O r t a m a X s u s, k a s b h u n a r t a L i m I m a r k a z I
M uzlatilgan karam yoki bulg‘or qalampiri doMmasi
Download 112 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Sut sardagida muzlatilgan sabzi yoki lavlagi, sabzavot
- Kartoshka, sabzavotlar, q o‘ziqorinlardan tayyorlangan taom va garnirlar tayyorlashni o ‘rganish Asosiy maqsad.
- M a sh g bulot o ‘tkazish uchun asbob-anjom lar.
- Tekshirish uchun savol va topshiriqlar^>
- 10.1. QAYNATIB P ISH IR IL G A N BALIQ TAOM LARI
- Baliq yarim ta y y o r m ah su loti Issiq ish lov berish turi Issiq ishlov verish vaqti (m in u t)
- 10.2. D IM LA B P ISH IR IL G A N BALIQ
- Dimlab pishirilgan baliq
M uzlatilgan karam yoki bulg‘or qalampiri doMmasi ham blok holida keltiriladi. Foydalanishdan avval bloklar qozonga yoki tovaga bir qator qilib terilib. bir porsiyasiga 40 g hisobida suv yoki qaynatma solib, qopqog'i yopilgan holda 220— 250°C li darajada 30—40 minut qovurish shkafida ushlanadi, so'ng plita ustida 8— 10 minut past olovda qaynatiladi. Sut sardagida muzlatilgan sabzi yoki lavlagi, sabzavot ragusi ham blok holida keltiriladi. Foydalanishda avval chuqur tovaga solib, qopqog'ini yopib, 30—40 minut qovurish shkafiga qo'yiladi va harorat 180—200°C gacha ko'tariladi. Muzdan 176 tushgandan so'ng asta-sekin aralashtirilgan holda past olovda 8— 10 minut plita ustida qizdiriladi. Amaliy mashg'ulot Kartoshka, sabzavotlar, q o‘ziqorinlardan tayyorlangan taom va garnirlar tayyorlashni o ‘rganish Asosiy maqsad. Sabzavot tao m larin in g tayyorlanish texnologiyasi bilan tanishish va bu borada malaka oittirish. Uslubiy koTsatm a. M a 'lu m o tla r m a z k u r kitobda «Kartoshka, sabzavotlar. q o 'z iq o rin - lardan tayyorlangan taom va garnirlar» bobida bayon etilgan va ularni o 'q ib . bilib olish maqsadga muvofiqdir. «Fan sikli hay'ati» tavsivasiga ko'ra tayyorlanishi ko'zda tutilgan sabzavot ta o m va garnirlarga sarflanadigan oziq -o v q at m ahsulotlari m iq d o rin i « С б о р н и к р е ц е п т о в блю д li к у л и н ар н ы х изделий» (М: Э к о н о м и к а . 1983)kitobining 323— [04- sonli «Sabzavot ta o m va garnirlari» b o 'lim id a n ba'zi bir ta o m la r hisoblab, belgilab olinadi. B u n d a b a rc h a am aliy texnologik ja r a y o n la r ishlab c h iq arish sexlarida yoki o 'u v labaratoriyasida amalga oshiriladi. Ularni tayyorlashda tavsiya etilgan texnologik kartalar, plakat, diafilm va slaydalardan foydalaniladi. M a sh g bulot o ‘tkazish uchun asbob-anjom lar. Harxil in ventar, p ichoq, taxtakach. tovalar, protiven. durshlag, hajm dagi kastiyulkalar va shunga o 'x sh ash asb o b -an jo m lar. shuningdek. m exanik va issiqlik jihozlaridan foydalaniladi. Topshiriq. O 'q u v c h ila r tayyorlangan ta o m la r. g a rn irla r k o 'rin ish i. mazasi. sifati, tayyorlanish texnologiyasi bilan tanishadilar. Lozim b o 'lg a n m a ’lum otlarni daftariga yozib oladilar. O'q ituvchi o'tkazilgan mashg'ulotlarga yakun yasaydi. Tekshirish uchun savol va topshiriqlar^> 1. S a b z a v o t t a o m l a r i n i n g o v q a t l a n i s h d a g i a h a m i y a t i n i m a d a ? 