Тарихий жараёнга янгича ёндашув - Людовиг Фейербах (1804-1872) фалсафаси немис классик фалсафасининг якунловчи даври ҳисобланади, унинг кўзга кўринган вакиллари Кант, Гегель, Шеллинг ва Фихте ва шу билан бирга, немис ва жаҳон фалсафасининг материалистик даврининг бошланиши ҳисобланади. Немис классик идеализмининг танқиди ва материализмни асослаш.
- Материализм: фалсафанинг йўналиши сифатида Фейербахдан анча илгари (Қадимги Юнонистон, Демокрит ва Эпикур; янги даврда Англия-Бэкон, Локк; Франция- маърифатпарвар-материалистлар), лекин юқорида зикр этилган материалистик фалсафа мактаблари, асосан, ўз вақтининг ички миллий ҳодисалари эди ва улар зиддиятлар ва узлуксиз эмаслиги билан теология таъсирида эдилар, материалистик ғоялар ва Худонинг борлиги ўртасида боғланиш-келишувга эришиш илинжида эдилар (шундай келишувлар шаклларидан бири деизм эди). Людовиг Фейербах фалсафаси узлуксиз материализмнинг биринчи ходисаси эди.
- Дин билан кескин узилиш (атеизм) ҳамда диннинг кўп асрлик асоратидан озод бўлиш;
- Худо ва динни одам табиатидан келиб чиққан ҳолда материалистик нуқтаи-назаридан тушунтириш;
- Ташқи дунё ва инсон муаммоларини фаннинг янги ривожланиши ва муваффақияти билан ҳисоблашган ҳолда материализмни тушунтириш
- Ижтимоий-сиёсий масалаларга =атти= =изи=иш
- А.Фейербахнинг атеистик-антропологик назариясининг асосий ҳолатлари
- Худо-мустақил реаллик сифатида мавжуд эмас
- Худо – инсон онгининг маҳсули
- Дин-чуқур ўйлаб топилган мифологик-фантастик ғоя ва унинг реал ҳаёт билан умумийлиги йўқ
- Диннинг тар=алиши-одамнинг билимсизлиги билан бо\ли=, унинг о\ир шароити шунга олиб келган
- Диннинг илдизи – одам ташқи дунё олдидаги ожизлиги ҳиссида, ундан қарамлиги ва ҳимоясизлигида
- Худо ҳақидаги, ҳаддан ташқари кучли онгли мавжудот – одамни юпатади, унинг қўрқувини камайтиради
- Хулосалар:
- Тарих ривожланиши тасодифий,
- тарихда бетартиблик ҳукмрон;
- Ҳам тарихнинг тасодифий
- ҳодисалари, ҳам мақсадга
- йўналитирилган фаолият қатъий
- эҳтиёжга бўйсундирилган, бунга
- инсон қаршилик қила олмайди;
- Назария (инсон фикрлари) ва тарих
- (реал воқелик) кўп ҳолларда бир-
- бирига зид ва улар ҳеч қандай
- умумийликка эга эмас;
- Тарихда озодлик ва адолат учун
- кураш янада катта асорат ва
- адолатсизликка олиб келган.
Do'stlaringiz bilan baham: |
