Kirish. Qurilish materiallari va buyumlarining umumiy asoslari. Qurilish materiallarining asosiy xossalari

Nazorat savollari  
1. 
SHisha xom ashyosi nimalardan tashkil topgan?
2. 
SHisha qanday olinadi?
3. 
SHishaning asosiy xossalarini aytib bering?
4. 
Qanday shisha turlarini bilasiz?
5. 
Quyma shlak tosh buyumlari turlarini aytib bering.
6. 
Sitallning tuzilishi va xossalarini aytib bering.
 
5-MAVZU 
MINERAL BOG‘LOVCHI MODDALARNING ASOSIY XOSSALARI 
QURILISH OHAGI HAVOIY BOG’LOVCHILAR QURILISH VA YUQORI 
MUSTAHKAMLILIKGA EGA GIPSLAR
 

---

Reja: 
1. 
Umumiy ma’lumotlar.
2. 
Havoyi bog‘lovchilar 
1. Umumiy ma’lumotlar  
Mineral (noorganik) bog‘lovchilar kukunsimon bo‘lib, suv bilan 
aralashtirilganda plastik qorishma hosil bo‘ladi va fizik-kimyoviy jarayonlar 
natijasida sun’iy toshsimon materialga aylanadi.
Mineral bog‘lovchilar strukturasi va qotish mexanizmiga ko‘ra havoyi va 
gidravlik bog‘lovchi turlariga bo‘linadi. Havoyi bog‘lovchilar qotish jarayoni, 
mustahkamligining o‘sishi faqat havoda yuz beradi. Havoyi bog‘lovchilarga 
havoyi ohak, gips, magnezial bog‘lovchilar, suyuq shisha va boshqalar kiradi.
Gidravlik bog‘lovchilar qotish jarayoni boshlanishi havoda yuz berib, suv 
yoki o‘ta nam sharoitda davom etadi va mustahkamligi ortadi. Gidravlik 
bog‘lovchilar jumlasiga gidravlik ohak, romansement, portlandsement va uning 
turlari, giltuproqli sement, putssolanli va shlakli portlansementlar, kirishmaydigan 
va kengayuvchan sement va boshqalar kiradi.
Mineral bog‘lovchilar xossalarini yaxshilash uchun tarkibiga aktiv mineral 
qo‘shimchalar-trepel, opoka, diatomit, pemza, gliej, vulqon tufi va kuli hamda 
toshko‘mir kuli, shlaklar va boshqalar qo‘shilishi mumkin.
Mineral bog‘lovchilar asosida g‘isht, tosh terish va suvoqchilik 
qorishmalari, beton va temirbeton buyum va konstruksiyalar, armotsement 
konstruksiyalar, avtoklav buyumlar, elimlovchi va bo‘yoq kompozitsiyalar va 
boshqa mahsulotlar tayyorlash mumkin.