2. Issiq is h l o \ b e r is h j a r a v o n i d a s a b z a v o t l a r d a q a n d a y o ' z g a r i s h l a r ro'y b e r a d i 3. С d a r m o n d o r i s i n i q a n d a y s a q l a s h m u m k i n ? 4. K a r t o s h k a p y u r e s i q a n d a y t a y y o r l a n a d i ? 5. K a r a m q a n d a y p is h ir ila d i? 6. S a b z a v o t l a r d i m l a b q a n d a y p is h ir ila d i.’ 7 . K a r t o s h k a n i y o g ' d a q a n d a y q o v u r i s h m u m k i n ? S. K a r a m d i m l a s h rejasini tu z in g . 9. S a b z a v o t ragus i q a n d a y t a y y o r l a n a d i ? 10. P is h ir ib e z i l g a n k a r t o s h k a d a n q a n d a y t a o m l a r t a y y o r l a n a d i ? 11. K a r t o s h k a d a n t a y y o r l a n g a n t a o m l a r g a q a n d a y s a r d a k l a r q o ' s h i b b e r il a d i ? 12. S a b z i. lavlagi k o tle tla r i q a n d a y t a y y o r l a n a d i ? 13. S m e t a n a q a a r a l a s h ti r i lg a n q o ' z i q o r i n t a o m i q a n d a y ta y y o r la n a d i'? P 7 X b o b BALIQ TAOMLARI Baliqdan tayyorlangan issiq ta o m la r um u m iy ovqatlanish korxonalarida tayyorlanayotgan taomlar ichida m uhim o'rinni egallaydi. Baliq taomlari tarkibida oqsil ko'p bo'lib, u go'sht mahsulotlaridagi oqsilga nisbatan tez h azm bo'lish xususiyatiga ega. Baliqning muskul to'qimasi go'shtnikiga nisbatan nafts va yumshoq, chunki baliqning birlashtiruvchi to'qimasi tarkibidagi kollagenlar issiqlik t a ’sir etsa, turg'unlik darajasi buzilib glyutinga aylanadi. T aom tayyorlashda ishlatiladigan baliq turlarining yog'liqlik darajasiga qarab ularning tarkibidagi yog'i aniqlanadi. Osyotr, losos oilasi, seld, kafel, paltus, kambala baliqlaridan tayyorlangan taomlarda yog' darajasi yuqori bo'lsa, treska, ch o 'rta n baliq, okun, sazan baliqlaridan tayyorlangan taomlarda vog' darajasi past hisoblanadi. Yog' miqdorini aniqlashdan maqsad, bu taomlar uchun mos garnir va sardaklarni tanlashdir. Baliq yog'i past darajada erishi va suyuq holini uzoq muddat ichida saqlab qolish xususiyati bilan boshqa mahsulotlardan farqlanishiga asoslansak, ular qo'y, mol yog'lariga nisbatan tez hazm bo'ladi. Baliq taomlarinining bu xossasi sovuq holdagi iste’molida ham o'z xususiyatini saqlab qolishidan darak beradi. Baliq iste’mol qilish orqali kishi organizmi boshqa yog'larda bo'lm agan kislotaga ega bo'ladi. Ko'p baliq to'qimalaridan yog' bir xilda joylashmagan. To'qimalarida yog'i bir xil joylash- gan baliqlar (losos, osyotr) pazandachilikda qadrlanadi. Baliq taomi tarkibidagi yog' miqdori unga xushxo'r maza berishi bilan birga ozuqalik ahamiyatini ham osh i rad i. Baliq taomlari ko'p miqdordagi mineral moddalarga (natriy, kaliy, fosfor, yod, oltingugurt, xlor, temir, mis va boshqa) boy. Bu mineral moddalar dengiz baliqlaridan tayyorlangan taomlarda ko'p bo'ladi. Ko'p baliqlar A va D, b a ’zi baliqlar esa B1 va B2 darmondorilarga. tarkibidagi ekstraktiv