Дени Дидро (1713-1784) – Машҳур файласуфлардан бири. Дидро “Фанлар, санъатлар ва ҳунарлар энциклопедиясини”ни яратиш ғоясини илгари сурган. “Энциклопедия” диний бидъатлардан холи бўлиб, санъат ва ишлаб чиқариш соҳасидаги асосий фанларнинг асосларидан иборат эди. Уни яратишда Дидро билан бирга ўз даврининг буюк файласуфлари бўлган замондошлари Вольтер, Монтескье, Кондильяк, Гольбах ва бошқалар иштирок этдилар. “Энциклопедия”ни яратишга 20 йилдан ортиқ роқ вақт кетган. - Ғайритабиий ҳеч нарса (жумладан Худо ҳам) мавжуд эмас;
- Материядан ажралган ғоялар мавжудлигига, руҳнинг ўлмаслигига ишонмайди;
- Бутун дунё алоҳида субстанция – материядан иборат;
- Материя барча нарсалар, барча мавжудотларнинг илу сабабчиси, у адабий,
- уни яратиб бўлмайди, аниқ мавжуд. Ўзининг хоссаси – ҳаракати туфайли
- доимий ўзгаришда ва ривожланишда;
- Материя кичик зарралардан иборат, унинг комбинациясидан туфайли нарсалар
- ҳосил бўлади;
- Билиш – материянинг ўзидаги материянинг инъикосидир;
- Кўплаб билимларнинг манбаи сезгидир;
- Ижтимоий антогонизмларнинг сабабини жисмоний меҳнатдан қутулмоқчи бўлган
- баъзи шахсларнинг “ёвуз истаклари” туфайли вужудга келган хусусий мулкда кўрган;
- XVII-XIX асрда немис фалсафаси
- XIX аср немис
- фалсафасининг
- асосий йўналишлари
- Немис классик фалсафаси
- (XIX аср биринчи ярми)
- Материализм
- (XIX аср ўрталари ва
- иккинчи ярми)
- Улар инсониятни асрлар давомида
- қийнаб келган масалани чуқур
- тадқиқ қилишга муваффақ бўлди,
- уларнинг хулосалари фалсафанинг
- кейинги ривожини аниқлаб берди.
- Немис фалсафаси ўзида ўша давр
- учун маълум бўлган фалсафа
- йўналишларини мужассамлаштиради.
- Дунёнинг олтин фондига кирувчи ўнлаб
- файласуфларнинг номини кагф этди
- (Кант, Фихте, Гегель, Шопенгауэр,
- Ницше ва бошқалар)
Do'stlaringiz bilan baham: |
