Microsoft Word chingiz aytmatov qiyomat lot ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
129
sezib, ayyuhannos ko‘tarib, Bozorboyning yo‘liga peshvoz chiqishdi. Ayni choqda, bo‘rilar ham 
qolishmas — borgan sari yaqinlashib kelishar, ot holdan toyar, Bozorboy jondorlarning qaynoq taftini 
seza boshlagan edi. «Xudoyim, o‘zing qutqar! Yo Bahovaddin, o‘zing madad ber,— deb iltijo qilardi 
Bozorboy,— senga yetti qorani qurbon qilaman!» 
«Omon qoldim! Qutuldim!»— shodlanib qichqirdi Bozorboy. 
Albatta, u bir soat o‘tmay o‘z va’dayu tavallolarini unutadi. Odam bolasi o‘zi shunday... 
Uning qoshiga cho‘ponlar chopib kelishdi. Bozorboy ularning qo‘llariga o‘zini otdi, to‘xtovsiz shu 
so‘zlarni takrorlardi: 
— Bo‘ri, meni bo‘rilar quvishdi! Suv, suv beringlar! 
Bo‘rilar esa aftidan, ketmay shu atrofda aylanib yurishar, chidam bilan nimanidir kutishardi. 
Bo‘stonning qo‘ra, qo‘tonlarida yugur-yugur boshlandi. Cho‘ponlar chopib yurishar, qo‘ralarning 
eshiklarini berkitishar, hoy-huylashib qorong‘ida bir-birlarini chaqirishar, ulardan birovi tom boshiga 
chiqdi-da, miltiqdan necha marotaba varanglatib o‘q qo‘ydi. Itlar tinmay vovullashardi, lekin 
qo‘ralardan tashqariga chiqishmasdi. O’zlarini yorug‘roqqa olishardi. Itlarning qo‘rqoqligi egalarini 
darg‘azab qilardi. 
— Atu! Olkish! Ol! E, bular bo‘ribosar emas, po‘qbosar!— kimdir bo‘g‘ilib xirillab itlarni 
qistardi.— Ol, bos! Oqtosh, Yo‘lbars, Joysan, Barpalon! Bos! Atu, Atu! E, o‘llaring, dumlaringni 
qismay! Bo‘ridan qo‘rqib o‘tiribsanlarmi?! 
— It o‘z oti bilan it-da!— deb e’tiroz bildirardi boshqa tovush.— Nimaga baqirasan? Bu itlar 
otliqni etigidan tortib tushiradi. Lekin, bo‘riga yaqin yo‘lolmaydi. To‘g‘rimi? Nima deding! Bo‘riga 
qarshi bironta it borolmaydi. Qo‘y, indama! Akillayversinlar! 
Lekin bo‘rilar nega uni quvalab kelishdi, Bozorboy anchagacha eslolmadi. Faqat Bozorboyning 
otiga qarayotgan yigit birdan: «Bozorboy boyke, xurjunda nima bor? Qimirlayotganga o‘xshaydi»,— 
deb so‘rab qoluvdi, ana shundagina u esladi. 
— Xurjunda deysanmi? E, buri bolalari-ku ular! E, qurib ketsin! To‘rtta bo‘lturuq. Boshatda ini bor 
ekan. To‘g‘ri inidan oldim. Shuning uchun bo‘rilar orqamdan quvib kelishdi. 
— Shunday demaysizmi! Boplabsiz-ku. Toza qo‘lga tushiribsiz-da! Inidan deysizmi? Xo‘p omon 
qolibsiz-da tag‘inam... 
— Xurjunda o‘lib qolishmabdimi? Chopganda bo‘g‘ilib, ezilib ketmabdimi ishqilib! 
— Nega eziladi! O’rikmidi senga eziladi! Ular itday chidamli bo‘lishadi, og‘ayni. 
— Qani, ko‘raylik, qanaqaykin? 
Xurjunni tushirishdi va Bo‘stonning uyiga qarab yurishdi. Bunaqa muhim ishlar odatda 
Bo‘stonning uyida qilinadi. Bu yerlar, qo‘ra, qo‘tonlarning egasi o‘sha... Lekin hozir Bo‘stonning o‘zi 
uyda yo‘q. Rayonda navbatdagi yig‘ilishga ketgan. Ilg‘or cho‘pon Bo‘ston O’rkunchiev yana 
navbatdagi prezidiumda o‘tirishi kerak edi. 
Bozorboyni Bo‘stonning uyiga xuddi qahramonlik ko‘rsatgan odamdek olib borishdi. Uning 
shunga rozi bo‘lishdan boshqa chorasi qolmadi. Mayli, bir qo‘nib o‘tsa, o‘tibdi-da, axir, u mehmon-ku. 
Bu uyning ostonasiga Bozorboyning birinchi kelishi emas. Ko‘p yillardan beri Bozorboy bu yerdan 
yetti chaqirim narida Bo‘stonga qo‘shni yerlarda cho‘ponlik qiladi. Ana shu vaqt ichida Bozorboy bu 
yerda uch marta bo‘ldi: birinchi marta cho‘pon Ernazar Ola Mo‘ngu dovonida muzlik kamarga yiqilib 
nobud bo‘lganda, uning ta’ziyasiga kelgan edi; ikkinchi marotaba Ernazar o‘lgach, olti oydan keyin 
Bo‘stonning oldingi xotini (Orzigul bechora juda ham yaxshi xotin edi, deyishadi) vafot qilganda, 
ma’rakasida qatnashgan edi, o‘shanda atrof-tevarakdan tumonat odam yig‘ilgan, otlar, traktorlar, yuk 
mashinalarning sanog‘iga yetib bo‘lmagandi. Uchinchi marotaba xuddi bo‘ynidan sudraganday qilib 
olib kelishgan edi. Oblast rahbarlari bu yerda ishlab chiqarish seminari o‘tkazadigan, Bo‘ston 
O’rkunchiev cho‘ponlarga o‘z ilg‘or tajribalarini so‘ylab beradigan edi. Bozorboyning hech kelgisi 
yo‘q edi. Lekin qochib qutulib bo‘lmadi, majbur qilishdi. Yarim kun o‘tirib va’z eshitishga to‘g‘ri 
keldi: qo‘zilar o‘lmasligi uchun nima qilish kerakligidan tortib, qanday qilsa, ko‘proq jun va go‘sht 

---

Chingiz Aytmatov. Qiyomat (roman)