moddalar orasida ishtaha ochish xususiyatiga ega bo'lgan moddalarga ega bo'ladi. Baliq turlariga qarab mazasi va ozuqalik ahamiyati ham turlicha bo'ladi. Shu sababdan baliq taomlarini tayyorlashda ularga shunday pazandachilik ishlovi berish lozimki, natijada ham xushxo‘r ta o m tayyorlanishi, ham ularning ozuqalik ahamiyati saqlab qolinishi zarur. Issiq ishlov berish usuliga qarab baliq taomlari qaynatib pishirilgan, dimlab pishirilgan, asosiy usulda qovurilgan, ko'p yog'da qovurilgan, yopib pishirilgan kabi turlarga bo'linadi. 1 78 Issiq ishlov jarayonida baliq tarkibida murakkab fizik-kimyoviy o'zgarishlar ro'y beradi. Qaynatib pishirish va qovurish jarayonida baliq tarkibidagi oqsil quyuqlashib, zichlashadi, kollagen oqsili, m a i u m darajada yog', darmondorilar. ekstraktiv moddalar o'zgaradi, suv ajralib chiqib, vazn va hajm miqdorida kamayish ro‘y beradi. Issiq ishlov t a ’sirida baliq to'qimalari yumshab, hazm bo'lish xususiyati yaxshilanishi bilan birga tarkibidagi bakteriyalari o'ladi. Mahsulot bu bakteriyalar bilan pishirishga tayyorlanayotgan jarayonda zararlangan bo'lishi mumkin. Osyotr oilasidagi baliqlarda ba’zi hollarda, kasal tug'diruvchi bakteriya sporalari ajratib chiqargan toksinlar, ya’ni zaharlovchi moddalari saqlanib qolishi mumkin. Shu sababli bu turdagi baliqlarga issiq ishlov berish jarayonida ular iste’molga tayyor bo'lgunga qadar diqqat bilan kuzatib turish lozim. Baliq tarkibidagi albumin oqsili suvda, globulin oqsili esa tuz eritmalarida erishi mumkin. Tarkibida murakkab fosfor birikmalarini birlashtiruvchi oqsillar 35°C darajadan boshlab quyuqlashib, denaturlanish hodisasiga uchraydi va 65°C ga yetganda bu jarayon tugallanadi. Quyuqlashgan oqsil oq ko'pik holida baliq suvda pishirilayotganda suyuqlik yuziga suzib chiqadi. Baliq tarkibida 1,6 dan 5,1 % gacha kollagen bo'lib, u baliqning asosiy birlashtiruvchi to'qimasini tashkil qiladi. Baliq kolageni go'sht kollageniga nisbatan chidamsiz hisoblanadi. Baliq kollageni 40°C li haroratdan boshlab quyuqlashadi va glyutinga avlana boshlaydi. Bu modda yelimga o'xshash bo'lib, issiq suvda yaxshi eriydi. Shu sababdan baliq qaynatilgan suyuqlik sovitilganda dildiroq ko'rinishga ega bo'ladi. Baliq tarkibidagi glyutin go'sht tarkibidagi glyutinga nisbatan o'zida suvni ko'proq ushlab turadi. Shu sababli baliq issiq ishlovda go'shtga nisbatan o'z vaznini kamroq yo'qotadi. Issiq ishlov ta'sirida baliq tarkibidagi miofibril oqsili zichlashadi va oqibatda uning vazni va hajmi kamayadi. Issiq ishlov t a ’sirida baliqning vazni 18—20% ga o'zgaradi. Bu mol go'shtida boiadigan o'zgarishga nisbatan taxminan 2 barobar kamdir. Vazndagi bu yo'qotilish, asosan, mahsulot tarkibidagi suv evaziga bo'ladi. Qovurish yoki qaynatib pishirish jarayonlarida vazn yo'qotish miqdor jihatdan deyarli bir xildir. Ular orasidagi tafovut 1—2% bo'lishi mumkin. Urvoqqa belab tayyorlangan baliqlar urvoqqa belanmagan baliqqa nisbatan kamroq vazn yo'qotadi. Infraqizil nur maydonida qovurilgan baliq vazni