o‘zining turar joyidan boadigan joyiga safar uchun foydalanadigan vosita deb xisoblanadi. Lekin ko‘pgina transport korxona va kompaniyalari nafaqat sayyohlarni balki oddiy yo‘lovchilarni, turizmga aloqasi bo‘lmagan pochta va yuklarni ham tashiydilar. Shuning uchun turizmning mavsumiy xarakterga ega ekanligi transport kompaniyalariga jiddiy muammo tugdiradi. Turizm sohasida bir qancha xizmatlar ko‘rsatiladi. Ularni ikki yirik guruhga bo‘lish mumkin: turistik va mehmondorchilik xizmatlari. Mehmondorchilik xizmatlari ham bir qancha yo‘nalishlarga ega. Ulardan biri mehmonlarni joylashtirish va vaqtincha yashashini ta’minlash bilan bog‘liq xizmatlardir. Mehmondorchilik xizmatlari o‘z navbatida yana bir qancha guruhlarga bo‘linadi. Bularga birinchi galda, mehmonxona xo‘jaligi xizmatlari kirsa, ikkinchi galda, ularni tashish bilan bog‘liq xizmatlardir. Uchinchidan, mehmonxonalar ovqatlantirish va dam olish bilan bog‘liq xizmatlarni ham o‘zlari tashkil qilishi mumkin. Ammo turistlarning xohishiga qarab ular boshqa shu sohaga ixtisoslashgan joylarda ham bunday xizmatlardan bahramand bo‘lishi mumkin. Shu tufayli mehmonxona xizmatlari tarkibiga hozirgi paytda turistlarga ertalabki nonushtani tashkil qilish xizmatlari kiritilgan va ularning narxi ham yotoq xarajatlari bilan birga kolkulyasiya qilinadi va mehmonxonaga joylashtirish bahosiga qo‘shiladi. Turistlarni joylashtirish va yashashi bilan bog‘liq xizmatlar turistik xizmatlarning tarkibiy qismi bo‘lib, turistlarni qabul qilish va tunashiga tegishli sharoit yaratib berishiga qaratilgan xizmatlardir. Bu jarayonda ularga ovqatlanish, dam olish va maishiy xizmatlarni ham ko‘rsatishga majbur. Ammo bulardan tashqari yana bir qancha qo‘shimcha xizmatlar ko‘rsatilinadi. Bunday xizmatlarning turlari va sifatiga qarab mehmonxonalarning kategoriyasi o‘zgarib, takomillashib boradi. 169 Shuni alohida ta’kidlash lozimki, turizmda band bo‘lgan xodimlarning asosiy qismi mehmonxona xo‘jaliklarida faoliyat ko‘rsatmoqda. Tadqiqotlarimiz ko‘rsatdiki, turizmda band bo‘lgan barcha xodimlar tarkibida mehmonxona xo‘jaligida band bo‘lgan va u yerda yashash bilan bog‘liq xizmatlarni ko‘rsatuvchi xodimlarning ulushi 60 foizdan yuqorini tashkil qiladi. Mos ravishda turistik xizmatlarning ham 60 foizdan ortiqrog‘i shu soha ulushiga to‘g‘ri keladi. Ko‘rinib turibdiki, mehmonxona xo‘jaligi turizm sohasida katta o‘ringa va ahamiyatga ega. Shu tufayli turizmning rivojlanishida ham mehmonxona xo‘jaligining roli katta. Turistlar asosiy taassurotni turistik obyektlarni tomosha qilish bilan olsada, ularning mamlakatimiz haqidagi umumiy xulosasida mehmonxona xizmatlarining ham roli va o‘rni beqiyos. SHu tufayli mehmonxona xizmatlariga shunchaki xizmatlar, deb emas, balki xalqaro ahamiyatga molik xizmatlar sifatida yondashmoq lozim. Turizmning rivojlanishida yana bir ahamiyati jihatidan uncha kam bo‘lmagan soha turistlarni ovqatlantirishdir. Bu sohaga ham oxirgi paytlarda talab juda oshib ketdi. Xususan, ovqatlar va xizmatlarning sifati ushbu sohaning raqobatbardoshligini ta’minlovchi asosiy ko‘rsatkichlardan biri bo‘lib qoldi. Ushbu sohaning shu ikki jihati turistlardagi taassurotning boyishiga, ularning kelgusida ham shunday xizmatlardan bahramand bo‘lish istagining paydo bo‘lishiga olib keladi. Hozirgi paytda zamonaviy turizmni transport xizmatisiz tasavvur qilish qiyin. Ularning barcha turlaridan, turistik sub’ektlar foydananib kelmoqdalar. Avtomobil, temir yo‘l, havo, daryo kabi transport vositalarida. Turistlar yashash joyidan turistik obyektlarga va qayta manzillarga etkazishlari, bularning qulayligi, xavfsizligi turistlar uchun muhim ahamiyatga ega. Hozirgi sharoitda turistik firmalarning turistlar uchun mo‘ljallangan maxsus transport vositalarining mavjudligi. Har ikki tomon uchun ham qulaydir. Turistlarning dam olishida turli ko‘ngilochar tadbirlarni tashkil qilish ham turistik xizmatlarning bir qismi bo‘lib hisoblanadi. Buning uchun mehmonxona joylashgan joyda bog‘lar (parklar), muzey, teatr, sirk, kutubxona, suv havzalari, sport zallari kabi inshootlarning yaqin yoki ularning bir qismi bevosita @TDIU_ARM 170 mehmonxonalarning o‘zida bo‘lishi maqsadga muvofiqdir. Bunga yondashuv turlicha bo‘lishi mumkin. Turistlarning xohishiga binoan bir qismi uchun tashkil qilinishi yoki turistik marshrutlarga kiritilgan bo‘lishi lozim. 171 Download 1.22 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|