Нефть ва газ кон геологияси

Қудуқларни бурғилаш лойиҳасини геологик асослаш (геологик-техник наряд тузиш)
Қудуқларни бурғилашда аввал корхонанинг геология бўлими ва бурғиловчи-мутахассислар томонидан геологик-техник наряд тузилади. Наряд бурғилаш бригадасининг асосий ҳужжати ҳисобланиб, ишчилар бурғилаш жараёнида унга амал қиладилар. Шунинг учун бурғилашни бошламасдан олдин бригада аъзолари наряд мазмуни ва қудуқ олдига қўйилган вазифалар билан батафсил танишишлари лозим. Бурғилаш жараёнида геолог-нефтчи олинган далилий маълумотлар асосида нарядга тузатишлар киритиб боради.
Наряднинг геология қисмида қудуқнинг лойиҳавий кесими устуни берилади, бурғилаш чоғида очилган жинсларнинг кесими бўйича олинган далилий маълумотлар ушбу устун ёнида ёзиб борилади. Ундан сўнг жинсларнинг кутилаётган ётиш бурчаги, қудуқ конструкцияси, лойиҳаланган кон-геологияси ва кон-геофизикаси ишлари мажмуи (грунт, шлам ва бурғилаш эритмаси намуналарини олиш чуқурлиги, геофизик ўлчовлар мажмуи ва уларни ўтказиш интерваллари) ёзилади.
Наряднинг техника қисмида геологик маълумотларга асосланган ҳолда қуйидагилар кўрсатилади: долотонинг типи ва ўлчами; бурғилаш режими; бурғилаш эритмаси сифати; сувни беркитувчи колоннанинг синаш методи ва ш.к. Қия йўналтирилган қудуқларни бурғилашда геологик-техник нарядда вертикал қудуқларни бурғилашдагига қараганда қудуқ танасининг бурчаги ва азимути тез-тез (25-50 м да) ўлчаб турилади. Бурғиланган қудуқлардан колонкали долото ёрдамида олинган намуналар ювилади, агар унинг ҳажми кичрайган бўлса, у ҳолда зарур ўлчамдаги намуна ёнлама намунаолгичдан фойдаланиб қайта олинади .
Қудуқ бурғилашни назорат қилаётган геолог-нефтчи геологик-техник нарядда қайд қилинган ҳамма тадқиқотларнинг бажарилишини текшириб бориши зарур. Тузиладиган геологик-техник наряд намунаси жадвалда келтирилган, унда қайд этилган ишлар тури қудуқни бурғилаш технологияси талабларидан келиб чиққан ҳолда тўлдирилиши ва ўзгартирилиши мумкин.
ҚУДУҚЛАРНИ БУРҒИЛАШ ЖАРАЁНИДА
ГЕОЛОГИК НАЗОРАТ
Қудуқларни бурғилаш жараёнида геология хизмати ходимлари томонидан геологик маълумотлар олиш ҳамда бурғилаш чоғида юзага келиши мумкин бўлган мураккабликлар тўғрисида (гил эритманинг шимилиб кетиши, эритма айланмай қолиши, ағдарилмалар юзага келиши, бурғилаш ускунасининг қисилиб қолиши ва ш.к.) хабардор қилиш мақсадида пухта геологик назорат ташкил этилиши лозим.
Кончи-геолог геологик-техник нарядда кўрсатилган тадқиқот ишларининг ҳаммасининг бажарилишига маъсул, уни назорат қилиб туриши керак. Чунончи қуйдагилар кончи-геологнинг вазифалари ҳисобланади:
1) Маълум интервалларда инклинометр ёрдамида қудуқ танасининг қийшайишини ўлчаш;
2) Кон-геофизик тадқиқотлар;
3) Белгиланган интерваллардан керн олиш;
4) Қудуқни ювиш, гил эритмаси сифатини текшириш, бурғилаш чоғида юзага келадиган мушкулотларни аниқлаш;
5) Қудуқ конструкцияси ва ишлатиш қувурлари бирикмасининг герметиклигини синаш;
6) Қатламни очиш, мустаҳкамлаш қувурлари бирикмасини перфорациялаш ва қудуқни ишга тушириш;
7) Газ-нефтли горизонтларни ўрганиш, синаш ва ш.к.
Назорат қилиш чоғида бурғилаш эритмасида нефт ва газ намоёнланиш белгиларини аниқлаш, жинс намуналарини олиш, қудуқни синашда тўпланган далилларни таҳлил қилиш ва ҳ.к. қудуқнинг геологик кесимини тузишда асосий ҳужжат ҳисобланади.