ozroq yo'qoladi, chunki unga issiq ishlov berish vaqti qisqarib, tarkibidagi suyuqlik ajralishi kamayadi. Baliq tarkibidan qaynatma tarkibiga qaynatma erib o'tuvchi umumiy mahsulot miqdori o'z vaznining 1,5—2% ni tashkil qiladi, shu hisobdan ekstraktiv va mineral moddalar 0,3—0,5% ni tashkil qiladi. Ekstraktiv moddalar qaynatish natijasida suyuqlikka o ‘tib, qaynatmaga o'ziga xos xushxo'rlik va maza berib. ishtahani ochadi. Baliqni pishirish natijasida uning tarkibidagi yog' biroz kamayib, qaynatma yuziga suzib chiqadi va b a’zilar emulsiyaga aylanadi. 1 7 9 Issiq baliq taomlari korxona issiq sexlarining sardak tayyorlash bo'lim ida tayyorlanadi. Tayyorlash jarayonida kastryulalkardan, tovalardan, baliqni dimlab va qaynatib pishirish uchun maxsus, panjarali baliq qozonlaridan, qovurish uchun ishlatiladigan frityumitsalar, porsion tovalar, kapgirlar, ko'pik suzgichlar, chovlilar, alyum in g'alvirlar, p azan d ach ilik ayrilaridan va boshqa as b o b -a n jo m la rd a n fovdalaniladi. Baliq taomlari mayda likopchalarda, dumaloq yoki cho'zinchoq shakldagi metall laganchalarda, porsion tovalarda tarqatiladi. Tarqatilgan issiq baliq taomlarining harorati 65°C darajadan past bo'lmasligi lozim. Tarqatiladigan baliq vazn og'irligi 75, 100 yoki 125 grammni tashkil etishi kerak. 10.1. QAYNATIB P ISH IR IL G A N BALIQ TAOM LARI Qaynatib pishirish uchun har qanday baliq turlari — treska, qalqonbaliq, laqqa baliq. sudak, zubatka, cho'rtan baliq, ko'm ir va muz baliq, moreu, osyotr oilasi balig'i va boshqalar ishlatiladi. Porsiyalarga bo'lib pishirish uchun suyakli terili, suyaksiz terili filega ajratilgan va ko'ndalangiga dumaloq kesilgan baliq bo'laklari ishlatiladi. Tayyorlangan baliq chuqur tova yoki baliq qozoniga terisini yuqoriga qilib qo'yiladi. 1 kg baliq uchun 2 1 suv olinadi. Ustidan ishlovdan o'tgan xom sabzi, ko'kat ildizi, piyoz ham da tuz, lavr yaprog'i, donador murch solinib qaynatiladi. Qaynab chiqqach, olovi pasavtirilib, harorati 85—90°C li suvda 5— 10 minut qaynovsiz pishiriladi. Bunda baliq yuzida q u y u q la sh g a n oqsillar ajratib o lin ad i. T a o m n i is te ’m o lg a tayy o r b o 'lg a n - bo'lm aganini lining tashqi ko'rinishi bo'yicha mazasini ko'rish orqali aniqlanadi. 8-jadvalda baliq turiga qarab ularga issiq ishlov berish muddati keltirilgan. Agar baliq o'ziga xos xushbo'v hidga ega bo'lsa, lavr yaprog'i, donador murch va ko'kat ildizlari solinmay pishiriladi. Treska, zubatka, qalqonbaliq va boshqa dengiz baliqlari o'ziga xos o'tkir hidga ega bo'lganligi sababli pishiriladigan suyuqligiga aw al xushbo'v hid, maza beruvchi ko'kat ildizi, piyoz va ziravorlar solinib, 5—7 minut qaynatiladi, so'ng bu suyuqlikda bodring suvi yoki sho'r bodring terisi solingan suyuqlik ham ishlatilishi mumkin. Bir porsiyaga 3 g hisobida tuz, 0,01 g donador murch, 0,01 g lavr yaprog'i ishlatiladi. Pish ish jarayonida o 'z shakli, rangi, qattiq. yumshoqlik darajasini saqlab qolish uchun baliqni pishirishda 1 1 suvga 10 g sirka qo'shiladi. Pishirilgan