Janat Odamlar n65. p65

Jannati odamlar
79
ko‘payarkan, qurt-qumursqalar qorning ostiga kirib,
sovuqdan jon saqlar ekan... Iliq bahor kelib, qorlar
erib bitarkan, yerlar quruqshab qolarkan, giyohlar
qatqaloq yerni yorib chiqolmay qiynalarkan,
daraxtlardagi kurtaklar ozgina nam bo‘lsaydi, deya
osmonga tikilarkan.
Shunda ikkinchi o‘g‘il duo o‘qirkan: shovillab
iliqqina yomg‘ir yog‘a boshlarkan. Bolalar
yugurishib ko‘chaga chiqib, do‘ppilarini osmonga
otib:
Yomg‘ir yog‘aloq,
Echki qumaloq,
Boyning qizini
Qorni dumaloq,
Yomg‘ir yog‘aloq,
Unsa tuvaloq,
Bargi shapaloq, –
deb she’rlar to‘qishib, ashulalar aytisharkan. Ana
undan keyin olam yashnab-yosharib ketarkan.
Kurtaklar oppoq-oppoq gul ocharkan, qatqaloq
yerdan sariq, safsar chuchmomalar unib chiqarkan,
qirlarda yam-yashil maysalar gurkirarkan, qip-qizil
lolalar adirlarga gilam yoyarkan, hasharotlar ham
inlaridan chiqib, yaratganga hamdu sano o‘qishar-
kan, ashula aytisharkan... Goho yomg‘ir behad ko‘p
yog‘arkan, quyosh yuzini ko‘rsatmay qo‘yarkan,
ko‘chalar loy bo‘larkan, dalaga qo‘sh chiqolmas
ekan. Shunda odamlar, e Xudo, Haydar shamolingni
yubor, deya iltijo qilisharkan. Uxlab qolgan uchin-
chi o‘g‘il o‘rnidan turib darhol duo o‘qirkan, yengil-
yengil shamol esa boshlarkan. Bolalar ko‘chaga
yugurib chiqishib, sakrashib-irg‘ishlashib:

---

Xudoyberdi To‘xtaboyev
80
Haydar shamol esyapti,
Dalalarni kezyapti.
Bo‘z dalaga qo‘sh chiqar,
To‘rtta emas, besh chiqar.
Haydar shamol esyapti,
Bulutlarni quvyapti,
Endi ular dam olar,
Ekin-tikin mo‘l bo‘lar, –
deb ashula aytisharkan.
Bo‘z yerlarga don-dunlarni ekish, ariqlarni
tozalash, hovuzlarga suv quyish boshlanarkan.
Marvartak tutlar asta-sekin shira yig‘arkan. O‘rik-
lar sarg‘ayarkan, giloslar rang olib, e bola, meni
yesang-chi, deb chaqirarkan... Goho quyosh qora
bulutlar ortiga berkinib olib, haftalab o‘zini ko‘rsat-
may ham qolarkan. Butun olamda harorat pasayib
ketarkan, bug‘doylar pishmay, makkalar o‘smay,
sholilar unib chiqmay tek turishaverarkan.
Shunda odamlar e, Xudo, quyoshingga ayt,
jamolini ko‘rsatsin, deya tunu kun iltijo qila bosh-
larkan. Iltijo xudojo‘y kenja o‘g‘ilning qulog‘iga
ham eshitilarkan.
Bu azamat darhol o‘rnidan turib, yuz-qo‘lini
yuvib, tahorat olib, bilgan duosini o‘qirkan.
Ertasigayoq quyosh charaqlab chiqib, yeru osmonga
qaynoq-qaynoq nurlar, to‘kib, ekinlarni yashnatib
yuborarkan. Ekin-tikinlari yashnaganini ko‘rgan
dehqonlar xursand, bog‘bonlaru chorvachilar ham
xursand hamma yoqda xursandchilik boshlanarkan.
Tollar soyasiga, salqin hovuz bo‘yiga yig‘ilgan
bolalar irg‘ishlashib, qo‘l ushlashib ashula ayti-
sharkan:

---