Birinchi yordam bu shikastlanlarning hayoti va sog’lig’ini tiklash hamda

Azot oksidi bilan zaharlanganda shikastlanganga soda solingan issiq sut 
ichirish lozim. 
Xlor bilan zaharlanganda ko’zlarni, burinni va og’izni soda eritmasi (yarim 
choy qoshig’i bir stakan suvga) bilan yuvish kerak va shikastlanganga soda solingan 
issiq sutni oz-ozdan ichirish kerak. Tomoq shishsa bo’yniga “issiq” qo’yish kerak. 
Ammiak bilan zaharlanganda nafas olish yo’llarini sirkaga bir necha limon 
kislotasi kristallari qo’shilgan holda suvning issiq bug’laridan nafas oldirish va issiq sut 
ichirish kerak. Tomoq shishsa bo’yniga “issiq” qo’yish kerak. 

---

36 
Tasodifan ameak eritmasini ichib yuborilganda 8 – 10 sitakan suvga sirka 
qo’shib (bir choy qoshig’i bir sitakanga) ichirib, qustirib tashlangandan sut ichiriladi. 
Gidrazingidrat og’izdan o’tib zaxarlanganda shikastlanganni, oshqozonni 
issiq suv bilan yuvish, uni qusdirib, ichni ketkazadigan tuzli eritmasini (bir – ikki osh 
qoshiq achchiq tuz bir sitakan suvga) ichirib, tezda tibbiyot muassasalariga yetkazish 
kerak. 
Gidrazingidrot va uning suvli eritmalari teri ustiga tushsa, zararlangan joyni 
ko’p miqtorda suv bilan yuvib (yaxshisi undan oldin etil sipirti bilan artib), quyidagi 
tarkiblardan birini surtibqo’yish kerak: a) 20% paraffin, 20% serezin, 60% vazilin yog’i; 
b) 3% sink oksidi, 14% steapin, 83% o’simlik yog’i. 
Gidrazingkirat ko’zga tushgan bo’lsa uni ko’p miqdorda oqib turgan suv bilan 
yuvish kerak. 
Sintetik yog’ “ivviol” og’izdan o’tib zaharlangan bo’lsa, shikastlanganga bir 
necha stakan iliq suv berib, qusidirish va bu tadbirni bir necha marta takrorlash kerak. 
Shundan keyin yarim stakan ichimlik soda eritmasiga (chorak choy qoshig’idagi soda 
yarim stakan suvga) ikki-uch osh qoshiq aktivlashtirilgan ko’mir qo’shib ichirish kerak. 
So’ng shikastlanganni tezlik bilan tibbiyot muassasiga yetkazish kerak. 
“Ivviol” teri ustiga tushganda uni bir bo’lak mato bilan artib (ehtiyotlik bilan, 
ishqalamasdan), sovun bilan issiq suvda yuvish kerak. 
“Ivviol” ko’zga tushganda uni ko’p miqdorda suv bilan yuviladi.