baliq o'z suyuqligida saqlanib, 30—40 minut davomida ishlatiladi. Butun holda pishirish uchun sudak, forel, losos, beloribitsa, cho'rtan baliq, nelm, sterlyad baliqlari ishlatiladi. Ishlovdan o'tgan baliq baliq qozoni qasqoniga qorni bilan qo'vilib, ip bilan bog'lanadi.Baliq ustidan 3 sm yuqori qilinib sovuq 18 0 S - ja d v a l Baliq yarim ta y y o r m ah su loti Issiq ish lov berish turi Issiq ishlov verish vaqti (m in u t) O s u y o t r b a li g 'i ( z v e n o h o l id a ) A s o siy u s u l d a p i s h i r is h 6 0 - 9 0 S e v ry u g a ba lig 'i ( z v e n o h o l id a ) A s o siy u s u l d a q o v u r i s h 4 0 - 4 5 B elu ga b a li g 'i (v a z n i 2 — 3 kg b o ' l a k l a b ) A s o s iy u s u l d a p i s h i r is h 4 5 — 60 M a y d a b a li q p o r s i y a l a b b o ' l a k l a n g a n i A s o s iy u s u l d a q o v u r i s h 3 0 - 4 0 S u d a k , las os, fo rel ( b u t u n h o l d a ) A s o s iy u s u l d a q o v u r i s h 1 2 0 - 1 5 0 O s i y o t r b a lig 'i ( z v e n o h o l id a ) A s o s iy u s u l d a q o v u r i s h 1 2 - 1 5 S u d a k . fo rel. s t e r ly a d . sig. u g o r b u t u n h o l d a D i m l a b p is h i r is h 6 0 - 9 0 Q i y m a tiq i l g a n b a li q D i m l a b p is h ir is h 2 5 —45 M a y d a b a li q ( p o r s i y a l a n i b b o ' l a k l a n g a n ) A s o s iy u s u l d a q o v u r i s h 3 0 - 5 0 O s i y o t r b a lig 'i ( p o r s i y a l a n i b b o ' l a k l a n g a n ) A s o s iy u s u l d a q o v u r i s h 1 5 - 2 0 M a y d a b a li q ( p o r s i y a la n ib b o ' l a k l a n g a n ) K o ' p y o g ' d a q o v u r i s h 1 5 - 2 0 H a r xil b a liq ( m a y d a s i b u t u n h o l d a va p o r s i y a l a n i b b o ' l a k l a n g a n ) A s o s iy u s u l d a p i s h i r is h 1 0 - 1 5 B aliq k o t le t la r i A s o s iy u s u l d a p i s h i r is h 1 0 - 1 5 O s i y o t r b a lig 'i ( p o r s i y a l a n i b b o ' l a k l a n g a n ) A s o s iy u s u l d a p i s h i r is h 1 0 - 1 5 Q i s q i c h b a q a l a r A s o s iy u s u l d a p i s h i r is h 1 0 - 1 5 D e n g i z toji m u s k u l i A s o siy u s u l d a p i s h i r is h 3 - 4 K r e v e t k a l a r A s o s iy u s u l d a p i s h i r is h 3 0 - 4 0 M i d i v a l a r A s o siy u s u l d a p is h i r is h 2 . 5 - 3 K a l m a r l a r A s o siy u s u l d a p is h i r is h 7 - 1 0 suv quviladi, chunki sovuq suvni asta-sekin isitilishi natijasida baliq tanidagi vuza va ichki to'qimalariga bir xil darajada issiqlik ta'sir etib, bir xil pishishi uchun sharoit yaratiladi. Qaynatmaga ko'kat ildizlari baliq turiga qarab solinadi. Baliq qaynatmasi qaynab chiqqach, olov juda pasaytirilib, mahsulot iste'molga tayyor holga keltiriladi. Yuziga suzib chiqqan ko'pik suzib olinadi. Yirik baliq 1 — 1.5 soat, maydasi esa 30—45 minut qaynatiladi. Baliq pishib tayyor b o ig a n in i aniqlash uchun eng qalin yeriga pazandachilik ignasi tiqib ko'riladi. Bunda rangsiz suyuqlik chiqsa, baliq iste’molga tayyor pushti suyuqlik chiqsa, uni yana qaynatish zarur