Узбекистон республикаси согликни саклаш вазирлиги


Курув анализаторининг физиологик характеристикаси


Download 1.06 Mb.
bet58/68
Sana28.10.2023
Hajmi1.06 Mb.
#1728536
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   68
Bog'liq
нормал физиология

Курув анализаторининг физиологик характеристикаси


Курув анализатори оркали мияга келадиган барча маълумотларнинг 90% кабул килинади. Куз курув рецепцияси органидир. Кузга кирадиган ёруглик нурлари тур пардага тушишидан олдин нур синдирувчи бир-нечта юзалар – шох парда, гавхар, шишасимон тананинг олдинги ва орка юзаларидан утади. Ушбу тузилмалар кузнинг оптик тизими дейилади. Куз оптик тизимининг нур синдириш кучи диоптрияларда ифодаланади. 1 диоптрия фокус масофаси 100 см булган линзанинг нур синдириш кучидир. Узокдаги жисмларга караганда куз оптик тизимининг нур синдириш кучи 59 Д, якиндаги жисмларга караганда эса 70,5 Д га тенг.


Аккомодация ва аккомодация механизми


Кузнинг тур пардадан турли узокликда жойлашган жисмларни аник куришга мослашуви аккомодация деб аталади. Аккомодация куз гавхарининг кавариклигини узгариши туфайли руй беради. Гавхар кавариклигининг узгаришида эса киприксимон мускулларнинг кискариши мухим роль уйнайди. Гавхар тиник капсулага уралган булиб, бу капсула четлари киприксимон танага ёпишувчи Цинн бойламларининг толаларига утади. Цинн бойламлари хамиша таранг туради, натижада гавхар ясси холатда туради. Киприксимон танада силлик мускул толалари бор. Улар кискарганда, Цинн бойламлари бушашади. Гавхар эластик булгани учун унинг кавариклиги ортади. Демак киприксимон мускуллар аккомодацион мускуллардир. Ёш одамнинг нормал кузи учун равшан куришнинг узок нуктаси чексизликда булади, якин нуктаси эса куздан 10 см масофада булади.
Карилик даврида узокдан куриш (пресбиопия)
Ёш улгайган сари аккомодация кучи камаяди, равшан куришнинг энг якин нуктаси куздан узоклашади. Чунки ёш улгайган сари куз гавхарининг эластиклиги камаяди. Натижада Цинн бойламлари бушашса хам, унинг кавариклиги узгармайди. Бу камчиликни икки томони каварик линза тутиб, тузатиш мумкин.
Рефракция аномалиялари
Кузда нур синиши, яъни рефлакция бузилишининг 2 та тури фаркланади: якиндан куриш – миопия ва узокдан куриш – гиперметропия. Бу иккала аномалия хам куз олмасининг буйланма укини аномал узунлигидан келиб чикади.
Якиндан куриш (миопия). Меъёрида катта одамнинг куз олмасини буйланма уки 24,4 мм га тенг булиб, миопияда у меъёридан ортик булади. Буда асосий фокус тур пардада эмас, шишасимон танада булади. Тур пардада эса ёруглик сочиш доираси хосил булади. Миопияда равшан куришнинг узок нуктаси чексизликдан анча якин масофага келади. Миопияни коррекциялаш учун икки томони ботик линзалардан фойдаланиш тавсия килинади.
Узокдан куриш (гиперметропия). Узокдан курувчи кузнинг буйланма уки 24,4 мм дан калта булиб, асосий фокус тур парда оркасида тупланади. Гиперметропияда равшан куришнинг якин нуктаси 10 см дан узокрокда булади. Гиперметропияни коррекциялаш учун икки томони каварик линзалар кулланади.
Астигматизм. Турли йуналишларда нурларнинг турличи синиши, яъни астигматизм хам рефракция аномалияси хисобланади. Астигматизмнинг сабаби шуки, кузнинг шох пардасини турли йуналишдаги эгрилик радиуси турлича. Бунинг натижасида унга вертикал ва горизонтал йуналишда тушаётган нурлар турли даражада синади. Бу эса тур пардада тасвир бузилишига сабаб булади. Махсус цилиндрик линзалар куллаб, астигматизмни коррекциялаш мумкин.

Download 1.06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   68




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling