Бола – одоби билан азиз (Фарзанд тарбиялашда ота-оналарга маслаҳатлар) Нашрга тайёрловчи: Зиёвуддин Раҳим

UY VA XONALARNI OZODA SAQLASH
Rohat va tarbiya maskani
olalar har kuni maktabga borishsa, kattalar ishga yo‘l 
olishadi. Maktab va ishdan bo‘shagandan keyin hamma 
uyga qaytib keladi. Hamma o‘z uyini juda yaxshi ko‘radi. Chunki 
katta odam ham, kichkina bola ham boshqa erdan ko‘ra o‘z uyida 
o‘zini erkinroq his etadi. Uy rohat maskani. Odam o‘z uyida 
bo‘lganda bemalol dam oladi, uxlab, hordiq chiqaradi. Ertangi 
kun uchun kuch-quvvat to‘playdi. Inson o‘z uyida хordiq chiqarib, 
charchog‘ini unutadi. Yana aytish mumkinki, uy o‘ziga xos tarbiya 
maskani. Ota-onalar uyda bolalariga chiroyli tarbiya berib, ularga 
odob-axloqni o‘rgatadilar. Bolalar ham uyda o‘zlarini erkin his 
etib, dars qiladi, kitob o‘qiydi, ba’zi hollarda uy ishlarida kattalarga 
qarashadi. Shunday qilib, har bir inson umrining ko‘p qismi uyda 
o‘tadi. Uy osoyishtaligi bebaho ne’mat. Bunday ne’mat qadriga 
etib, uni asrab-avaylash kerak. Aqlli va iymonli kishilar uyi va 
xonalarini toza tutib, unga kir-chirni yaqinlashtirmaydi. Chunki 
ozoda va sarishtali hovli-joyda baraka va rohat bo‘ladi. 
Mehmonxona
zbek xonadonlarida eng yaxshi xonalardan birini tashrif 
buyuradigan mehmon uchun alohida jihozlab, bezab 
qo‘yiladi. Mehmonxona chiroyli va ozoda bo‘lishi lozim. Nima 
uchun? Buning ikkita sababi bor.
Biror mehmon kelib qolsa, uning oldida xijolat bo‘lmaysiz. 
Qolaversa, saranjom-sarishtali va pokiza uy mehmon ko‘nglini 
ko‘taradi va bemalol dam oladi. Mehmonxonaning bu tariqa 

---

– 240 –
pokiza va chiroyli bo‘lishi mehmon hurmati uchun qilinadi. 
Mehmonxonaga chiroyli gilam va palos solinadi. Zamonaviy 
mehmonxonalarda divan-kreslo va stol-stullar qo‘yish odat 
tusini olgan. Yoki yumshoq ko‘rpachalar to‘shab qo‘yiladi. Ayrim 
mehmonxonalarda kitob javoniga turli kitoblar terib qo‘yilganini 
ko‘ramiz. Ba’zi hollarda devorga daraxtlar va gullar, tog‘lar va 
daryolar kabi chiroyli tasvirlar bilan bezatiladi. Ammo uyga jonli 
hayvon yoki jonzotlar suratini osish yoki rassomga chizdirish 
aslo joiz emas. Iymon-e’tiqodli kishilar o‘z mehmonxonasi
devoriga ko‘zmunchoq, isiriq va tumor kabi bachkana narsalarni 
ilib qo‘ymaydi. Mehmonxonada o‘yinchoqlar va kiyimlar ham 
turmaydi. Odatda uyni sarishta tutish va jihozlashga ayollar va 
qizlar ko‘proq e’tibor beradilar. Ular derazalarga qanday parda 
osishdan tortib, tuvaklarda qaysi gullarni o‘stirish lozimligini 
yaxshi biladilar.
Ammo o‘g‘il bolalar hamma ishni onalari va singillariga tashlab 
qo‘yib, bir chekkada qarab turmaydilar. Ular ham uy ishlariga 
qarashib yuborishlari kerak.