1-mavzu: O’zbekiston tarixi fanining predmeti, uni o’rganishning nazariy-metodologik asoslari

dekabrda O’zbekistonda sanoat ishlab chiqarishni harbiy izga moslab qayta
qurishning umumiy rejalarini belgilab berdi. Qabul qilingan qarorlarda xalq
xo’jaligini qayta qurishga doir aniq vazifalar belgilangan bo’lib, sanoat
korxonalarining mudofaa mahsulotlarini ishlab chiqarishga o’tish muddatlari
belgilanib, ichki imkoniyatlardan foydalanish tavsiya etilgan. 
O’lka aholisi
an’anaviy vatanparvarligining ajoyib namunalaridan biri frontga umumxalq yordami
ko’rsatish edi. O’zbekistonliklar urushning dastlabki kunlaridanoq mudofaa
jamg’armasi tashkil etish harakatida faol ishtirok etdi. Mudofaa jamg’armasiga
ishchilar, ziyolilar bir kunlik ish haqlari, "kommunistik” shanbaliklarda ishlab
topilgan pullar, fuqarolarning shaxsiy jamg’armalari, qimmatbaho boyliklari, davlat
zayomlari, buyumlar, oziq-ovqat mahsulotlari topshirilardi.
Mustabid tuzum tazyiqi, qatag’onlarga qaramasdan xalqimizningning ikkinchi
jahon urushi yillarida ko’rsatgan yuksak vatanparvarlik namunalari bu xalqning ko’p
ming yillik tarixga, boy ma’naviy merosga ega ekanligi, umuminsoniy va milliy
qadriyatlarni bir hilda his qilishini ko’rsatadi. Urushning og’ir yillarida o’zbek
xalqining asosiy ma’naviy-ahloqiy xususiyatlari, uning insonparvarligi yorqin
namoyon bo’ldi. Urushning dastlabki kunlaridan boshlab butun mamlakatda bo’lgani
kabi O’zbekistonda ham oziq-ovqat va sanoat mollari kamayib ketdi. Aholinining
ahvoli keskin yomonlashdi. Shahar aholisini oziq-ovqat bilan ta’minlash "chiptalar"
bo’yicha amalga oshirila boshlandi. Urush tufayli qiyin va og’ir sharoitda qolganiga
qaramasdan ko’chirib keltirilganlarga, yarador va nogironlarga, frontga ketganlarning
xotinlari va bolalariga ko’rsatgan g’amxo’rligi o’zbek xalqining birlik va
qardoshlarcha do’stlikka insonparvarlik bilan intilishining yorqin timsoli, ulkan

---

ahloqiy kuch-qudrati va haqiqiy samimiy olijanobligining chin ma’nodagi isboti
bo’ldi.O’zbekiston urush yillarida Rossiyaning bosib olingan rayonlaridan,
Ukrainadan, Belorussiyadan hammasi bo’lib bir milliondan ortiq kishini qabul qildi.
Ulardan 200 ming nafari bolalar edi. Aholi ularga turar-joy berib, o’zi siqilib
yashadi, ko’chib kelganlarni to’ydirish uchun oxirgi bo’lak nonini ham bo’lib berdi,
ular poyabzal, kiyim bosh to’pladi. Ularga 135 ming kv.m turar-joy maydoni ajratib
berildi. Ko’chirib keltirliganlarni ishga joylashtirish yuzasidan katta ishlar amalga
oshirildi. Urush yillarida O’zbekistonga frontda yarador bo’lgan jangchilar ko’plab
keltirildi. Urush boshlangandayoq respublika hukumati gospital bazasini tashkil
qilishga kirishgan edi. 1941 yil 1 oktyabrgacha O’zbekiston sog’liqni saqlash xalq
komissarligi tizimida 14950 o’ringa ega bo’lgan 47 gospital barpo etildi va zarur
uskunalar bilan jihozlandi. Faqat Moskva, Kalinin, Rostov va boshqa viloyatlardan
15900 o’rin-karovatga ega bo’lgan 48 gospital respublikamizga ko’chirib keltirildi va
ishga tushirildi. Evakuasiya qilingan gospitallarga Toshkentdagi va O’zbekistonning
boshqa yirik shaharlardagi eng yaxshi binolar ajratib berildi. 1942 yilning oxirida
O’zbekiston hududida 39140 o’ringa ega bo’lgan 113 ta evakuasiya gospitallari
joylashtirildi. Urush yillarida bu gospitallarga 164382 yarador keltirilgan bo’lib,
ulardan 87 foizi davolanib chiqdi.