bo'ladi. Butun holda pishirilgan baliq o'z suyuqligida sovitiladi. Tarqatishdan avval suyuqlikdan olinib, ustidagi qotgan yoki quyuq holdagi oqsillari yuvilib, laganga qo'yib banket yoki kundalik taom sifatida ishlatiladi. Osyotr oilasiga mansub baliqlar (sevryuga, osetrina ham da vazni 2—3 kg li beluga) baliq qozoni qasqoniga yoki maxsus pishirish uchun moljallangan idishga teri tom oni bilan qozonga solinadi. Ustidan sovuq suv quyib, qaynatib pishiriladi. Baliqning xushxolrligini saqlab qolish uchun oz miqdordan ziravor va ko^kat ildizlari solinadi. Baliqlarni pishirish muddati uning turiga, mayda-yirikligiga bog‘liq boiib, 45 minutdan 1 soatgacha yoki 1,5 soatdan 2,5 soatgacha davom etadi. Pishirish natijasida baliq vazni 15% gacha kamayadi. Pishirilgan osyotr oilasidagi baliqlar o'z qaynatilgan suyuqligida sovitiladi va yuzidagi quyuqlashgan oqsillar o ’z qaynatmasi bilan yuvib yuborilib, qolgan kemirchak suvaklari ajratilib patnisga qo'yiladi. Kemirchak suyaklarini ajratish natijasida baliq vazni yana 3— 10% gacha kamayadi. Sovitilgan osyotr oilasiga mansub baliqlar kesilib, porsiyalarga b o lin ib , sovuq taom yoki gazak sifatida ishlatiladigan bo'lsa, porsiyalar qaynatmada 70"C li darajagacha isitilib, so‘ng iste’molga tortiladi. Baliq pishirish jarayonida hosil b o ig a n qaynatma suzib olinib, suyuq taom yoki sardaklarni tayyorlashda ishlatiladi. Pishirilgan baliq. Ishlovdan o'tgan pishirishga tayyor baliq mahsuloti pishirib tayyor holga keltiriladi. Isitilgan likopchaga garnir sifatida bochkacha shaklida kesib pishirilgan kartoshka, kartoshka pyuresi, sabzavot ragusi yoki kolk no'xat solinib, yoniga issiq pishgan baliq bo'lagi terisi bilan yuqoriga qaratib q o ‘yiladi. G arnir ustidan eritilgan sariyog', baliq ustidan o'z qaynatmasi quyiladi va ko'kat qo'shib beriladi. Sardak idishida polyakcha sardak, oq asosiy sardak, tomat yoki smetana sardagi beriladi. G o r b u s h a yoki keta 181 g, yoki sudak 192 g, yoki ola zubatka 146 g. yoki azov, qora d engiz skum briyasi 176 g, q o 'n g 'i r o q qora pa It us 192 g. yoki o kean stavridasi 205 g. yoki beldyuga 132 g, pishirishga tayyor mahsulotlardan makrurus 130 g yoki uzoq sharq skumbriyasi 132 g, sabzi 4 g, bosh piyoz 4 g, petru sh k a (ildizi) 3 g. garn ir 130 g, sardak 50 g. S of og'irligi 300 g. 10.2. D IM LA B P ISH IR IL G A N BALIQ Dimlab pishirilgan baliqni ilgari bug£da tayyorlangan deyilardi, chunki dimlab pishirish jarayonida suvni qaynatishda hosil b o ‘lgan bugk ta'sirida baliq tayyor holga keladi. Bu usulda oziqalik qimmati yuqori b o klgan baliqlar pishiriladi, chunki dimlab pishirish jarayonida qaynatib pishirishga nisbatan baliqning shakli saqlanishi bilan birga qimmatli oziqa moddalari ham ko'p saqlanadi. Baliqlarni dimlab pishirish uchun ularni butun, porsiyalangan sof file yoki terili filelar holida olinadi. 1 82 Dimlab pishirish uchun sterlyad, sudak, cho'rtan baliq (qiyma tiqilgan holda ham), dengiz, okuni, kafel, treska, ilonbaliq, siga, qalqonbaliq, paltus, yelimbaliq, nototeniya, zubatkalar ishlatiladi. Ishlovdan o'tgan baliq baliq qozoniga qo'yiladi. Porsiyalangan va butun baliqni qozon panjarasiga kanop yordamida bog'lab qo'vish mumkin. Bunda zvenoga b o 'lin g an baliq qozonga terisi bilan, b u tu n baliqlar qo rnin i pastga qaratib, porsiyalangan baliq bo'lagi tersini pastga qaratgan holda yoki avval terisi bo'lgan qismini pastga qaratib qo'yiladi. Shunday qilinganda yirik baliq bo'laklari suvda bo'ladi. Baliq hajmining 1/3 qismi suv yoki baliq qaynatmasi bilan ko'miladi. 1 kg baliq uchun 300—500 g suv yoki qaynatma olinadi: butun va zvenoga bo'lingan baliq uchun sovuq, porsiyalangan baliq uchun issiq suyuqlik ishlatiladi. Ko'kat ildizi. bosh piyoz, ziravor, limon ishqori, shampinon, qaynatilgan suv, sariyog' qo'shiladi. Baliq qaynatiladigan idish qopqog'i yaxshi berkitilishi kerak. Suyuqlik tez qaynash darajasiga yetkazilib, so'ng past darajadagi issiqlik ta ’sirida porsiyalangan baliq 10— 15 minut, butun va zvenoga bo'lingan baliq 25—50 minut davomida qaynatilishi, iste’molga tayyor bo'lishi jarayonida baliqning ichki to'qimasidagi harorat 80°C dan past bo'lmasligi lozim. Baliq pishirilgan qaynatma elakda suzilib sardak tayyorlashda ishlatiladi. Butun holda pishirilgan baliq oval yoki dumaloq ko'rinishdagi laganga solinib, garnir va ko'kat bilan bezab banket va har xil an'anaviy kechalarda iste’molga tortiladi. Zvenolarga bo'linib pishirilgan baliqlar sovitilib. porsiyalarga bo'linib, о zi pishirilgan qaynatmada biroz qaynatilib tarqatilishi yoki o'z suyuqligida marmitga qo'yilgan holda qopqoq yopilib 25—30 minut davomida tarqatiladi. Dimlab pishirilgan baliq taomi qaynatib pishirilgan baliq taomidan oziqaviy qimmati kattaligi va mazasining xushxo'rligi bilan farqlanadi va ularga berilgan sardak nom i bilan ataladi. Masalan, bug' sardagi bilan berilgan baliq — «bug'da tayyorlangan baliq»; «sho'r bodring suvida dimlab tayyorlangan baliq»; tom at sardagi bilan berilgan baliq — «tomatda dimlab tayyorlangan baliq» va hokazo deviladi. Dimlab pishirish jarayonida baliqlar o 'lta hisobda 18% gacha o'z vaznini kamaytirsa, gorbusha, keta, sterlyad 20% gacha, osyotr, sevrvuga, beluganing vazni 17 dan 21% gacha kamayadi. Dimlab pishirilgan baliq. Isitilgan porsiyali idishga bochkacha shaklida kesib pishirilgan kartoshka, kartoshka pyuresi, pishirilgan sabzavot yoki oddiy usulda kesib pishirilgan kartoshka solinadi. Yoniga dimlab pishirilgan baliq va uning ustidan pishirilgan qo'ziqorin q o ‘yib, baliq ustiga o'z qaynatmasidan tayyorlangan sardak qo'yilib ko'kat bilan bezaladi. T aom ni bezash uchun krivetka, krab, qisqich- baqanin g pishirilgan yoki konservalangan bo'lagi yoki lim on parragi (1/8 b o l a k d a ) ishlatiladi. G a r n ir ustidan eritilgan sariyog' quyiladi. Dimlab pishirilgan baliq taom i yuqorida ko'rsatilgandan tashqari yana oq asosiy, oq vinoli yoki tom atli va boshqa sardaklar bilan h am berilishi m u m k in . Download 112 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling