1-2 Maruza. Atom spektroskopiyasi usullari. Atom-emission spektroskopiya

Asbobni ishga tayyorlash 
Asbobni ishlatishdan oldin uning bayonini o’rganish, standart eritmalar 
tayyorlash usuli bilan tanishish, shuningdek kompressorni ishlatish tartibi va 
qoidalarini bilish zarur. Gaz ballonlari va gorelkalarini ishlatishga tegishli texnika 
xavfsizligi qoidalari bilan tanishib, yetarli malakaga ega ekanligini tasdiqlovchi 
sinovdan ham o’tish kerak. 
Agar, ishda propan-butan gazi ishlatilsa, uning balloniga reduktorni burab 
mahkamlang. 
Agar asbob, tabiiy gaz bilan ishlatilsa u o’rnatiladigan joyga ventil bilan 
mahkamlanadigan chiqish shtuseriga ega bo’lgan gaz yo’li keltirish kerak. Bu gaz 
magistraliga rezina shlang orqali gaz bosimini boshqargich, unga esa alanga 
fotometri ulanadi. Asbob, yaxshi shamollatiladigan toza xonaga, yana ham 
yaxshisi kuchsiz havo tortgichning ostiga o’rnatiladi. 
Xonaning changida ishqoriy yoki ishqoriy-yer elementlarining bo’lishi 
alanga rangini o’zgartirib o’lchashga xalaqit beradi. Bunday hollarda eritmadagi 
elementlarning kichik konsentrasiyalarini o’lchashning iloji bo’lmaydi. Asbob 
joylashtirilgan xonani yoritayotgan lampaning yorqin nuri hamda tashqaridan 

---

24
kelayotgan yorug’lik uning optik qismiga tushmasligi kerak. To’g’ri tushayotgan 
yorug’lik uning ishlashiga xalaqit beradi. 
Gaz balloni reduktorga ulangan joyidan, reduktordan va ventildan gaz 
chiqmasligi kerak. Gaz chiqayotganligini tekshirib ko’rish, ulanish joyiga faqat 
sovunli suv surtish orqali amalga oshiriladi. Tekshirib ko’rish uchun olovdan 
foydalanish qat’iyan taqiqlanadi. 
Gaz balloning reduktori va kompressor shtuserlariga gaz va havo 
shlanglarini kirgizing. Havo keladigan shlangni asbobning «gaz» shtuseriga ulab 
kompressorni yoqing va asbobning «gaz» deb yozilgan ventilini ochib sistemani 
gaz chiqarayotgan yoki chiqarmayotganligini tekshirib ko’ring. Tekshirish 
tugagandan keyin ventilni yopib, asbobning «gaz» shtuseridan havo shlangini 
oling. 
Gaz va havo kelayotgan shlanglarni mos ravishda asbobning «gaz» va 
«vozdux» shtuserlariga kirgizing. Shtuser bilan shlangni ulanish joyiga xomut 
kirgizing va uni mahkam torting.