Узбекистон республикаси согликни саклаш вазирлиги


Download 1.06 Mb.
bet20/68
Sana28.10.2023
Hajmi1.06 Mb.
#1728536
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   68
Bog'liq
нормал физиология

Силлик мускуллар


Юксак ривожланган хайвонлар ва одам организмидаги силлик мускуллар ички органлар, томирлар ва терида булади, бир кадар секин харакат килади ва узок вакт тоник кискаришга кодир булади.


Ковак органлар: меъда, ичак, хазм безларининг йуллари, ковук, ут пуфаги деворидаги силлик мускулларнинг купинча ритм билан бир кадар секин кискариши уша ковак органлар ичидаги суюкликнинг силжиб боришини ва ташкарига чикарилишини таъминлайди. Силлик мускулларнинг узок вакт давомида тоник кискаришлари ковак органларнинг сфинктерларида айникса яккол куринади.

Силлик мускулларнинг физиологик хоссалари


Силлик мускулларнинг пластиклиги. Силлик мускулларнинг уз таранглигини узгартирмай, чузилишдан кейинги узунлигини зур бермасдан саклай олиш кобилияти, яъни пластиклиги унинг мухим хоссасидир. Пластик хоссаси ковак органлар, масалан, ковук деворидаги силлик мускулларнинг нормал фаолиияти учун жуда катта ахамиятга эгадир. Ковук деворидаги силлик мускуллар пластик булган учун ковук озми-купми тулганида, ичидаги босим кам узгаради.
Силлик мускулларнинг кузгалувчанлиги ва кузгалиши. Силлик мускуллар скелет мускулларига караганда камрок кузгалувчан: уларнинг таъсир бусагаси юкори, хронаксияси эса узокрок.
Силлик мускул толаларининг харакат потенциали кичик амплитудали булиб, давомийлиги ортик. Скелет мускул толаларининг харакат потенцииали 120 мВ. Силлик мускулларники эса – 60 мВ чамаси. Бу потенциалнинг давомийлиги скелет мускул толаларида 3 мс атрофида булса, силлик мускул толаларида 1-3 секундни ташкил этади. Силлик мускул толаларининг рефрактер даври харакат потенциалининг бутун даври мобайниди, яъни 1-3 секунд давом этади.
Силлик мускулнинг кискариши. Силлик мускул якка кискаришининг яширин даври 0,25-1 секундга етади, Мускулнинг кискариш даври узокрок: куён меъдасида – 5 секунд, бака меъдасида – 1 минутдар ортик, Аммо силлик мускул секинлик билан кискарсада, кучи катта.
Силлик мускулнинг тонуси. Силлик мускул секин кискарганидан уни узок ва тургун кискариш холатида саклаб туриш учун минутига 10-12 марта таъсирлаш кифоя. Аммо силлик мускулнинг бу холати скелет мускулининг тоник кискаришларидан фарк килади. Масалан, бу тургун кискаришга энергия жуда кам сарфланади.
Силлик мускулнинг автоматияси. Силлик мускул узидан-узи, яъни автоматик равишда кискариш кобилиятига эга. Бу автоматия мускул толаларининг узига хос.

Download 1.06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   68




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling